Δικαιώματα

Δικαιολογείται νομικά ο μη συνυπολογισμός του χρόνου θέσεως υπαλλήλου σε καθεστώς δυνητικής αργίας ως χρόνου πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας; Ο Δημόκριτος Μπατσούλας απαντά.

Η Φερενίκη Παναγοπούλου και ο Θεόδωρος Ρέντζιος αναλύουν τον ν. 4990/2022, με τον οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία της ΕΕ για τους πληροφοριοδότες ή μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος.

Ο Θανάσης Καμπαγιάννης παρεμβαίνει στη δημόσια συζήτηση για την έκδοση νέων ταυτότήτων, αναδεικνύοντας τα ζητήματα που εγείρονται στο πλαίσιο της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Ο Γιάννης Καρούζος γράφει για την απόφαση-σταθμό 758/2022 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, η οποία αφορά περίπτωση απόλυσης λόγω ασθενείας.

Ο Σπύρος Βλαχόπουλος γράφει για την ανάγκη αναθεώρησης άρθρων του Συντάγματος.

Ο Χάρης Τσιλιώτης σχολιάζει τη νέα ρύθμιση σχετικά με την ψήφο των εκλογέων που ζουν εκτός της ελληνικής επικράτειας.

Ο Κώστας Μποτόπουλος γράφει για τον νέο νόμο, με τον οποίο αίρονται οι προϋποθέσεις για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού.

Με αφορμή το νέο βιβλίο του Σπ. Βλαχόπουλου “Το “εγωιστικό γονίδιο” του δικαίου και το δίκαιο της Τεχνητής Νοημοσύνης”, ο Ξενοφών Κοντιάδης γράφει για τη μετάβαση από το ανθρωποκεντρικό στο οικοκεντρικό Σύνταγμα.

Ο Κώστας Μποτόπουλος γράφει για την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ σχετικά με τις “θετικές διακρίσεις” στην επιλογή φοιτητ(ρι)ών στα Πανεπιστήμια.

Ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου & Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, Ξενοφών Κοντιάδης, και η Επίκουρη Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου, Φερενίκη Παναγοπούλου, συζητούν για τη διαλογή ασθενών, την ευθανασία, την ανακουφιστική φροντίδα, τις αμβλώσεις, την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή αλλά και την τεχνητή νοημοσύνη και τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, υπό το πρίσμα της βιοηθικής.

Ο Σπύρος Βλαχόπουλος σχολιάζει την ενδεχόμενη αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή.

Το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου και το e-ΠΟΛΙΤΕΙΑ επανεκδίδουν σε ηλεκτρονική μορφή τη διαχρονικά ενδιαφέρουσα μονογραφία του Γιώργου Κατρούγκαλου, με τίτλο «Το δικαίωμα στη ζωή και στο θάνατο», σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη της κυκλοφορία.

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης γράφει για την αρμοδιότητα της Υπηρεσιακής Κυβέρνησης σχετικά με τη διαχείριση του ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου, αλλά και τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα της ελληνικής Πολιτείας.

Ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου & Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, Ξενοφών Κοντιάδης και ο Καθηγητής Πολιτειολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου & πρώην Πρόεδρος της ΕλΕΔΑ, Δημήτρης Χριστόπουλος, συνομιλούν για την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ελληνικών Κυβερνήσεων απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες, τις πολιτικές κοινωνικής ένταξης, αλλά και την απονομή ιθαγένειας στη χώρα μας.

Ποια η επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψήφο των πολιτών; Η χρήση τους κατά την προεκλογική περίοδο υπονομεύει ή προάγει τη Δημοκρατία; Ο Γρηγόρης Λαζαράκος απαντά.

Σήμερα, 3 Μαΐου, Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας, ο Ξενοφών Κοντιάδης γράφει για τις αγωγές SLAPP και τη σημασία διαμόρφωσης ενός πλαισίου προστασίας των δημοσιογράφων.

Ο Θανάσης Καμπαγιάννης σχολιάζει τη συνταγματικότητα του αποκλεισμού εκλογικών συνδυασμών καταδικασμένων ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής.

Ο Σπύρος Βλαχόπουλος και ο Ξενοφών Κοντιάδης γράφουν για τη σημασία και την αξία ηλεκτρονικής κατ’ άρθρο ερμηνείας του Συντάγματος, που φιλοξενείται στο Syntagma Watch, με ελεύθερη πρόσβαση για όλες και όλους.

Ο Χάρης Τσιλιώτης απαντά για την τροπολογία απαγόρευσης εκλογικής καθόδου πολιτικών κομμάτων, τη συνταγματικότητα αλλά και τους κινδύνους της ρύθμισης.

Το Syntagma Watch, σε συνεργασία με το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, παρουσιάζουν ένα νέο podcast, με τίτλο “Συναντήσεις στο Σύνταγμα” (hosted by pod.gr).

Ο Ξενοφών Κοντιάδης γράφει για την τρίτη, εμπλουτισμένη έκδοση του Συνταγματικού Δικαίου του Κώστα Χ. Χρυσόγονου.

Παρακολουθήστε τη συνέντευξη της Αλκμήνης Φωτιάδου (Διδάκτωρ Νομικής και Δικηγόρου) με την Αικατερίνη Γεωργιάδου (Δικηγόρος) για τη νομική φύση, το κοινωνικό δικαίωμα στο νερό, αλλά και τη συνταγματική και δικαστική προστασία που το περιβάλλει.

Στο 51ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα & την ΕΣΔΑ, η Αικατερίνη Ηλιάδου μιλά για το δικαίωμα στην κατοικία.

Ο Χαράλαμπος Κουρουνδής γράφει για τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις, οι οποίες περιβάλλουν το νερό ως δημόσιο αγαθό.

Η Έλενα Μάρκου σχολιάζει τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης. ο οποίος ψηφίζεται αύριο, Πέμπτη 29 Μαρτίου 2023, από τη Βουλή.

Με αφορμή την επέτειο της Επανάστασης του 1821, ο Κωνσταντίνος Μουρτοπάλλας γράφει για το πρώτο εκ των τριών Συνταγμάτων του Αγώνα, το Σύνταγμα της Επιδαύρου.

Ο Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Βασίλης Σωτηρόπουλος, σχολιάζει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση Γεωργίου κατά Ελλάδος.

Η Φερενίκη Παναγοπούλου γράφει για το πολυσυζητημένο ChatGPT και τα εγειρόμενα νομικά ζητήματα, προτείνοντας παράλληλα τρόπους χρήσης της νέας τεχνολογίας στην επιστημονική κοινότητα.

Ο Πρόεδρος της ΕλΕΔΑ, Ανδρέας Τάκης και η Δικηγόρος, μέλος του ΔΣ της ΕλΕΔΑ, Κατερίνα Πουρναρά γράφουν για την αστυνομική βία και αυθαιρεσία στην Ελλάδα, με αφορμή την πρόσφατη δημοσίευση της έκθεσης τεκμηρίωσης και προτάσεων.

Διαβάστε την ομιλία του Βουλευτή Επικρατείας, Γιώργου Καμίνη, στην ανοιχτή εκδήλωση παρουσίασης της πανελλαδικής έρευνας κοινής γνώμης για το Σύνταγμα που διοργάνωσαν το ΚΕΣΔ – Ίδρυμα Τσάτσου και το Syntagma Watch στις 19 Ιανουαρίου 2023.

Διαβάστε την ομιλία της Βουλευτή Επικρατείας, Έφης Αχτσιόγλου, στην ανοιχτή εκδήλωση παρουσίασης της πανελλαδικής έρευνας κοινής γνώμης για το Σύνταγμα που διοργάνωσαν το ΚΕΣΔ – Ίδρυμα Τσάτσου και το Syntagma Watch στις 19 Ιανουαρίου 2023.

Διαβάστε την ομιλία της Βουλευτή Α’ Αθηνών, Όλγας Κεφαλογιάννη, στην ανοιχτή εκδήλωση παρουσίασης της πανελλαδικής έρευνας κοινής γνώμης για το Σύνταγμα που διοργάνωσαν το ΚΕΣΔ – Ίδρυμα Τσάτσου και το Syntagma Watch στις 19 Ιανουαρίου 2023.

Συνταγματικός κυνισμός, συνταγματικός κομφορμισμός και λαϊκισμός αποτελούν διαφορετικές μορφές πρόσληψης του Συντάγματος που επιτείνουν την απαξίωσή του. Όμως, η κρισιμότερη αιτία υποβάθμισης του συνταγματικού πατριωτισμού στη χώρα μας είναι η πεποίθηση ότι το Σύνταγμα παραβιάζεται συστηματικά, και το έλλειμμα πολιτικής αξιοπιστίας που συνοδεύει αυτή την πεποίθηση.

Παρακολουθήστε την εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν το ΚΕΣΔ – Ίδρυμα Τσάτσου και το Syntagma Watch, με αφορμή την παρουσίαση του συλλογικού έργου «Σύνταγμα. Ερμηνεία κατ’ άρθρο, Ηλεκτρονική έκδοση» .

