Δικηγορικός λόγος και αγωγές SLAPP

Σήμερα, 3 Μαΐου, Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας, ο Ξενοφών Κοντιάδης γράφει για τις αγωγές SLAPP και τη σημασία διαμόρφωσης ενός πλαισίου προστασίας των δημοσιογράφων.

Οι «πολύκροτες δίκες» με μεγάλο δημόσιο ενδιαφέρον θέτουν πολλαπλά ζητήματα ελευθερίας της έκφρασης. Η ελευθεροτυπία και το δικαίωμα ενημέρωσης του κοινού και η ελευθερία του δικηγορικού λόγου αποτελούν διακριτές αλλά αλληλένδετες και ενίοτε ανταγωνιστικές όψεις του δικαιώματος.

Η δημοσιογραφική κάλυψη μίας δίκης σε υποθέσεις που αφορούν το ευρύ κοινό επιτρέπει την κριτική τόσο των αποφάσεων όσο και των δικηγορικών χειρισμών. Μια ποινική δίκη σε σχέση με μια συνταγματική διαφορά έχει μια ιδιαιτερότητα στον τρόπο προσέγγισης: Το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου δεν δεσμεύει τον δημοσιογράφο όπως τις δημόσιες αρχές, όμως θέτει ζητήματα δεοντολογίας.

Αντίστοιχα ο δικηγορικός λόγος που εκφέρεται εκτός της δικαστικής αίθουσας πάνω σε θέματα που απασχόλησαν μία δίκη αποτελεί ιδεατά μέσο υπεράσπισης του κατηγορούμενου. Ακόμα και στις ΗΠΑ όπου η συνταγματική προστασία της ελευθερίας του λόγου είναι ιδιαίτερα αυξημένη, ο δικηγόρος υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς τόσο εντός όσο και εκτός της αίθουσας του δικαστηρίου.

Ο δικηγόρος που χρησιμοποιεί τα ΜΜΕ για να υπερασπιστεί τον πελάτη του θεωρείται δημόσιο πρόσωπο; Η απάντηση είναι θετική. Καθίσταται δημόσιο πρόσωπο όσον αφορά τους χειρισμούς του στη συγκεκριμένη υπόθεση και οφείλει να ανέχεται τις αξιολογικές κρίσεις και την έντονη κριτική. Αυτό δεν αποκλείει την πιθανότητα ένας δικηγόρος να αποτελεί πλήρους εμβέλειας δημόσιο πρόσωπο, ανάλογα με τον τρόπο που χειρίζεται τη δημόσια εικόνα του.

Τι συμβαίνει όμως όταν ένας δικηγόρος στρέφεται με αγωγές δυσφήμησης ενάντια στους δημοσιογράφους που του ασκούν κριτική; Οι αγωγές αυτές είναι SLAPP, καθώς κατατίθενται από ισχυρά πρόσωπα εναντίον δημοσιογράφων σχετικά με ζητήματα δημοσίου ενδιαφέροντος, αποσκοπώντας στον εκφοβισμό και τη φίμωση μέσω επαπειλούμενων αποζημιώσεων που επιδιώκουν την προληπτική λογοκρισία. Η απειλή είναι μεγαλύτερη όταν οι αγωγές ασκούνται από προβεβλημένους δικηγόρους. Όσο γνωστότερος είναι ο δικηγόρος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο εκφοβισμός που μπορεί να ασκήσει.

Είναι πια καιρός οι δικαστές, χρησιμοποιώντας τα κριτήρια που απορρέουν από το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ για τις αξιολογικές κρίσεις, τα θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος και τα δημόσια πρόσωπα, να διαμορφώσουν μια σταθερή-πάγια νομολογία αναχαίτισης των αγωγών SLAPP.

Ξενοφών Κοντιάδης
Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου

Πηγή: Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών, 29.04.2023

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Podcast | Συναντήσεις στο Σύνταγμα Ε14: Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: Μπορεί να ξεπεραστεί το Σύνταγμα;

Με αφορμή την κατάθεση νομοσχεδίου για την ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ, ο Ξενοφών Κοντιάδης και ο Αντώνης Μεταξάς συζητούν για τη σχέση του ελληνικού Συντάγματος και του ευρωπαϊκού ενωσιακού δικαίου, τις προϋποθέσεις ίδρυσης μη κρατικών Πανεπιστημίων, αλλά και τα προβλήματα και την προοπτική της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Περισσότερα

Υπερδιεύρυνση αρμοδιοτήτων Ρυθμιστικών Αρχών και αποτελεσματικότητα του εποπτικού τους ρόλου: Η περίπτωση της διευρυμένης Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.)

Ο Αντώνης Μεταξάς (Αν. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών & Επισκ. Καθηγητής, στο Πανεπιστήμιο Βερολίνου) γράφει για τη διευρυμένη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, εκφράζοντας παράλληλα τους προβληματισμούς του σχετικά με την ουσία, αλλά και τις αρμοδιότητες της Ανεξάρτητης Αρχής.

Περισσότερα

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!