Είναι ο δικηγόρος δημόσιος λειτουργός υπό το φως του δικαίου της Ε.Ε. και της νομολογίας του ΕΔΔΑ;
Οι δικηγόροι τοποθετούνται από τη νομολογία του ΕΔΔΑ στην κατηγορία των «ασκούντων ανεξάρτητο νομικό επάγγελμα», δεν είναι δηλαδή ούτε δημόσιοι ούτε λειτουργοί.
Με τη Δανειακή σύμβαση της Ελλάδας τον Μάιο του 2010 δεσμεύτηκε η Δημόσια ακίνητη περιουσία της Ελλάδας. Αυτό συνεπάγεται σημαντική απώλεια της κυριαρχίας της χώρας; Tο γεγονός ότι δεν κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων συνιστά αντισυνταγματική ή τουλάχιστον παράτυπη ενέργεια;
Η σχετική ρήτρα που περιλαμβάνει η Δανειακή Σύμβαση προφανώς περιορίζει σε ένα βαθμό τα προνόμια που απολαμβάνει η Ελλάδα ως κυρίαρχο κράτος, τούτο δεν συνιστά όμως απεμπόληση ούτε «σημαντική απώλεια» της κυριαρχίας της. Η Συμφωνία Δανειακής Διευκόλυνσης αρχικά κατατέθηκε προς κύρωση στη Βουλή, αλλά η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε, μάλλον για πολιτικούς λόγους, παρά τα όσα προέβλεπε το αρ. 1 παρ. 4 του ν. 3845/2010 (πριν την τροποποίησή του από τον ν. 3847/2010).
Γιατί οι Πράξεις του Υπουργικού Συμβουλίου εξαιρούνται από τις διαδικασίες γνωστοποίησής τους και επικύρωσής τους από τη Βουλή κατά το σύστημα των Διαταγμάτων Νομοθετικού Περιεχομένου;
Οι πράξεις υπουργικού συμβουλίου (ΠΥΣ) δεν προβλέπονται στο Σύνταγμα, έχουν όμως έρεισμα στις συνταγματικές διατάξεις που θεσπίζουν τις αρμοδιότητες του Πρωθυπουργού και του Υπουργικού Συμβουλίου (ιδίως άρθρα 81 και 82). Το νομοθετικό τους στήριγμα βρίσκεται στο ν. 4622/2019, γνωστό ως «νόμο για το επιτελικό κράτος» (άρθρο 5).
Σε περίπτωση που αδυνατεί ο πρωθυπουργός να ασκήσει τα καθήκοντα του λόγω ασθένειας, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και την κυβερνητικό διοικητική πρακτική τι θα ισχύσει στην Ελλάδα;
Η αδυναμία του Πρωθυπουργού να ασκήσει τα καθήκοντά του για λόγους υγείας διαπιστώνεται από τη Βουλή με ειδική απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.
Ποια είναι η διαδικασία ώστε ένας νόμος να θεωρηθεί αντισυνταγματικός;
Ο νόμος από την έναρξη της ισχύος του είναι εξοπλισμένος με ένα τεκμήριο συνταγματικότητας, δηλαδή ισχύει και εφαρμόζεται υποχρεωτικά, ενώ η συνταγματικότητά του, κι ως εκ τούτου, η ισχύς ή πιο απλά η εφαρμογή του δεν μπορεί να θιγεί παρά κατόπιν άσκησης της διαδικασίας του ελέγχου της συνταγματικότητας.
Αν έχουμε μια κυβέρνηση που δεν έχει κλείσει ένα έτος από την εκλογή της μπορεί να προκαλέσει πρόωρες εκλογές λόγω της πανδημίας χωρίς να παραιτηθεί;
Σύμφωνα με το άρθρο 41 παρ. 2 του Σ η εκλεγμένη κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υποχρεωμένος να αποδεχτεί, τη διάλυση της Βουλής και τη διενέργεια εκλογών οποτεδήποτε για να «αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας».
Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου ανήκουν στο διοικητικό ή συνταγματικό δίκαιο;
Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου ανήκουν, ως «ύλη», στο συνταγματικό δίκαιο (ρυθμίζονται στο άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος) αλλά παράγουν αποτελέσματα διοικητικού δικαίου.
Πού υπάγεται το εθνικό τυπογραφείο και πώς δημοσιεύεται ένας νόμος;
Το Εθνικό Τυπογραφείο υπάγεται στη Βουλή των Ελλήνων.