Την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023, το ΚΕΣΔ – Ίδρυμα Τσάτσου, σε συνεργασία με το Syntagma Watch συνδιοργανώνουν εκδήλωση με αφορμή την παρουσίαση του συλλογικού έργου «Σύνταγμα. Ερμηνεία κατ’ άρθρο, Ηλεκτρονική έκδοση» στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών.

Η Ντία Αναγνώστου εξετάζει τη συμμόρφωση των ελληνικών αρχών με τις καταδικαστικές αποφάσεις του ΕΔΔΑ στον τομέα της μετανάστευσης, εστιάζοντας στα γενικά μέτρα, τα οποία μπορούν να συμβάλουν σε ευρύτερες αλλαγές διοικητικής πρακτικής και δημόσιας πολιτικής. Αναλύει τα εμπόδια και τις δυσκολίες στον τομέα αυτό, και διατυπώνει προτάσεις πολιτικής για τη βελτίωση της συμμόρφωσης και της ανταπόκρισης των ελληνικών αρχών.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης εξηγεί τις κρίσιμες όψεις της νομοθετικής ρύθμισης για τον αποκλεισμό πολιτικών κομμάτων από τις εκλογές, που ψηφίστηκε χθες από τη Βουλή.

Διαβάστε το σχετικό απόσπασμα της Έκθεσης της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το άρθρο 87 του υπό συζήτηση νομοσχεδίου (θέσπιση ρυθμίσεων ως προς το δικαίωμα κατάρτισης συνδυασμών στις βουλευτικές εκλογές).

Τον φιλελευθερισμό της πολιτείας μας δεν τον υπαγορεύουν οι φόβοι και τα φαντάσματα του παρελθόντος, αλλά η θεσμική εμπειρία και η αυτοπεποίθηση της μεταπολίτευσης. Οι προβληματικές συνταγματικά παρεμβάσεις, σε κρίσιμο μάλιστα εκλογικό χρόνο, αυτήν ακριβώς την παράδοσή μας υπονομεύουν, καθώς εκπέμπουν μοιραία το σήμα μιας βαθιάς ανασφάλειας.

Ο Γιώργος Βλασσόπουλος γράφει για τη σημασία της ποιότητας στην εργασία, όπως αυτή αναδεικνύεται από πρόσφατες έρευνες, αλλά και ευρωπαϊκές οδηγίες.

Η κυβερνητική τροπολογία για την κατάρτιση υποψηφίων συνδυασμών εξασφαλίζει την παροχή δικαστικής προστασίας, εγγυάται δίκαιη δίκη; Ο Γιάννης Τασόπουλος απαντά.

Μετά τη χθεσινή κατάθεση της κυβερνητικής τροπολογίας σχετικά με το δικαίωμα κατάρτισης συνδυασμών στις βουλευτικές εκλογές, δημοσιεύουμε πολυσυλλεκτικό αφιέρωμα, φιλοξενώντας διαφορετικές απόψεις επί του θέματος.

Ο Κώστας Μποτόπουλος σχολιάζει τις ομοιότητες των εισβολών σε κυβερνητικά κτίρια στις ΗΠΑ το 2021 και τη Βραζιλία το 2023, αναζητώντας τα βαθύτερα αίτια της κρίσης της δημοκρατίας.

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης σχολιάζει το ενδεχόμενο απαγόρευσης συμμετοχής κόμματος στις εθνικές εκλογές.

Μεθαύριο, Τετάρτη 25 Ιανουαρίου (19:00-20:30), το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου και το Syntagma Watch διοργανώνουν διαδικτυακή εκδήλωση, με θέμα “Απαγόρευση συμμετοχής κομμάτων στις εκλογές. Συνταγματικά ζητήματα”.

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε χθες, Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2023, η ανοιχτή εκδήλωση παρουσίασης της πρώτης έρευνας κοινής γνώμης για το Σύνταγμα, που διοργάνωσαν το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, σε συνεργασία με το Syntagma Watch, στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών.

Απόψε, Πέμπτη 19.01 (18:00-20:00), το Syntagma Watch, σε συνεργασία με το ΚΕΣΔ – Ίδρυμα Θ. & Δ. Τσάτσου, διοργανώνουν εκδήλωση με τίτλο “Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας για το Σύνταγμα. Παρουσίαση έρευνας κοινής γνώμης και συζήτηση”.

Διαβάστε ορισμένα από τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας κοινής γνώμης για τις στάσεις και αντιλήψεις των πολιτών για το Σύνταγμα, με αφορμή την εκδήλωση της Πέμπτης 19 Ιανουαρίου 2023.

Η συνέχιση και η ανοχή των επεμβάσεων της ποινικής δικαιοσύνης στις Ανεξάρτητες Αρχές δεν είναι προς το συμφέρον ούτε της πολιτικής εξουσίας, έστω και εάν βραχυπρόθεσμα επωφελείται, ούτε της Δικαιοσύνης, διότι υπονομεύοντας το κράτος δικαίου υπονομεύει τη νομιμοποίηση και των δύο σε βάθος χρόνου.

Με αφορμή τη γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, αναδημοσιεύουμε συνέντευξη του Προέδρου της ΑΔΑΕ, Χρήστου Ράμμου, η οποία δημοσιεύθηκε την Πρωτοχρονιά του 2023 στην Καθημερινή.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης και ο Γιώργος Σωτηρέλης αναλύουν τα κακώς κείμενα της γνωμοδότησης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ισίδωρου Ντογιάκου σχετικά με τις αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ.

Το Syntagma Watch σας εύχεται Καλές Γιορτές και Ευτυχισμένο το 2023!

Με αφορμή τους πρόσφατους θανάτους των Νίκου Σαμπάνη και Κώστα Φραγκούλη, ο Χαράλαμπος Κουρουνδής γράφει για την ιστορία και την εφαρμογή του δόγματος “διαχωρισμένοι αλλά ίσοι” στις ΗΠΑ και την Ελλάδα.

Ο Κώστας Μποτόπουλος αναλύει την απόφαση 2332/2022 του Γ’ Τμήματος του ΣτΕ, σχετικά με τους υγειονομικούς που δεν εμβολιάστηκαν.

Ο Κωνσταντίνος Κουρούπης σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση ΣτΕ 2153/2022, με την οποία κρίθηκε ως συνταγματική η επιβολή χρήσης μάσκας στα σχολεία.

Ο Βασίλης Σωτηρόπουλος περιγράφει το χρονικό της απόφασης “D.B. et autres c. Suisse”, που πρόσφατα εξέδωσε το ΕΔΔΑ σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών ΛΟΑΤΚΙ+ οικογενειών.

Η Αικατερίνα Παπανικολάου σχολιάζει τις επίμαχες όψεις του νομοσχεδίου για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών, την κυβερνοασφάλεια και την προστασία προσωπικών δεδομένων πολιτών.

Διαβάστε το Δελτίο Τύπου που εξέδωσε η ΑΔΑΕ σχετικά με τις διατάξεις του νομοσχεδίου για τη διαδικασία άρσης απορρήτου των επικοινωνιών.

Επιτρέπεται η βιντεοεπιτήρηση σχολικών μονάδων και αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις; Η Φερενίκη Παναγοπούλου απαντά, με αφορμή πρόσφατη απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Ο Φίλιππος Βασιλόγιαννης σχολιάζει τις αποφάσεις ΣτΕ 2046-7/2022, που αφορούν τη σύσταση των Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (ΟΠΠΙ).

Η Χριστίνα Βρεττού αναλύει την καταδικαστική για τη χώρα μας απόφαση του ΕΔΔΑ στην υπόθεση Κίτσος κατά Ελλάδος.

Ο Μαρίνος Σκανδάμης σχολιάζει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για την αναμόρφωση του Σωφρονιστικού Κώδικα.

Με αφορμή όσα διαδραματίζονται στο Εφετείο της Χρυσής Αυγής, ο Βασίλης Σωτηρόπουλος απαντά αν και υπό ποιες προϋποθέσεις ο ναζιστικός χαιρετισμός εμπίπτει στον αντιρατσιστικό νόμο.

Ο Χαράλαμπος Κουρουνδής σχολιάζει την απόφαση του Γ’ Τμήματος του ΣτΕ σχετικά με την αντικατάσταση των μαθημάτων Πολιτικής Παιδείας στο Λύκειο.

Ο Κώστας Μποτόπουλος γράφει για τη σημασία της πρόσφατης απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ινδίας σχετικά με το δικαίωμα στην άμβλωση.

Ο Γιάννης Καρούζος σχολιάζει την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τη συνταγματικότητα ή μη του υποχρεωτικού εμβολιασμού εργαζομένων σε δομές υγείας.

