Search
Close this search box.
Η αναθεώρηση του Συντάγματος στην ελληνική περίπτωση μοιάζει με ένα δύσκολο ταξίδι, το οποίο οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) δεν φαίνονται διατεθειμένες να το πραγματοποιήσουν ορθά, αφού ετοιμάζουν βαλίτσες.

Αν ξεκινήσω να ετοιμάζω τις βαλίτσες μου για ένα ταξίδι που δεν θέλω ούτε πρόκειται να πραγματοποιήσω, αλλά τσακωθώ με τη σύντροφό μου για το πόσα και ποια πράγματα θα χωρέσουν στις βαλίτσες, αυτό τι φανερώνει για τη σοβαρότητα, τη διανοητική μου κατάσταση και ιδίως, για τη σχέση μου με τη σύντροφό μου; Αυτή την παρομοίωση έκανε ένας φίλος για να περιγράψει την εικόνα που παρουσιάζει η διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης, της οποίας το κρίσιμο στάδιο στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες.

Η χρονική στιγμή που επιλέχθηκε για να ξεκινήσει η αναθεώρηση έβγαζε μάτι ότι υποκρύπτει ένα σχέδιο εργαλειοποίησης του εγχειρήματος, όπως άλλωστε έχει οργανώσει την πολιτική ατζέντα η κυβέρνηση σε όλα τα μεγάλα θέματα, με πιο κραυγαλέο και κυνικό τον χειρισμό της Συμφωνίας των Πρεσπών. 

Έτσι και στην περίπτωση της συνταγματικής αναθεώρησης: εκεί όπου απαιτούνταν η καλλιέργεια πνεύματος συναίνεσης για τις κρίσιμες θεσμικές αλλαγές, ορισμένες από τις οποίες προϋποθέτουν αλλαγή του Συντάγματος, η κυβέρνηση επέλεξε να προκαλέσει τη ρήξη και το αδιέξοδο. Όπως φαίνεται, η ευκαιρία αυτή θα πάει χαμένη, με αρνητικές επιπτώσεις για τη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος.

Στρατηγικές πολιτικών δυνάμεων με φόντο τη Συνταγματική Αναθεώρηση

Ποιά είναι τα συμπεράσματα από τα μέχρι σήμερα βήματα του αναθεωρητικού εγχειρήματος; Πρώτον, αποδείχθηκε ότι ο περίφημος προαναθεωρητικός διάλογος με τη συμμετοχή της κοινωνίας πολιτών στέφθηκε από παταγώδη αποτυχία. Δεν προκάλεσε το ενδιαφέρον των πολιτών, ούτε κατέληξε σε χρήσιμα συμπεράσματα, ούτε φάνηκε στις κυβερνητικές προτάσεις ή σε οποιαδήποτε φάση της συζήτησης στην Επιτροπή Αναθεώρησης να λαμβάνονται υπόψη έστω ψήγματα σκέψεων αυτού του προαναθεωρητικού διαλόγου. Αλλά και στην Επιτροπή, παρότι το επίπεδο διαλόγου ήταν ήπιο, χαμηλών τόνων και με ενδιαφέρουσες ακαδημαϊκές νότες, κατέστη προφανές ότι ουδείς προσδοκούσε (ή πίστευε σε) μια επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος.

Ωστόσο, πέρα από την επικοινωνιακή αποτυχία, στη διαδικασία αναθεώρησης ακολουθήθηκαν δύο εκ διαμέτρου αντίθετες στρατηγικές από την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση. Η μεν κυβέρνηση περιέλαβε στις προτάσεις της μόνο διατάξεις που απηχούν συγκεκριμένες ιδεολογικές και πολιτικές αντιλήψεις, αποκλείοντας όσες υποβλήθηκαν από την πλευρά των αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Ταυτόχρονα, επιχείρησε επίμονα να θεμελιώσει την αντίληψη ότι οι κατευθύνσεις των προτάσεων της παρούσας Βουλής δεσμεύουν την επόμενη Βουλή. Πίσω από αυτή τη λογική λανθάνει η ηττοπαθής προδιάθεση ότι η επόμενη Βουλή δεν θα διαθέτει την πλειοψηφία προκειμένου να ελέγξει το αναθεωρητικό αποτέλεσμα. Τελευταία «γραμμή άμυνάς» της είναι να επιτευχθεί έστω μία περιορισμένης έκτασης αναθεώρηση, ώστε να μπλοκαριστεί για άλλη μια πενταετία η δυνατότητα έναρξης μίας νέας αναθεωρητικής διαδικασίας.

Από την άλλη πλευρά, η αξιωματική αντιπολίτευση κινήθηκε με το σκεπτικό ότι θα είναι η νικήτρια των ερχόμενων εκλογών. Επιδίωξή της ήταν να περιληφθούν όσο το δυνατόν περισσότερες διατάξεις στις προτεινόμενες προς αναθεώρηση, και μάλιστα με ευρεία πλειοψηφία, ώστε να έχει την ευρύτερη δυνατή διακριτική ευχέρεια στην επόμενη Βουλή να τροποποιήσει το Σύνταγμα κατά το δοκούν.

Καμία από αυτές τις στρατηγικές που ακολούθησαν η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση δεν οδηγεί στην επιτυχή ολοκλήρωση της αναθεώρησης. Κανένα από τα δύο μέρη δεν είναι διατεθειμένο να πραγματοποιήσει αυτό το ταξίδι. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουν να διαφωνούν για το τι θα βάλουν στις βαλίτσες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο υποβαθμίζουν την κρίσιμη αυτή διαδικασία και υποτιμούν τη νοημοσύνη των πολιτών.

Ξενοφών Κοντιάδης
Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου

* Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα Πρώτο Θέμα στις 10/2/2019.

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Πολιτικός γάμος και ζευγάρια ιδίου φύλου

Ο γάμος αποτελεί συνταγματικό προνόμιο μόνο των ζευγαριών διαφορετικού φύλου ή είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων; Ο Βαγγέλης Μάλλιος επιχειρηματολογεί σχετικά με το δικαίωμα σύναψης γάμου ανάμεσα σε ζευγάρια του ιδίου φύλου.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.