Κατά πόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να ασκήσει έλεγχο ως προς την αναλογικότητα ή την αποτελεσματικότητα μιας πράξης νομοθετικού περιεχομένου;
Κατά το άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος: «Σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί, ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου». Το ερώτημα που τίθεται είναι τι μπορεί να ελέγξει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά το άρθρο αυτό.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό ποιες προϋποθέσεις και συνθήκες μπορεί να εφαρμοστεί;
Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας είναι συνήθως κυβέρνηση συνασπισμού που συγκροτείται σε συνθήκες κρίσεις. Η οικουμενική κυβέρνηση είναι μια μορφή κυβέρνησης συνασπισμού με τη σύμπραξη όλων των κομμάτων της Βουλής και συνήθως οδηγεί τη χώρα σε νέες εκλογές.
Μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ;
Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) συνιστά ιδιότυπη νομοθετική πράξη που κατά την πρώτη φάση εκδίδεται ως κανονιστική διοικητική πράξη (ουσιαστικός νόμος) και εν συνεχεία αφού κυρωθεί κατά την συνήθη δικαιοπαραγωγική διαδικασία αποκτά και μάλιστα αναδρομικά όπως ορίζει ρητά το άρθρο 44 παρ. 1 Σ ισχύ τυπικού νόμου.
Μετά την εμφάνιση κρουσμάτων Covid-19 μεταξύ των βουλευτών μπορεί ο Πρόεδρος της Βουλής να αποφασίσει τη διακοπή των εργασιών της βουλής;
Η περίπτωση της πανδημίας και ασθενείας βουλευτών εξ αυτής δύσκολα συνδέεται με την «αυτονομία της Βουλής», ώστε να μπορεί να θεωρεί ότι εμπίπτει στο πεδίο αυτόνομης δράσης του Προέδρου. Από την άλλη, όμως, δεν μπορεί να αποκλεισθεί ότι, αναλόγως των διαστάσεων και των συνεπειών της, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ειδικά μέτρα και όσον αφορά στη λειτουργία της Βουλής.
Βάσει ποιων διατάξεων έχουν τα μέλη της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας δικαίωμα να διενεργούν ελέγχους σε πολίτες;
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) της 22.3.2020. στο άρθρο 1 παρ. 7 προβλέπει ότι αρμόδιες αρχές για τη διασφάλιση της εφαρμογής του μέτρου προσωρινού περιορισμού της κυκλοφορίας, τη διαπίστωση των παραβάσεων και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων είναι η Ελληνική Αστυνομία, η Δημοτική Αστυνομία, οι Λιμενικές Αρχές στην περιοχή ευθύνης τους και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Λόγω της πανδημίας ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει δικαίωμα να ζητήσει την παραίτηση του Πρωθυπουργού και να διορίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας;
Η πανδημία δεν αποτελεί λόγο για να θεμελιωθεί κατά το άρθρο 48 του Συντάγματος η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ποια βήματα ακολουθεί μια καταγγελία ενός πολίτη κατά πρώην Υπουργού για να λάβει χώρα η σύσταση των 30 βουλευτών;
Η κίνηση της διαδικασίας δεν γίνεται απευθείας μετά από ενδεχόμενη καταγγελία ενός πολίτη, αλλά αφού διαβιβαστεί φάκελος στη Βουλή, με τα στοιχεία εμπλοκής νυν ή πρώην Υπουργού, από αρμόδιο δικαστικό όργανο.
Όργανα εκτελεστικής εξουσίας: Είναι νόμιμο να λαμβάνουν χρηματικό έπαθλο;
Η θέσπιση οικονομικής επιβράβευσης ή ανταμοιβής υπαλλήλων που συμβάλλουν στην επίτευξη κυρίως εισπρακτικών στόχων δεν είναι άγνωστη πρακτική στην ελληνική δημόσια διοίκηση.
Μπορεί κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος να αλλάξει χαρακτήρα το πολίτευμα;
Για να αλλάξει μορφή το πολίτευμα χρειάζεται ένα εξ υπαρχής νέο Σύνταγμα, όχι αναθεώρηση του ισχύοντος.
Ποιες είναι οι θεμελιώδεις διάφορες μεταξύ κατοχυρωμένων και μη κατοχυρωμένων Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών;
Η βασική διαφορά μεταξύ συνταγματικώς κατοχυρωμένων, αφενός, και νομοθετικώς προβλεπόμενων, αφετέρου, ανεξάρτητων αρχών έγκειται στο γεγονός ότι οι πρώτες δεν μπορούν να καταργηθούν ούτε να αναρρυθμιστούν από τον κοινό νομοθέτη.