Διαβάστε τον χαιρετισμό του Ξενοφώντα Κοντιάδη στην εκδήλωση με τίτλο “Η δημοσιογραφική ελευθερία και οι εχθροί της”, την οποία συνδιοργάνωσαν το ΚΕΣΔ – Ίδρυμα Τσάτσου και το Syntagma Watch, την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου.

Το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου και το Syntagma Watch συνδιοργάνωσαν, την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2022, δημόσια συζήτηση για τα εμπόδια στην ελεύθερη δημοσιογραφία και την επίδρασή τους στην άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος και την ποιότητα της ενημέρωσης.

Αύριο, Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2022 και ώρα 17:00-19:00, το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, σε συνεργασία με το Syntagma Watch, διοργανώνουν δημόσια συζήτηση για τα εμπόδια στην ελεύθερη δημοσιογραφία και την επίδρασή τους στην άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος και την ποιότητα της ενημέρωσης, με θέμα “Η δημοσιογραφική ελευθερία και οι εχθροί της”.

Η Άννα Τσιφτσόγλου εξηγεί το σκεπτικό της απόφασης ΣτΕ (Ολ) 1681/2022, η οποία αφορά την απαγόρευση των δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων κατά το τετραήμερο εορτασμού της επετείου του Πολυτεχνείου το 2020.

Ο Μαρίνος Σκανδάμης γράφει για το τι συνιστά τελικά κρατικό απόρρητο, αλλά και τη σημασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Ο Τάκης Βιδάλης σχολιάζει την απόφαση ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της ΠΟΕΔΗΝ κατά των κυρώσεων που επιβλήθηκαν σε υγειονομικό προσωπικό, το οποίο αρνήθηκε να εμβολιαστεί κατά του COVID-19.

Στο 49ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, ο Νικόλαος Μαρκόπουλος αναλύει την πρώτη παράγραφο του άρθρου 14 Σ. σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης. Περιγράφει το ατομικό και πολιτικό δικαίωμα του πληροφορείν και πληροφορείσθαι, τους φορείς, τα όρια, τους περιορισμούς, αλλά και τις νέες προκλήσεις που τίθενται.

Ο Δημήτρης Βουκελάτος σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση ΣτΕ για την απαγόρευση των συναθροίσεων τον Νοέμβριο του 2020.

Ο Αντώνης Καραμπατζός συμβάλλει στον δημόσιο διάλογο για το ζήτημα των παρακολουθήσεων.

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση ΣτΕ για την απαγόρευση συναθροίσεων λόγω της πανδημίας.

Η Φερενίκη Παναγοπούλου σχολιάζει την απόφαση ΣτΕ αναφορικά με την απαλλαγή μαθητ(ρι)ών από το μάθημα των Θρησκευτικών.

Ο Βασίλης Σωτηρόπουλος εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για την απαγόρευση συναθροίσεων λόγω της πανδημίας, έρχεται σε αντίθεση με αντίστοιχες αποφάσεις του ΕΔΔΑ.

Η Αικατερίνα Παπανικολάου γράφει για το επίκαιρο ζήτημα των σύγχρονων λογισμικών παρακολούθησης, τα δικαιώματα που επηρεάζονται και τις πρόσφατες σχετικές αποφάσεις ευρωπαϊκών δικαστηρίων.

Γιατί οφείλει να παραιτηθεί ο πρωθυπουργός αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη για τις παράνομες παρακολουθήσεις; Ποιες θα είναι οι πολιτικές συνέπειες και γιατί δεν οδηγούμαστε κατ’ άνάγκη σε πρόωρες εκλογές μετά από ατομική παραίτηση του πρωθυπουργού; Γιατί πίσω από τις νομιμοφανείς παρακολουθήσεις κρύβονται καταστρατήγηση του Συντάγματος και κατάχρηση εξουσίας; Τι πρέπει να αλλάξει στη διαδικασία άρσης του απορρήτου, τις αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ και τη λειτουργία της ΕΥΠ; Ο Ξενοφών Κοντιάδης απαντά στις ερωτήσεις του Βασίλη Σκουρή.

Ο Κώστας Χρυσόγονος καυτηριάζει τις ανεπαρκείς εγγυήσεις σεβασμού του απορρήτου των επικοινωνιών στη χώρα μας, με αφορμή την πρόσφατη καταγγελία του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη.

Ο Δημήτρης Αναστασόπουλος εξηγεί το σκεπτικό της απόφασης ΣτΕ στην υπόθεση της Μυρτώς Παπαδομιχελάκη.

Με αφορμή τη μηνυτήρια αναφορά του Νίκου Ανδρουλάκη για απόπειρα παρακολούθησης του τηλεφώνου του, ο Ξενοφών Κοντιάδης θυμάται το σκάνδαλο Watergate και σχολιάζει το θεσμικό πλαίσιο και τις νομοθετικές παρεμβάσεις σχετικά με το απόρρητο των επικοινωνιών.

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης σχολιάζει την απόφαση του Α’ Τμήματος ΣτΕ 1500/2022, σχετικά με την αίτηση αναίρεσης στην υπόθεση της Μυρτώς Παπαδομιχελάκη.

Ο Παναγιώτης Περάκης σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση του ΕΔΔΑ για το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι.

Ο Ιωάννης Νταλαχάνης απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με τις επιπτώσεις της πρωτόδικης καταδικαστικής απόφασης στο τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου.

Ο Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, Ξενοφών Κοντιάδης, κλείνει το Tsatsos Foundation Forum 2022, εξάγοντας τα βασικά συμπεράσματα από τις συζητήσεις που προηγήθηκαν στις 5 & 6 Μαΐου.

Διαβάστε το τρίτο τεύχος (Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2022) του ηλεκτρονικού περιοδικού Δημοσίου Δικαίου ελεύθερης πρόσβασης e-ΠΟΛΙΤΕΙΑ.

Ο Θωμάς Ψήμμας γράφει για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την πολιτική των επαναπροωθήσεων, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του ΕΔΔΑ στη υπόθεση Safi και άλλοι κατά Ελλάδας.

Ο Παύλος Ελευθεριάδης υπογραμμίζει την ιστορική σημασία της πρόσφατης απόφασης του ΕΔΔΑ σχετικά με το ναυάγιο προσφύγων στο Φαρμακονήσι.

Οι πόλεμοι και οι εμφύλιες αντιπαραθέσεις των τελευταίων ετών, καθώς και οι κοινωνικές ανισότητες που προκαλούνται από την ανισοκατανομή των οικονομικών πόρων έφεραν στην “πόρτα” της χώρας μας, χιλιάδες ανηλίκους, μόνους, δίχως τη συνοδεία κάποιου ενήλικα υπεύθυνου. Η Αικατερίνη Γανίδη γράφει για τη διαχείριση των ασυνόδευτων ανηλίκων που φτάνουν στην Ελλάδα.

Με αφορμή την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, ο Χαράλαμπος Κουρουνδής κάνει μία αναδρομή σε παλαιότερες εμβληματικές αποφάσεις του Δικαστηρίου, που αναδεικνύουν τον ρόλο του στην αμερικανική κοινωνία.

Ο Κωνσταντίνος Γώγος γράφει για τη νομική κατοχύρωση της απαγόρευσης βασανιστηρίων, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα του ΟΗΕ για τη Συμπαράσταση στα Θύματα Βασανιστηρίων (26 Ιουνίου).

Η Αλκμήνη Φωτιάδου γράφει για τις προσωρινές διαταγές που εκδίδονται για την προστασία προσωπικότητας δημοσίων προσώπων και την επίδρασή τους στην ελευθερία έκφρασης και τελικά την ίδια τη δημοκρατία.

Με συντονιστές τον Παύλο Τσίμα και τον Δημήτρη Χαραλάμπη, οι Ευάγγελος Βενιζέλος, Αναστάσιος Ιωάννης Δ. Μεταξάς, Μαρία Μουσμούτη, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, Βασίλειος Σκουρής και Γιώργος Σωτηρέλης θυμούνται στιγμές από την κοινή τους πορεία με τον Δημήτρη Τσάτσο και υπογραμμίζουν τη σημασία της σκέψης και του έργου του.

Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, συνομιλεί με τη δημοσιογράφο Νόνη Καραγιάννη, παρουσιάζοντας παράλληλα τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει το Υπουργείο για τη μείωση των περιττών διαδικασιών και τη διαδικτυακή εξυπηρέτηση του πολίτη.

Ακούστε τι είπε η Δρ. Μ. Μουσμούτη για τις εκδόσεις του προγράμματος “Σβήνουμε το Στίγμα. Στον λόγο μας”, που προωθεί τον συμπεριληπτικό & αντιστιγματιστικό λόγο και την καταπολέμηση του στίγματος ψυχικής υγείας, στην εκπομπή του Περικλή Βασιλόπουλου “Athens Calling” στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.

Ο Αποστόλης Βλαχογιάννης σχολιάζει την περίληψη της πρόσφατης απόφασης ΣτΕ σχετικά με τη συνταγματικότητα των μέτρων κατά της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19.

