Search
Close this search box.

Αφιέρωμα// Αναθεώρηση του Συντάγματος//Η αναθεωρητική διαδικασία κατά το Σύνταγμα του 1975

Το άρθρο 110 του Συντάγματος του 1975, ακολουθώντας τη λογική των προηγουμένων Συνταγμάτων, αναθέτει στη Βουλή την αποκλειστική αρμοδιότητα εκκίνησης, διεξαγωγής και ολοκλήρωσης της αναθεωρητικής διαδικασίας μη προβλέποντας κανένα ρόλο για την κυβέρνηση.

Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, η Αναθεωρητική Βουλή,[1] που προέκυψε από τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1974, προχώρησε αμέσως στη σύνταξη νέου Συντάγματος το 1975 καθιερώνοντας το πολίτευμα της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.

Στο πλαίσιο του Συντάγματος του 1975, η διαδικασία αναθεώρησής του καθορίζεται από το άρθρο 110 (που δεν έχει αναθεωρηθεί μέχρι σήμερα) και εξειδικεύεται από το άρθρο 119 του Κανονισμού της Βουλής.

Το άρθρο 110, ακολουθώντας τη λογική των προηγουμένων Συνταγμάτων, αναθέτει στη Βουλή την αποκλειστική αρμοδιότητα εκκίνησης, διεξαγωγής και ολοκλήρωσης της αναθεωρητικής διαδικασίας μη προβλέποντας κανένα ρόλο για την κυβέρνηση.

Οι φάσεις της αναθεωρητικής διαδικασίας

Η ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος διαπιστώνεται μετά από πρόταση τουλάχιστον 50 βουλευτών και δύο ψηφοφορίες, που απέχουν τουλάχιστον ένα μήνα μεταξύ τους, στις οποίες θα πρέπει να εγκριθεί η πρόταση από τουλάχιστον τα 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών (180 βουλευτές). Στο στάδιο αυτό απλώς καθορίζονται ποιες είναι οι προς αναθεώρηση διατάξεις, παρότι στην πράξη έχει καθιερωθεί να προτείνεται και το περιεχόμενό τους ή η κατεύθυνση προς την οποία επιθυμούν οι προτείνοντες βουλευτές να κινηθεί η αναθεώρηση κάθε διάταξης.

Η δεύτερη φάση ξεκινά μετά τις εκλογές, όποτε αυτές γίνουν, δηλαδή από την επόμενη Βουλή, κατά την πρώτη σύνοδό της. Τότε, οριστικοποιείται πλέον το περιεχόμενο των νέων διατάξεων εφ’ όσον αυτές ψηφισθούν από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή 151 βουλευτές.

Οι πλειοψηφίες μπορεί να αντιστραφούν εάν, κατά την πρώτη φάση, η πρόταση αναθεώρησης μιας διάταξης υπερψηφισθεί από την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών (αλλά όχι από τα 3/5), οπότε οι υπό αναθεώρηση διατάξεις μπορούν να αναθεωρηθούν στην επόμενη Βουλή εάν υπερψηφισθούν από τουλάχιστον τα 3/5 των μελών της.

Τέλος, προβλέπεται ότι υπόκεινται σε αναθεώρηση όλες οι διατάξεις πλην εκείνων που καθορίζουν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος ως Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Επίσης, εξαιρούνται από τη δυνατότητα αναθεώρησης συγκεκριμένες διατάξεις (άρθρα 2 παρ. 1,  4 παρ. 1, 4 και 7, 5 παρ. 1 και 3, 13 παρ. 1 και άρθρο 26).

Επιπλέον, προβλέπεται ότι δεν επιτρέπεται αναθεώρηση του Συντάγματος πριν παρέλθει πενταετία από την περάτωση της προηγούμενης.


[1]     Στην πραγματικότητα η Βουλή ήταν Συντακτική, αφού άλλαξε τη μορφή του πολιτεύματος καταργώντας τη βασιλευόμενη δημοκρατία, που προέβλεπε το Σύνταγμα του 1952.

Βαρβάρα Δ. Γεωργοπούλου
Δρ. Κοινοβουλευτικού Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Αφιέρωμα // Αναθεώρηση του Συντάγματος// Η πρώτη φάση της εν εξελίξει αναθεωρητικής διαδικασίας (2018-2019)

Η τέταρτη κατά σειρά στα χρόνια της Μεταπολίτευσης αναθεωρητική διαδικασία ξεκίνησε το 2018. Η πρώτη φάση της αναθεώρησης ολοκληρώθηκε στην Ολομέλεια μετά από σχετική συζήτηση με δύο ψηφοφορίες που απείχαν μεταξύ τους 1 μήνα (14.2.2019 & 14.3.2019). Οι διαδικασίες στην Αναθεωρητική Βουλή του 2019 θα έχουν διάρκεια που θα είναι χρονικά πιο κοντά στο τετράμηνο του 2008, δεδομένου ότι κεντρική θέση στην αναθεώρηση κατέχει η πρόταση για την αλλαγή του τρόπου εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Περισσότερα

Podcast | Συναντήσεις στο Σύνταγμα Ε7: Βιοηθικά διλήμματα

Ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου & Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, Ξενοφών Κοντιάδης, και η Επίκουρη Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου, Φερενίκη Παναγοπούλου, συζητούν για τη διαλογή ασθενών, την ευθανασία, την ανακουφιστική φροντίδα, τις αμβλώσεις, την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή αλλά και την τεχνητή νοημοσύνη και τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, υπό το πρίσμα της βιοηθικής.

Περισσότερα

Δελτίο Τύπου: Συνέδριο “Δημοκρατία, Ακροδεξιά και Μεταφασισμός”

Το Ίδρυμα Τσάτσου – ΚΕΣΔ, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης (ΕΕΠΕ), διοργανώνουν Συνέδριο με θέμα «Δημοκρατία, Ακροδεξιά και Μεταφασισμός», την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου 2023 (16:30-21:00) στο Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50, είσοδος από Σόλωνος).

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.