Τρεις μήνες μετά την απόφαση του ΑΕΔ για έκπτωση τριών βουλευτών κι ενώ η Βουλή λειτουργεί με 297 έδρες, η κυβέρνηση επιζητά την ερμηνεία αυτής της απόφασης. Για την απόφαση αυτή, τις νομικές τις πλημμέλειες και τις αντιφάσεις της θα συζητήσουμε όταν στον δημόσιο διάλογο για την Δημοκρατία και το Σύνταγμα επανέλθουν η λογική και το θάρρος. Γιατί τώρα επικρατούν οι υψηλής μπακαλικής νομικές αναλύσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου και το μπούλινγκ εναντίον όποιου δεν υποτάσσεται στην πρωθυπουργική αυθεντία και στην κυβερνητική αυθαιρεσία, το οποίο έχει οδηγήσει την πλειοψηφία των νομικών στην αποφυγή «δυσάρεστων» δημόσιων τοποθετήσεων.
Όμως, στην συγκεκριμένη περίπτωση το πράγμα έχει περάσει σε άλλη πίστα. Ενώ το ΑΕΔ, λειτουργώντας ως εκλογοδικείο, δεν έχει από το Σύνταγμα και τον Νόμο καμιά απολύτως δικαιοδοσία να προκηρύξει ή, φυσικά, να απαγορεύσει την αναπληρωματική εκλογή του άρθρου 53§2 του Συντάγματος και του άρθρου 104 του ΠΔ 26, στο σκεπτικό –και όχι στο διατακτικό της απόφασης– αναφέρεται ότι η επαναληπτική εκλογή (δηλαδή η εκλογή του άρθρου 102 του ΠΔ 26/2012, η οποία είναι διαφορετική από την αναπληρωματική εκλογή για την πλήρωση κενών βουλευτικών εδρών του άρθρου 104 που έχουμε στην συγκεκριμένη περίπτωση) είναι «περιττή». Στην διατύπωση αυτή, της οποίας τώρα θυμήθηκε να ζητήσει την ερμηνεία, βασίστηκε η κυβέρνηση και, επειδή θέλει πάση θυσία να αποφύγει την στιγμή αυτή μια εκλογική αναμέτρηση, έχει αφήσει την Βουλή κολοβή και τμήμα του εκλογικού σώματος χωρίς εκπροσώπηση.
Το άρθρο 53§2 του Συντάγματος ορίζει ότι: “Bουλευτική έδρα που κενώθηκε μέσα στο τελευταίο έτος της περιόδου δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή, όταν απαιτείται κατά το νόμο, εφόσον οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από το ένα πέμπτο του όλου αριθμού των βουλευτών.” Και το άρθρο 104 του Π.Δ. 26/2012 «Περιπτώσεις αναπληρωματικής εκλογής και ενέργειας της» ορίζει ότι: ” 1. Οι βουλευτικές έδρες που κενώνονται για οποιοδήποτε λόγο κατά τη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου σε κάποια εκλογική περιφέρεια, πληρώνονται από τους αναπληρωματικούς του ίδιου συνδυασμού στην ίδια εκλογική περιφέρεια, που τυχόν έχουν ανακηρυχθεί, οι οποίοι καλούνται από τον Πρόεδρο της Βουλής για την πλήρωση έδρας που κενώθηκε κατά τη σειρά της ανακήρυξης τους.2. Αν δεν υπάρχουν αναπληρωματικοί που προβλέπει η προηγούμενη παράγραφος ή ο αριθμός τους έχει εξαντληθεί, προκηρύσσεται αναπληρωματική εκλογή στην εκλογική περιφέρεια, στην οποία κενώθηκαν οι βουλευτικές έδρες. […] 4. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται και σε περίπτωση ακύρωσης εκλογής, εξαιτίας έλλειψης των νόμιμων προσόντων του βουλευτή που ανακηρύχτηκε.”
Περαιτέρω, το άρθρο 31§ 1 του ΠΔ 26/2012, το οποίο, κατά την ρητή διάταξη του άρθρου 104 § 3 του ΠΔ 26/2012 εφαρμόζεται ανάλογα στην περίπτωση αναπληρωματικής εκλογής ορίζει ότι η διενέργεια της αναπληρωματικής αυτής εκλογής συντελείται μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από τη κένωση της βουλευτικής έδρας, με προεδρικό διάταγμα, που προσυπογράφεται από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Και τέλος, το άρθρο 134 του Ποινικού Κώδικα ορίζει ότι τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη όποιος, «με κατάχρηση της ιδιότητάς του ως οργάνου του κράτους», «επιχειρεί να καταλύσει, να μεταβάλει, να αλλοιώσει ή να καταστήσει ανενεργό, διαρκώς ή προσκαίρως, το δημοκρατικό πολίτευμα που στηρίζεται στη λαϊκή κυριαρχία ή θεμελιώδεις αρχές ή θεσμούς του πολιτεύματος αυτού» και ότι «Θεμελιώδεις αρχές και θεσμοί του πολιτεύματος θεωρούνται στο Κεφάλαιο αυτό: […] β) το δικαίωμα του λαού να εκλέγει τη Βουλή με γενικές, άμεσες, ελεύθερες, ίσες και μυστικές ψηφοφορίες μέσα στα συνταγματικά χρονικά πλαίσια […]».
Τι ακριβώς δεν καταλαβαίνουν από τις διατάξεις αυτές στην κυβέρνηση και θέλουν ερμηνεία; Πριν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, και μόνο η συζήτηση περί της προκήρυξης ή μη αναπληρωματικής εκλογής στην συγκεκριμένη περίπτωση θα προκαλούσε τα γέλια και του πλέον αμελούς φοιτητή της νομικής. Επί Κυριάκου Μητσοτάκη όμως, καθόμαστε σοβαρά και συζητάμε (και δυστυχώς πολλοί νομικοί, παρά το καθήκον τους, αποφεύγουν και να κάτσουν να το συζητήσουν…) αν ο λαός έχει δικαίωμα να εκλέγει την Βουλή ή αν αυτό το δικαίωμα είναι «περιττό». Το Σύνταγμα ως «περιττό» βάρος της εξουσίας, ως «σαβούρα». Εδώ ακριβώς φτάσαμε, «ανεπαισθήτως», χωρίς τόσο καιρό να ακούμε τον «κρότον κτιστών ή ήχον», παρά την έντασή του.
Αντύπας Καρίπογλου, δικηγόρος
Αναδημοσίευση από τα Νέα του Σαββατοκύριακου, 7.9.2025