Η Μαρία Μηλαπίδου σχολιάζει τις εξαγγελθείσες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που αφορά την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Ο Ιωάννης Κουτσούκος απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με τη δυνατότητα παράστασης σε δίκη χωρίς την παρουσία δικηγόρου.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης γράφει για τη συντηρητική στροφή του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, όπως αυτή αποτυπώνεται (και) στη διαμάχη για τις αμβλώσεις.

Στο 48ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, ο Μανόλης Βελεγράκης περιγράφει το συνταγματικό πλαίσιο προστασίας και τις προϋποθέσεις στέρησης της ιδιοκτησίας.

Στο 47ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, η Παρασκευή Μουζουράκη αναλύει το άρθρο 10 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει το δικαίωμα του αναφέρεσθαι στις αρχές, αλλά και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτό.

Ο Γιώργος Σωτηρέλης παίρνει θέση στον διάλογο σχετικά με τη συνταγματικότητα ή μη της εγκαθίδρυσης Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων.

Ο Γρηγόρης Λαζαράκος αναλύει τη σημασία του Κοινού Αιτήματος που κατέθεσαν τέσσερις ΜΚΟ και ένας ερευνητής στον Πρόεδρο της ΑΠΔΠΧ σχετικά με την προμήθεια από το Λιμενικό Σώμα λογισμικού συλλογής δεδομένων από μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο Κωνσταντίνος Κουρούπης σχολιάζει τις δηλώσεις του Υπουργού Υγείας, Θάνου Πλεύρη, σχετικά με την απόλυση υγειονομικών υπαλλήλων του ΕΣΥ, οι οποίοι δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν.

Απόψε, Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2022 και ώρα 18:00-20:00, το e-ΠΟΛΙΤΕΙΑ, ηλεκτρονικό περιοδικό Δημοσίου Δικαίου ελεύθερης πρόσβασης, διοργανώνει διαδικτυακή εκδήλωση με τίτλο «Το δημόσιο δίκαιο απέναντι στις κρίσεις». Αφορμή, η κυκλοφορία του πρώτου τεύχους του (Ιανουάριος-Μάρτιος 2022).

Ο Απόστολος Βλαχογιάννης σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση του γαλλικού Συνταγματικού Συμβουλίου σχετικά με το πιστοποιητικό εμβολιασμού.

Ο Τάκης Βιδάλης εξετάζει την εξαγγελία του Υπουργού Υγείας περί οριστικής απόλυσης των υγειονομικών του ΕΣΥ, που δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν.

Ο Κώστας Μποτόπουλος απαντά σε ερώτημα πολίτη σχετικά με τη δικαιοδοσία των αστυνομικών οργάνων σε ιδιωτικό χώρο, όπου καταγγέλλεται διατάραξη κοινής ησυχίας.

Ο Κωνσταντίνος Κουρούπης σχολιάζει την απόφαση της Αυστρίας για υποχρεωτικό εμβολιασμό όλων των ενηλίκων από την 1η Φεβρουαρίου.

Ο Τάκης Βιδάλης σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό εργαζομένων σε επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 100 άτομα.

Η Αλκμήνη Φωτιάδου μοιράζεται κάποιες πρώτες σκέψεις αναφορικά με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου τον ΗΠΑ για τον εμβολιασμό εργαζομένων σε επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 100 άτομα.

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης απαντά σε ερωτήματα πολιτών σχετικά με τη δυνατότητα δικαστικής προσφυγής για το πρόστιμο 100 ευρώ στους/ις μη εμβολιασμένους/ες πολίτες άνω των 60 ετών.

Στο 40ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, η Άννα Τσιφτσόγλου αναλύει το άρθρο 11 του Συντάγματος, το δικαίωμα του συνέρχεσθαι. Εξετάζει την ιστορική του εξέλιξη, το περιεχόμενό του, αλλά και τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Ο Αντώνης Καραμπατζός υπογραμμίζει τη σημασία της ισότιμης μεταχείρισης σε ό,τι αφορά τα μέτρα διαχείρισης της πανδημίας.

Ο Γιάννης Δρόσος εξετάζει την “είσοδο” του Συντάγματος στο φυσικό σώμα των ανθρώπων διά του εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού. Είναι τελικά συνταγματικά ανεκτή και αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις, η υποχρέωση εμβολιασμού;

Στο 38ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, ο Κώστας Στρατηλάτης αναλύει τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 5 του Συντάγματος, το δικαίωμα στη ζωή. Ποιο το εύρος της κανονιστικής έννοιας της ζωής και ποια η σχέση της με την τεχνητή διακοπή της κύησης; Αντίστοιχα, τι ορίζουμε ως θάνατο και ποια η νομολογία του ΕΔΔΑ σχετικά με τον τερματισμό της ζωής; Ποιες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το δικαίωμα στη ζωή για το κράτος και τα όργανα αυτού; Πώς μπορεί να συνδέονται οι θάνατοι λόγω Covid-19 με το εν λόγω άρθρο του Συντάγματος;

Ο Σπύρος Βλαχόπουλος αναδεικνύει τα συνταγματικά όρια αναφορικά με την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού.

Ο Κώστας Μποτόπουλος καταρρίπτει την επιχειρηματολογία των αυτοαποκαλούμενων “θεματοφυλάκων του Συντάγματος”.

Είναι η ζωή και η υγεία υπέρτερα συνταγματικά αγαθά; Είναι αναγκαία μια τέτοια ιεράρχηση για να δικαιολογηθούν οι περιορισμοί; Είναι απαραίτητη η επίκληση της αλληλεγγύης, ή είναι επαρκής η αναλογικότητα για την προσέγγιση της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών και με ποιο τρόπο συνδυάζονται; Η Αλκμήνη Φωτιάδου απαντά σε ερώτημα πολίτη για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού σε συγκεκριμένες κοινωνικές και επαγγελματικές κατηγορίες.

Η Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Μαρία Γαβουνέλη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 2021, υπενθυμίζει ότι ο αγώνας για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, για μία κοινωνία ουσιαστικής ισότητας, συνεχίζεται και είναι διαρκής.

Με αφορμή την αποψινή Παγκόσμια Ημέρα, ο Θωμάς Ψήμμας καταγράφει τις σύγχρονες προκλήσεις στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο Κώστας Μποτόπουλος αναλύει την απόφαση 50/2021 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), που διαμόρφωσε το πλαίσιο αφενός για τη θέσπιση και λειτουργία της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στις σχολικές μονάδες και αφετέρου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων κατά την τηλεκπαίδευση.

Είναι συνταγματική η απόφαση περί υποχρεωτικού εμβολιασμού προσώπων άνω των 60 ετών; Ο Κωνσταντίνος Κουρούπης επιχειρηματολογεί.

Έχει εφαρμογή η ΕΣΔΑ στην απεργία; Λαμβάνει υπόψη της η ελληνική νομολογία τη νομολογία του ΕΔΔΑ στο ζήτημα αυτό; Ο Γρηγόρης Αυδίκος εξετάζει τις αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων και απαντά.

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης αξιολογεί το μέτρο της υποχρεωτικότητας εμβολιασμού προσώπων άνω των 60 ετών από δικαιοπολιτική και συνταγματική σκοπιά, εξετάζοντας παράλληλα αν αυτό συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας.

Ο Γιάννης Τασόπουλος σχολιάζει την τροπολογία περί υποχρεωτικότητας εμβολιασμού των προσώπων άνω των 60 ετών. Συνταγματική ή όχι και με ποια κριτήρια;

Η υποχρεωτικότητα εμβολιασμού για τους πολίτες άνω των 60 ετών είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα; Συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας; Η Φερενίκη Παναγοπούλου απαντά.

Παρακολουθήστε τη διαδικτυακή εκδήλωση “Υποχρεωτικός εμβολιασμός: Νομικά και ηθικοπολιτικά διλήμματα” που συνδιοργάνωσαν το Ίδρυμα Θ. & Δ. Τσάτσου και το ηλεκτρονικό περιοδικό e-ΠΟΛΙΤΕΙΑ, με αφορμή την έκδοση του νέου e-book της Φερενίκης Παναγοπούλου- Κουτνατζή, με τίτλο “Περί της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού σε περίοδο πανδημίας: Μια ηθικο-συνταγματική θεώρηση”.

Είναι συνταγματικοί οι περιορισμοί που επιβάλλονται μόνο στους/ις ανεμβολίαστους/ες στην Αυστρία; Θα μπορούσε ένα ανάλογο μέτρο να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα; Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης απαντά.

Με αφορμή την έκδοση του ηλεκτρονικού βιβλίου της Φερενίκης Παναγοπούλου-Κουτνατζή “Περί της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού σε περίοδο πανδημίας: Μία ηθικο-συνταγματική θεώρηση”, το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου και το περιοδικό e-ΠΟΛΙΤΕΙΑ συνδιοργανώνουν διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα: “Υποχρεωτικός εμβολιασμός. Νομικά και ηθικοπολιτικά διλήμματα” την Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2021 και ώρα 19:00-20:30.