Πώς ορίζονται και ποιες είναι οι οργανωτικές βάσεις του πολιτεύματος;
Ορίζονται ως οι γνωσιοθεωρητικές και πρακτικές προϋποθέσεις της συγκρότησης και λειτουργικής αναπαραγωγής της κοινωνίας των ίσων και ελευθέρων πολιτών, φορέων αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Το ΣτΕ εκδίδει τις αποφάσεις του σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα ή με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας;
Το Σύνταγμα δεν εφαρμόζεται εν κενώ, υπό συνθήκες εργαστηρίου, αλλά σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, συνεκτιμώντας το δημόσιο συμφέρον.
Πώς νομιμοποιείται το Ε.Α.Π. να εισπράττει δίδακτρα χωρίς να αντίκειται αυτό στο άρθρο 16 του Συντάγματος;
Η συμμετοχή των φοιτητών του στις δαπάνες λειτουργίας του Ε.Α.Π. δεν είναι αντίθετη στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της δωρεάν παιδείας, δεδομένου ότι ως φορέας εξ’ αποστάσεως και δια βίου εκπαίδευσης δεν μπορεί να εξομοιωθεί με τα λοιπά πανεπιστήμια, ούτε να ενταχθεί στην καθιερωμένη εκπαίδευση των τριών τυποποιημένων κύκλων.
Είναι απαραίτητη η Εθνική Αρχή Διαφάνειας για τον κυβερνητικό στρατηγικό σχεδιασμό και συντονισμό;
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) δεν μπορεί να θεωρηθεί μια Ανεξάρτητη Αρχή σαν τις ήδη υπάρχουσες.
Είναι αντιθεσμικό και αντισυνταγματικό να κυβερνάει συνεχώς η εκτελεστική εξουσία με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου;
Την περίοδο της οικονομικής κρίσης αξιοποιήθηκε κατά κόρον ο θεσμός της πράξης νομοθετικού περιεχομένου. Ενδεικτικά, το 2012, χρονιά κορύφωσης της οικονομικής κρίσης, εκδόθηκαν συνολικά 25 πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, περισσότερες δηλαδή από όσες είχαν εκδοθεί το διάστημα από το 2000 έως το 2011.
Θεσμικά ποιος αναλαμβάνει τον σχεδιασμό του κυβερνητικού έργου;
Στο πλαίσιο αυτοδύναμης Κυβέρνησης στον ρόλο και τις αρμοδιότητές του Πρωθυπουργού περιλαμβάνεται και η εξειδίκευση των προτεραιοτήτων της Κυβέρνησης ανά υπουργείο, όπως αυτή εκφράστηκε με τους φακέλους που έδωσε σε κάθε υπουργό.
Το Συνταγματικό δικαστήριο θα έπρεπε να υπάρχει στην Ελλάδα ως θεσμός;
Η συζήτηση για την μεταβολή του συστήματος ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων απασχολεί τον αναθεωρητικό νομοθέτη και την επιστήμη κάθε φορά που ξεκινάει μία αναθεωρητική διαδικασία.
Είναι δυνατόν να έχουμε ανεξάρτητη Δικαιοσύνη όταν οι ανώτατοι δικαστικοί επιλέγονται από την Κυβέρνηση;
Ο τρόπος ανάδειξης της ηγεσίας των τριών ανώτατων δικαστηρίων γεννά σε πολλούς πολίτες ερωτηματικά. Η ανάμιξη της εκτελεστικής εξουσίας μπορεί μεν να θεωρηθεί εκ πρώτης όψης ως επέμβαση που πλήττει την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας, αλλά η διεθνής εμπειρία δεν συνηγορεί προς κάτι τέτοιο.
Πως ξεπερνούν τα πολιτεύματα τις κακές εκφάνσεις τους;
Κανένα πολίτευμα δεν μπορεί να σχεδιαστεί έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η εκ των προτέρων αποτροπή όλων των πιθανών προβλημάτων που μπορεί να ανακύψουν.
Η φημολογούμενη απόφαση του ΣτΕ για τα δώρα Δημοσίων Υπαλλήλων και Ο.Τ.Α. μπορεί να προσβληθεί;
Η απόφαση μπορεί να προσβληθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Υποψήφιοι προς εκλογή: Ελέγχεται το ποινικό τους μητρώο;
Κάθε ποινική καταδίκη δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι.
Με τα Μνημόνια έχασε η χώρα μας την κυριαρχία της;
Η Ελλάδα με την υπογραφή των μνημονίων δέχθηκε να επιβάλει στον εαυτό της περιορισμούς ως προς την ελεύθερη άσκηση της οικονομικής της πολιτικής, με αντάλλαγμα τη χρηματοδότησή της. Αυτό συνεπάγεται τον περιορισμό, κατά ένα μέρος, της κυριαρχίας της, φαινόμενο που δεν είναι μοναδικό ή ασυνήθιστο.