Η Κατερίνα Φουντεδάκη εξετάζει την πρόταση του ΠΙΣ περί απαλλαγής των γιατρών που εμπλέκονται στην περίθαλψη πασχόντων με κορωνοϊό από την αστική και ποινική ευθύνη, λόγω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας.

Ο Θωμάς Ψήμμας παρουσιάζει τις βασικές όψεις του νέου νόμου για τις απελάσεις πολιτών τρίτων χωρών, προχωρώντας παράλληλα στην κριτική αποτίμησή του θεσμικού πλαισίου που διαμορφώνεται.

Μόλις κυκλοφόρησε η ολοκληρωμένη κατ’ άρθρο ερμηνεία της ΕΣΔΑ με βάση τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Η Φερενίκη Παναγοπούλου – Κουτνατζή εξετάζει το συνταγματικό έρεισμα των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ, με τις οποίες απορρίφθηκαν αιτήσεις αναστολής ιατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού των δομών υγείας κατά της υποχρέωσης εμβολιασμού.

Το “e-ΠΟΛΙΤΕΙΑ” είναι ένα νέο τριμηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό ελεύθερης πρόσβασης στο πεδίο του Δημοσίου Δικαίου, που φιλοξενεί μελέτες, σχόλια νομολογίας, βιβλιοκρισίες και επίκαιρες παρεμβάσεις, μετά από ανώνυμη αξιολόγηση.

Με αφορμή τη συζήτηση περί της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, η Φερενίκη Παναγοπούλου – Κουτνατζή θέτει το νομοθετικό πλαίσιο και τη συνταγματική βάση του ζητήματος, εξετάζοντας παράλληλα τη διαδικασία στάθμισης των δικαιωμάτων.

Ο Ιωάννης Κουτσούκος παρεμβαίνει στη συζήτηση για τα λεγόμενα “προνόμια” των εμβολιασμένων και τη συνταγματική τους βάση.

Έχουν συνταγματικό έρεισμα τα μέτρα που εξήγγειλε η Κυβέρνηση σχετικά με τον εμβολιασμό; Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης απαντά.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης παρεμβαίνει στη συζήτηση για την άρση ή αντίστοιχα τη διατήρηση των περιορισμών στους (μη) πλήρως εμβολιασμένους.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου συνομιλεί με τον Καθηγητή Ξενοφώντα Κοντιάδη, Πρόεδρο του Ιδρύματος Τσάτσου. Συζητούν για τον ρόλο της Προέδρου στη σύγχρονη εποχή, τη σημασία των δημόσιων παρεμβάσεων, τα θέματα που η Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει επιλέξει να αναδείξει, αλλά και τις προκλήσεις του ύπατου αξιώματος της χώρας.

Ο Γιάννης Τασόπουλος γράφει για την απαγόρευση των βασανιστηρίων, που αποτελεί κατεξοχήν απόλυτο δικαίωμα. Αφορμή, το νέο βιβλίο της Νατάσας Μαυρονικόλα, “Torture, Inhumanity and Degradation under Article 3 of the ECHR: Absolute Rights and Absolute Wrongs” (Hart 2021).

Μπορεί να θεσπιστεί υποχρεωτικότητα εμβολιασμού για συγκεκριμένες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων; Αν ναι, ποιος είναι ο συνταγματικά ορθός τρόπος; Ο Γιάννης Καρούζος και η Μαριάννα Κατσιάδα απαντούν, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του Αρχηγού της ΕΜΑΚ.

Μπορεί ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος να επιβάλει με διαταγή του τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υπαλλήλων της ΕΜΑΚ; Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης απαντά.

Ο Ιωάννης Κουτσούκος σχολιάζει την απόφαση 622/2021 του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία υπάρχει ευθύνη προς αποκατάσταση ηθικής βλάβης από νόμιμη πράξη εμβολιασμού και εξηγεί πώς η απόφαση αυτή λειτουργεί νομιμοποιητικά για τη διοικητική δράση.

Υπάρχει συνταγματικό έρεισμα στο ενδεχόμενο απονομής προνομίων σε όσες/ους εμβολιαστούν κατά του Covid-19; Ο Ξενοφών Κοντιάδης απαντά.

Στο 21ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα, ο Τάκης Βιδάλης αναλύει το δικαίωμα στην οικογένεια. Εξηγεί τη νομική έννοια της οικογένειας, τη δυναμική της κοινωνικοποιητικής σχέσης γονέα-παιδιού, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν.

Παρακολουθήστε ολόκληρη την εκδήλωση με τίτλο “Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη νέα εποχή”, την οποία συνδιοργάνωσαν το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, το Syntagma Watch και οι Εκδόσεις Σάκκουλα. Αφορμή στάθηκε η θέση σε ισχύ του 15ου Πρωτοκόλλου ΕΣΔΑ.

Απόψε, Μεγάλη Δευτέρα 26.04.2021 (18:30-20:00), το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, το Syntagma Watch και οι Εκδόσεις Σάκκουλα διοργανώνουν διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα: Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη νέα εποχή.

Ποιο το θεσμικό πλαίσιο και τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα όσων υπηρετούν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις; Διαφοροποιούνται αυτά βάσει της σεξουαλικής ταυτότητας κάποιου/ας; Ο Απόστολος Βλαχογιάννης απαντά.

Είναι συνταγματική η απαίτηση self-tests για τους μαθητές, ώστε να επιστρέψουν στα θρανία; Η Αλκμήνη Φωτιάδου απαντά.

Η Άννα-Μαρία Κώνστα σχολιάζει την πρόσφατη αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και τις επιπτώσεις αυτής της κίνησης στα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στη γειτονική χώρα.

Μπορεί ο εργοδότης να επιβάλει τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού στο προσωπικό του; Μπορεί η άρνηση του εργαζόμενου να δικαιολογήσει την απόλυσή του από τον εργοδότη του; Μπορεί μία αεροπορική ή ακτοπλοϊκή εταιρία να δέχεται ως επιβάτες μόνο εμβολιασμένους και μάλιστα αυτούς που θα φέρουν το πιστοποιητικό εμβολιασμού προς απόδειξή του; Μπορούν όλα τα παραπάνω να συμβούν χωρίς ο νομοθέτης να έχει προβεί σε ρύθμιση του θέματος; Ποιος είναι ο ρόλος της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων; Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης απαντά στα κρίσιμα, όσο και επίκαιρα, ερωτήματα.

Εν μέσω πανδημίας, σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από αστάθεια, ένα νέο νομοσχέδιο «ασπίδα» στα ζώα συντροφιάς και τα αδέσποτα πρόκειται να εισαχθεί το επόμενο χρονικό διάστημα στη Βουλή. Με αυτή την αφορμή, η Σταυρούλα Γεωργίου γράφει για τα δικαιώματα των ζώων, αλλά και τη σημασία της αγαστής συμβίωσης όλων των έμβιων όντων για τη βιωσιμότητα του πλανήτη.

Με αφορμή την επίκαιρη περίπτωση του φυλακισμένου απεργού πείνας, Δ. Κουφοντίνα και του ενδεχόμενου αναγκαστικής σίτισής του, ο Ανδρέας Ματθαίου προτείνει μία ερμηνευτική προσέγγιση σχετικά με την αμφιλεγόμενη αυτή πρακτική.

Ο γάμος αποτελεί συνταγματικό προνόμιο μόνο των ζευγαριών διαφορετικού φύλου ή είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων; Ο Βαγγέλης Μάλλιος επιχειρηματολογεί σχετικά με το δικαίωμα σύναψης γάμου ανάμεσα σε ζευγάρια του ιδίου φύλου.

Ο Ιωάννης Κουτσούκος γράφει για τη λεπτή δικαιική ισορροπία, όταν προκύπτει σύγκρουση δικαιωμάτων, όπως στην επίκαιρη περίπτωση της αναγκαστικής σίτισης κρατουμένου απεργού πείνας.

Είναι συνταγματική η χρήση ιχνηλατών (cookies) από τις ιστοσελίδες; Παραβιάζεται το δικαίωμα των χρηστών στην ιδιωτικότητα; Η Φερενίκη Παναγοπούλου-Κουτνατζή δίνει μία λεπτομερή, όσο και ξεκάθαρη, απάντηση.

Την τελευταία εβδομάδα, η Πολωνία είναι αντιμέτωπη με μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, λόγω της κυβερνητικής απόφασης να αυστηροποιήσει την ήδη περιοριστική της νομοθεσία για την εκούσια διακοπή της κύησης. Με αυτή την αφορμή, ο Βαγγέλης Μάλλιος γράφει για την άμβλωση και τα δικαιώματα της εγκύου και του εμβρύου στην ελληνική έννομη τάξη.

Είναι δυνατή μια αλλαγή παραδείγματος ώστε να ξεπεραστεί η ανθρωποκεντρική πρόσληψη του Συνταγματικού Δικαίου, που τοποθετεί την αξία του ανθρώπου στο επίκεντρο των δικαιωμάτων; Με αφορμή το βραβευμένο βιβλίο των Sue Donaldson & Will Kymlicka, “Ζωόπολις – Μια πολιτική θεωρία για τα δικαιώματα των ζώων” (εκδ. Πόλις, 2021), ο Ξενοφώντας Κοντιάδης στοχάζεται γύρω από τα θεμελιώδη δικαιώματα, αλλά και την ιδιότητα του πολίτη στον 21ο αιώνα.

Στο 14ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας του Παρατηρητηρίου www.syntagmawatch.gr, με τίτλο Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα, ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου & Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου, Ξενοφώντας Κοντιάδης, αναλύει τον ορισμό και το κανονιστικό περιεχόμενο των κοινωνικών δικαιωμάτων. Εξηγεί τη διάκριση ανάμεσα στα ατομικά και τα κοινωνικά δικαιώματα, τη θεματική ταξινόμηση των κοινωνικών δικαιωμάτων, αλλά και τις μορφές δικαστικού ελέγχου και διεθνούς προστασίας τους.

Το Ίδρυμα Θ. & Δ. Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, οι εκδόσεις Παπαζήση και το Syntagma Watch διοργανώνουν σήμερα live webcast, με θέμα Ικανότητες και δικαιώματα στο έργο της Martha Nussbaum.

Το τρίτο video-podcast του Syntagma Watch φωτίζει τις λειτουργίες του Συντάγματος, αλλά και τη σημασία τους για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας, ως πολιτών.

Υπό συνθήκες πανδημίας, το κράτος θα μπορούσε να επιβάλει τον εμβολιασμό, με όρους γενικής υποχρέωσης όλου του πληθυσμού; Θα μπορούσε να υποχρεώσει ο εργοδότης, χωρίς προηγούμενη κρατική ρύθμιση, τους εργαζόμενους σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις να εμβολιαστούν, ασκώντας το διευθυντικό δικαίωμα; Ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου- Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου, Ξενοφώντας Κοντιάδης, εξετάζει τις συνταγματικές όψεις του ζητήματος και απαντά στα σύνθετα ερωτήματα που εγείρονται.

Ο Χαράλαμπος Ανθόπουλος γράφει για το δικαίωμα πρόσβασης στο διαδίκτυο, το οποίο, εν μέσω πανδημίας, αναδείχθηκε σε θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά και προϋπόθεση για τη συνέχιση πλήθους σημαντικών δραστηριοτήτων.

Με αφορμή τον εξοπλισμό της ΕΛΑΣ με κάμερες (φορητές και σώματος), η Επίκουρη Καθηγήτρια του Παντείου Παν/μίου, Φερενίκη Παναγοπούλου- Κουτνατζή, εξετάζει το κείμενο θεσμικό πλαίσιο και τη σχετική θέση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων. Καταλήγει ότι η χρήση καμερών είναι υπό αυστηρές προϋποθέσεις σύννομη και δεν συνιστά παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Ο Κώστας Μποτόπουλος περιγράφει τα συνταγματικά όρια της ανυπακοής, με αφορμή τα ισχύοντα περιοριστικά μέτρα, αλλά και τις “προσκλήσεις σε ανυπακοή” που έχουν διατυπωθεί τόσο από πολιτικές και κοινωνικές συλλογικότητες ή άτομα όσο και από την Εκκλησία.

Το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, η Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Λευκωσίας και το Παρατηρητήριο Συνταγματικών Εξελίξεων www.syntagmawatch.gr, διοργάνωσαν, την Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2020, διαδικτυακή εκδήλωση, με θέμα Ελευθερία του λόγου και πανδημία.

Ο Δημήτριος- Γεώργιος Πατσίκας εξετάζει την αντιπαράθεση ανάμεσα σε αλληλοσυγκρουόμενα συνταγματικά δικαιώματα, που έχει επανέλθει επιτακτικά στο προσκήνιο λόγω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας.

Στο 12ο βίντεο του αφιερώματος «Σύνταγμα και Πανδημία», ο Καθηγητής Νομικής και Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, και η Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου, Αλκμήνη Φωτιάδου, συζητούν για τα συνταγματικά δικαιώματα στη δεύτερη, πλέον, φάση της πανδημίας. Ποιες οι διαφορές με το πρώτο lockdown σε ό,τι αφορά την πρόσληψή τους από τους πολίτες; Ποιοι οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι;

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Βασίλης Σωτηρόπουλος (Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω) γράφει για την πρόοδο που έχει συντελεστεί στο πεδίο, αλλά και τις νέες προκλήσεις που έθεσε η πανδημία. * Το κείμενο αυτό αναρτήθηκε στις 10/12 χωρίς την τελευταία παράγραφο. Η παράλειψη της παραγράφου οφειλόταν αποκλειστικά σε τεχνικό πρόβλημα ασυμβατότητας του αρχείου, που αποθηκεύθηκε στον υπολογιστή του syntagmawatch. Πληροφορηθήκαμε ότι έλειπε η παράγραφος μέσω δημόσιας ανάρτησης του συγγραφέα στο Facebook, που έγινε το βράδυ της 12/12. Διερευνήθηκε το πρόβλημα και, αφού κατέστη δυνατό να ανοίξει το αρχείο, αναρτήθηκε η πλήρης εκδοχή του κειμένου στις 13/12.

Όσοι δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν και όσοι θέλουν να διαφυλάξουν ως ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο αν εμβολιάστηκαν, μπορούν να το επιλέξουν. Στο πλαίσιο όμως της οργανωμένης κοινωνικής συμβίωσης, που όπως φαίνεται θα συνεχίσει να απειλείται από επικίνδυνους μεταδοτικούς ιούς και πανδημίες, η άρνηση εμβολιασμού είναι συνταγματικά ανεκτό να επιφέρει συγκεκριμένες έννομες συνέπειες.

Η 3η Δεκεμβρίου έχει οριστεί ως η Διεθνής Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία. Ειδικά εν μέσω πανδημίας, η προάσπιση των δικαιωμάτων, αλλά και η θεσμική θωράκιση της φωνής των αναπήρων, αναδεικνύεται σε ζήτημα κομβικής σημασίας.

Η ανθεκτικότητα των συνταγματικών δικαιωμάτων, που βρίσκεται στον πυρήνα της ανθεκτικότητας του Συντάγματος, σε περιόδους κρίσεων εξαρτάται από την προσαρμοστικότητά τους στην πραγματικότητα. Αυτή είναι που διασφαλίζει τη δυνατότητα επαναφοράς τους στο προηγούμενο επίπεδο προστασίας όταν παρέλθει η κρίση. Σε μεγάλο βαθμό, η ανθεκτικότητα των δικαιωμάτων επηρεάζει την πρόσληψη των φορέων τους για το Σύνταγμα.

Το δεύτερο video-podcast του Syntagma Watch με θέμα τη δημοκρατία μάς δίνει απαντήσεις στο ερώτημα πώς μπορούμε ως πολίτες να την κατανοήσουμε και να την ισχυροποιήσουμε.

Στο 10ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας του Παρατηρητηρίου www.syntagmawatch.gr με τίτλο «Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα» η Μαρία Γαβουνέλη (Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου) εξηγεί τον ρόλο της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στον κίνδυνο να τεθούν στους γιατρούς της πρώτης γραμμής κρίσιμα ηθικά και νομικά διλήμματα. Θα αναγκαστούν να εφαρμόσουν «πρωτόκολλα πολέμου», κάνοντας διαλογή ασθενών; Θα κληθούν να επιλέξουν να σώσουν τη ζωή ενός ανθρώπου έναντι ενός άλλου, εξαιτίας της έλλειψης του αναγκαίου υγειονομικού υλικού και επαρκών κλινών ΜΕΘ; Ζήτημα ποινικής ευθύνης δεν τίθεται όταν δεν υπάρχει άλλη πρακτική λύση.

Η εξουσία θέσπισε το μέτρο της απαγόρευσης κάθε συνάθροισης στο τριήμερο του Πολυτεχνείου με νόμο και μάλιστα ύστερα από γνώμη των υγειονομικών υπευθύνων. Ο νόμος αυτός έχει, αναμφίβολα, έρεισμα στο Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ: η γενική απαγόρευση σε όλη την επικράτεια για λόγους δημόσιας ασφάλειας, στους οποίους ανήκει προφανώς και η δημόσια υγεία προβλέπεται ρητά από το άρθρο 11 παρ. 2 Σ. Το ότι ο νόμος ήταν το αποτέλεσμα γνώμης των αρμόδιων υγειονομικών υπευθύνων μπορεί να θεωρηθεί επίσης τεκμήριο για την αναλογικότητα των μέτρων που επιβάλλει. Εκείνο που δεν ξέρουμε, είναι αν ο νόμος σεβάστηκε το όριο του «πυρήνα» του δικαιώματος του συνέρχεσθαι.

Μολονότι το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) αφορά, κατά κυριολεξία, παρέκκλιση από τις δεσμεύσεις της σύμβασης και όχι θεσμοθέτηση διαδικασίας επιβολής εξαιρετικού status, μοιάζει εντούτοις, προτιμητέα η σύμπλευση με το corpus των κοινών διατάξεων και των περιορισμών που εκάστοτε συντρέχουν. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θα κληθεί πιθανότατα προσεχώς να αποφανθεί επί μέτρων που λαμβάνονται αυτή την περίοδο στην προσπάθεια ανάσχεσης του επίμονου, πανδημικού κύματος.

Η πανδημία, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, επιτάσσει τον αναστοχασμό πάνω στις παραδοσιακές σταθμίσεις μεταξύ αντιτιθέμενων δικαιωμάτων και αγαθών. Η ανθεκτικότητα των δικαιωμάτων ενισχύεται όταν η κρατούσα άποψη επανεξετάζεται με βάση την εξέλιξη των δεδομένων. Ο συνδυασμός της αρχής της πρόληψης με την αρχή της αναλογικότητας μπορεί να αποτελέσει θεμέλιο για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό.

Η υποχρέωση χρήσεως μάσκας στα σχολεία είναι απότοκη της σταθμίσεως του δικαιώματος στην υγεία, την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, την ελευθερία κινήσεων και του δικαιώματος στην εκπαίδευση. Κανένα από τα ανωτέρω δικαιώματα δεν είναι απόλυτα, αλλά επιδέχονται περιορισμούς, αρκεί να μη θίγεται ο πυρήνας τους. Η υποχρεωτική χρήση της μάσκας κρίνεται ότι δεν παραβιάζει τον πυρήνα του δικαιώματος στην εκπαίδευση.

Το θέμα της Αγίας Σοφίας σαφώς και δεν είναι εσωτερική κυριαρχική υπόθεση της Τουρκίας, δεν είναι απλά πολιτιστικό ή έστω πολιτικό, σε επίπεδο όμως ελάσσονος πολιτικής σημασίας είναι θέμα όχι μόνο Διεθνούς Δικαίου αλλά και Διεθνούς Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η δε Τουρκία ελέγχεται για άλλη μια φορά για παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, υπέχουσα διεθνή ευθύνη για τις παραβιάσεις αυτές.

Με αφορμή την πρόσφατη συζήτηση για το δικαίωμα της συνάθροισης ο Γιάννης Τασόπουλος και ο Ανδρέας Τάκης τονίζουν τη διασύνδεση της πραγματικής άσκησης του δικαιώματος αυτού με περιστατικά πολιτικής βίας και υπέρμετρης, καταχρηστικής, βίας από την αστυνομία. Προτείνουν λοιπόν να νομοθετηθεί μία σειρά από πρόσθετες τυπικές διαδικαστικές εγγυήσεις της προσωπικής ασφάλειας οι οποίες πρέπει να τηρούνται από τις αστυνομικές δυνάμεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, αλλά και τη διαφύλαξη του κύρους της αστυνομίας προκειμένου να ενισχυθεί η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ αυτής και των πολιτών.

Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις». Στον πυρήνα της νέας ρύθμισης των δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων βρίσκεται η θέσπιση της υποχρέωσης γνωστοποίησης των συναθροίσεων προς τις αρμόδιες αστυνομικές ή λιμενικές αρχές.

Το δικαίωμα στην ανεξάρτητη διαβίωση είναι περισσότερο από μια απλή βελτίωση περιβαλλοντικών-κοινωνικών παραγόντων και συνθηκών. Είναι πιο σπουδαίο και σχετίζεται με το δικαίωμά των ατόμων με αναπηρία να απολαμβάνουν μαζί με όλους τους υπόλοιπους, τη χαρά της κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Με τη συμμετοχή νομικών, ακαδημαϊκών, καθηγητών, δημοσιογράφων πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα η διαδικτυακή εκδήλωση που διοργάνωσε το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου-Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου με θέμα: «Ο κόσμος μετά τον Covid-19».

Η μετάβαση από την επιτήρηση με τους όρους της παραδοσιακής ηλεκτρονικής παρακολούθησης, που αποσκοπεί, τύποις τουλάχιστον, στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, σε μια νέα εποχή όπου η βιομετρική παρακολούθηση θα επιτρέπει τελικά την ανίχνευση των ψυχολογικών αντιδράσεων και του «ενδιάθετου φρονήματος» όλων των πολιτών εν ονόματι της δημόσιας υγείας, θα συνιστούσε μια κοσμοϊστορική μεταβολή.

Η δολοφονία του George Floyd στις ΗΠΑ, με μάρτυρες το σύνολο του πληθυσμού του πλανήτη που έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο, είναι η μήτρα ενός νέου δικαιώματος.

Η πανδημία αποτέλεσε τον καταλύτη και τον επιταχυντή για την ανάδυση, την επιβολή ή την (προσωρινή τουλάχιστον) επικράτηση μιας σειράς θεσμικών και κοινωνικών πρακτικών, περιορισμών, συμπεριφορών και μορφών οργάνωσης του κράτους, της οικονομίας, της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, του δημόσιου χώρου, της υγειονομικής προστασίας και των ανθρώπινων σχέσεων.

Σαν σήμερα, πριν ακριβώς ένα χρόνο, βγήκε στον διαδικτυακό αέρα το παρατηρητήριο θεσμικών και συνταγματικών εξελίξεων SyntagmaWatch.gr. Μια ιδέα ξεχωριστή, για την ακρίβεια μια σύμπραξη του Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), με ξεκάθαρη αποστολή να φέρει τους πολίτες, και ιδίως τους νέους, πιο κοντά στη δημοκρατία και τους θεσμούς.

Στο 10ο βίντεο του αφιερώματος «Σύνταγμα και Πανδημία» ο Παύλος Ελευθεριάδης (Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) και η Αλκμήνη Φωτιάδου (Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου, Δικηγόρος) συζητούν για τα δικαιώματα και την αλληλεγγύη στο πλαίσιο των περιορισμών που έχουν επιβληθεί για την αντιμετώπιση της διασποράς του Covid-19.

Στο 9ο βίντεο του αφιερώματος για τα συνταγματικά ζητήματα που εγείρει στη δημόσια σφαίρα η κρίση της πανδημίας o Ιωάννης Τασόπουλος, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και η Αλκμήνη Φωτιάδου, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου και Δικηγόρος, συζητούν για την προστασία των δικαιωμάτων απέναντι στους περιορισμούς τους οι οποίοι έχουν επιβληθεί στην εποχή της πανδημίας του Cocid-19.

Τα ατομικά δικαιώματα που κατοχυρώνει το Σύνταγμα προσφέρουν τελικά την εγγύηση προστασίας που νομίζαμε; Τα μέτρα του κορωνοϊού φαίνεται να αποτελούν έμπρακτη διάψευση του χαρακτήρα των δικαιωμάτων ως ασπίδας προστασίας μας, ικανής να αποκρούσει την προσβολή τους. Είναι ο φόβος αυτός βάσιμος;

Δεν προβλέπεται καθεστώς υποχρεωτικού εμβολιασμού κατόπιν αποφάσεων διεθνών ή και ευρωπαϊκών οργάνων. Αντίθετα, μια τέτοια δυνατότητα υπάγεται αυστηρά στη σφαίρα εθνικών αρμοδιοτήτων.

Στο 6ο βίντεο του αφιερώματος για τα συνταγματικά ζητήματα που εγείρει στη δημόσια σφαίρα η κρίση της πανδημίας ο Δημήτρης Χριστόπουλος, Καθηγητής Πολιτειολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και η Αλκμήνη Φωτιάδου, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου και Δικηγόρος, συζητούν για την ιδιότητα του πολίτη και τα δικαιώματα των προσφύγων.

Στο 5ο Βίντεο του αφιερώματος «Σύνταγμα και Πανδημία» η Φερενίκη Παναγοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, και η Αλκμήνη Φωτιάδου, Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου και Δικηγόρος, συζητούν για τους προβληματισμούς που έχουν εγείρει οι έκτακτες συνθήκες της πανδημίας στο πεδίο της διαχείρισης και προστασίας των προσωπικών δεδομένων.

Με βάση την αρχή της αναλογικότητας οι περιορισμοί που επιβάλλονται στην άσκηση ενός θεμελιώδους δικαιώματος πρέπει να εξυπηρετούν καταρχάς έναν θεμιτό σκοπό και να είναι κατάλληλοι (πρόσφοροι), αναγκαίοι και αναλογικοί υπό στενή έννοια για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Ο σκοπός αυτός θα πρέπει να εξυπηρετεί είτε την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων άλλων προσώπων στο πλαίσιο επίλυσης μίας σύγκρουσης δικαιωμάτων είτε άλλα έννομα αγαθά υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος.

Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν λόγω της πανδημίας του Κορωνοϊού είναι πρωτόγνωροι και αφορούν δραστηριότητες της κοινωνικής μας ζωής που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ότι πέραν των άλλων ανήκουν στον πυρήνα της ελεύθερης δραστηριότητάς μας. Υπό την έποψη της αρχής της επιφύλαξης του νόμου οι περιορισμοί αυτοί είναι συνταγματικά επιτρεπτοί.

Σε κάθε μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία, η βιοηθική δοκιμάζεται. Κυρίως, διότι αυτό που προκύπτει πάντοτε είναι μια κατάσταση σύγκρουσης της προσωπικής μας αυτονομίας με την προστασία των άλλων.

Το Syntagma Watch, ανταποκρινόμενο στην ανάγκη για εμπεριστατωμένη ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου στη δύσκολη αυτή περίοδο της πανδημίας του Κορωνοϊού, ξεκινάει μια σειρά από βίντεο με εξειδικευμένους επιστήμονες, τα οποία επικεντρώνονται σε βασικά θεσμικά και συνταγματικά ζητήματα που εγείρει στη δημόσια σφαίρα η κρίση της πανδημίας.

Ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και Πρόεδρος του Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ξενοφών Κοντιάδης συζητάει με τον Κοσμήτορα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Καθηγητή Αχιλλέα Αιμιλιανίδη, τα καίρια ζητήματα συνταγματικής νομιμότητας που εγείρονται ενόψει των μέτρων που ανακοινώθηκαν στην Ελλάδα με σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας έναντι του COVID-19.

Η ανθεκτικότητα των συνταγματικών δικαιωμάτων αποτελεί πυρήνα της ανθεκτικότητας του Συντάγματος, της δυνατότητάς του να υποδέχεται απρόβλεπτες κρίσεις συνεχίζοντας να επιτελεί τις βασικές του λειτουργίες. Ίσως η κρίση της πανδημίας φανερώσει τη σύνδεση ανάμεσα στην ανθεκτικότητα των πολιτών και της κοινωνίας με την ανθεκτικότητα του Συντάγματος.

Το Κράτος που «απαλλάσσει» τον πολίτη από όλους τους λόγους που μπορεί να σκεφτεί για να αμφισβητήσει την ορθότητα του νόμου, πράττει άριστα, όταν δε κηρύσσει, έστω άτυπα, την κατάσταση ανάγκης, αυτή παύει να είναι ατομική, άναρχη και «φυσική», γίνεται πολιτική, κοινωνική και, στο μέτρο του δυνατού, εξομαλύνεται.

Είναι βέβαιο και συνταγματικά προβλεπόμενο τόσο για την έκδοση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου όσο και για την επίταξη, ότι η απειλή κατά της υγείας συνιστά τον πρώτο σε σπουδαιότητα αλλά και «καθαρότητα» λόγο επίκλησης έκτακτης κατάστασης, όπως είναι και προφανές ότι η προκληθείσα από τον κορωνοϊό πανδημία συνιστά σημαντική και άμεση απειλή κατά της δημόσιας υγείας. Υπ’ αυτό το πρίσμα τα μέτρα φαίνονται, στη γενικότητα τους, συνταγματικώς νόμιμα.

Στα δημοκρατικά καθεστώτα η υπεύθυνη Πολιτεία καλείται να ανταποκριθεί στις έκτακτες ανάγκες και συνθήκες διαφυλάττοντας τη ζωή αλλά και τον πυρήνα της δημοκρατίας, την ελευθερία. Δεν πρέπει να αποτελέσει η πανδημία την θρυαλλίδα νέων μορφών κρατικού ή/και κοινωνικού ελέγχου ή μίας γενικευμένης εισβολής στην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων.

Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο ευρωπαϊκό κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, οι προκλήσεις σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι μεγάλες για την ασφάλεια, την εκπαίδευση και την ευημερία των παιδιών. Είναι πολλά τα όσα πρέπει να γίνουν για τη προάσπισή των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, τη καλυτέρευση των όρων διαβίωσης και εκπαίδευσης τους. Ο σχεδιασμός ανήκει στην οργανωμένη πολιτεία μα η υλοποίηση εμπλέκει και τη κοινωνία, τα μέλη της, όλους εμάς.

H άμεση αντίδραση στην απόφαση N.D. & N.T. που αφορά την πολιτική της Ισπανίας για τις μαζικές απελάσεις των παράτυπων μεταναστών χαρακτηρίστηκε «σοκ» – «χαστούκι στο πρόσωπο» του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που «ακυρώνει τον λόγο ύπαρξης» της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ). Αυτή η ανάρτηση προτείνει μια διαφορετική ανάγνωση. Θα εστιάσει στο ότι η απόφαση χαρακτηρίζεται από μια σειρά από εγγενείς ασάφειες, που συνδυάζουν την τάση περιορισμού με στοιχεία δυναμικής ερμηνείας.

Με το νέο νομοσχέδιο για τη διεθνή προστασία επιδιώκεται η αποσυμφόρηση του ελληνικού συστήματος ασύλου και υποδοχής δια της αυξήσεως των επιστροφών. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο το αποτέλεσμα που θα φέρουν τα νέα μέτρα, καθώς δεν επικεντρώνονται στη λύση των πραγματικών και συστημικών προβλημάτων, όπως η υποστελέχωση αρμόδιων υπηρεσιών, με εντεύθεν συνέπεια τις καθυστερήσεις στη διαδικασία ασύλου. Τα μίνιμουμ δικαιώματα δεν εξασφαλίζουν κατ’ ανάγκη μάξιμουμ αποτελέσματα.

Το άρθρο 51 παρ. 4 του Συντάγματος δεν εισάγει ένα «νέο» δικαίωμα για τους Έλληνες πολίτες του εξωτερικού, αλλά απλώς θέλει να καταστήσει εφικτή την άσκησή του εκλογικού δικαιώματος στον τόπο κατοικίας ή διαμονής τους, δηλαδή να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητά του, κατ’ εφαρμογήν και του άρθρου 25 παρ. 1 του Συντάγματος.

Τα προβλήματα προσβασιμότητας δημιουργούν ιδιαίτερες δυσκολίες στα άτομα με αναπηρίες όταν ταξιδεύουν ως τουρίστες σε διάφορα μέρη ή όταν αδυνατούν να απολαύσουν ισότιμα, παροχές και υπηρεσίες στον τόπο που έχουν επιλέξει να επισκεφθούν. Οι ενέργειες που γίνονται από την κεντρική εξουσία και τις τοπικές/περιφερειακές αρχές, συνήθως, δεν αποτελούν μέρος ενός στρατηγικού σχεδιασμού βελτίωσης των παροχών για τα άτομα με αναπηρίες, ως εν δυνάμει καταναλωτές του τουριστικού προϊόντος, αλλά είναι μεμονωμένες.

Από συνταγματική άποψη η θρησκευτική ελευθερία και η πληροφοριακή αυτοδιάθεση παραβιάζονται όταν δεν μπορεί κανείς να πάρει τίτλο σπουδών αν δεν φανερώσει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.

Σε αντίθεση με άλλες ομάδες προσώπων, τα παιδιά δεν έχουν – ή έχουν περιορισμένη – ικανότητα, από μόνα τους, να διεκδικήσουν δικαιώματα για τον εαυτό τους. Αυτό δεν αποτελεί λόγο για να μπαίνουν στην άκρη ή σε παρένθεση τα δικαιώματά τους, αλλά είναι πρόσθετος λόγος για να επαγρυπνούν οι αρμόδιες αρχές ως προς την τήρηση του νόμου και να ενεργοποιούνται οι κατάλληλοι προστατευτικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί.

Στην Ελλάδα η προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε κάθε είδους μειονότητες – και άρα ο δείκτης φιλελευθερισμού – έχει βελτιωθεί αισθητά την τελευταία 30ετία. Ειδικότερα, τα θετικά βήματα που έχουν γίνει προς την κατεύθυνση της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ φέρνουν τη χώρα μας πιο κοντά στο φιλελεύθερο πρότυπο κρατών που σέβονται τους κατοίκους τους ανεξαρτήτως φύλου (βιολογικού ή κοινωνικού) και ερωτικών προτιμήσεων.

Οι ακροδεξιές δυνάμεις ανά την Ευρώπη επιδιώκουν τώρα δυναμική παρουσία στις Ευρωεκλογές, φανατίζοντας και συσπειρώνοντας έτσι τους οπαδούς τους. Είναι ανάγκη να ανακοπεί αυτή η πορεία που απειλεί τα μεγάλα κεκτημένα της εποχής µας, ώστε να µη σημειωθεί οπισθοδρόμηση σε σκοτεινές εποχές.

Οι δικαστές έχουν την αρμοδιότητα να ανατρέπουν με τις αποφάσεις τους τον κρατικό προϋπολογισμό και να κρίνουν πώς θα κατανεμηθούν οι δημόσιοι πόροι, ακυρώνοντας τις επιλογές του δημοκρατικά νομιμοποιημένου νομοθέτη;