Εάν ένα Σύνταγμα κρίνεται καλό ή κακό δεν είναι αξιολογήσιμο με βάση τη λεκτική οικονομία του, αλλά με γνώμονα το εάν ρυθμίζει με τρόπο αποτελεσματικό, εφαρμόσιμο και νομιμοποιημένο εκείνα τα πεδία άσκησης της κρατικής εξουσίας και οργάνωσης της κοινωνικής συμβίωσης που χρήζουν ρύθμισης σε μια συγκεκριμένη πολιτεία.
Ακόμα και ένα λιγότερο καλό (κατά την αντίληψή του καθενός από εμάς) Σύνταγμα οφείλουμε να το σεβόμαστε και να μην το παραβιάζουμε. Είναι το κοινωνικό μας συμβόλαιο και η εγγύηση ύπαρξης μιας στοιχειώδους κοινωνικής ειρήνης και πολιτισμένης συμβίωσης μεταξύ μας.
Στην Ευρώπη σεβόμαστε την αξία του ανθρώπου και πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος μπορεί να βελτιωθεί, έχει το απόθεμα και τη δύναμη να το κάνει. Συνεπώς, δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν οριακά χαμένες περιπτώσεις.
Το καθήκον υπακοής απέναντι στο νόμο έχει αυτονόητο όριο την σοβαρή αδικία. Από την άλλη, το να αψηφήσει κάποιος τον κακό νόμο, αρνούμενος την εφαρμογή του, είναι κάτι που κάνει ιδίω κινδύνω.
Τι χαρακτήρα έχει η εντολή αντιπροσώπευσης που δίνει ο πολίτης με την ψήφο του στον βουλευτή και πώς εκπληρώνεται; Για την απάντηση του ερωτήματος χρειάζεται να ληφθεί υπόψη ότι, σύμφωνα με το Σύνταγμα, οι βουλευτές αποφασίζουν κατά συνείδηση τι υπηρετεί καλύτερα το έθνος και έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και της ψήφου.
Οι αρχισυντάκτες των ενημερωτικών ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων απολαμβάνουν, σύμφωνα με το Σύνταγμα, την άσκηση της «συντακτικής ελευθερίας», η οποία ωστόσο πρέπει να είναι συμβατή με το δικαίωμα του κοινού να λαμβάνει πληροφόρηση, σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της πολυφωνίας και της αντικειμενικότητας.
Όλα τα κρατικά όργανα έχουν την υποχρέωση τήρησης του Συντάγματος με τη Δικαιοσύνη να διασφαλίζει πρωτίστως την τήρησή του μέσω του ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων. Οι πολίτες ως εγγυητές της συνταγματικής νομιμότητας έχουν την υποχρέωση να σέβονται και να τηρούν το Σύνταγμα καθώς και να αντιστέκονται με κάθε μέσο στην περίπτωση βίαιης κατάλυσης της συνταγματικής τάξης.
Η σημασία της διάκρισης μεταξύ Συντάγματος και νόμου αναδεικνύεται στο διαχωρισμό μεταξύ αυστηρού και ήπιου Συντάγματος καθώς και στη διαφοροποίηση μεταξύ τυπικού και ουσιαστικού Συντάγματος.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο εκπρόσωπος του ελληνικού κράτους απέναντι σε άλλα κράτη, αλλά οι συνταγματικές αρμοδιότητές του είναι στην πραγματικότητα περιορισμένες. Παρόλα αυτά επιτελεί έναν θεμελιώδη ενοποιητικό ρόλο εντός της πολιτείας.
Η αντίληψη ότι η πολιτική είναι υπόθεση ενός ημίκλειστου κλαμπ ειδικών και επαγγελματιών της πολιτικής έρχεται σε αντίθεση με τη σύγχρονη έννοια της «συμμετοχικής δημοκρατίας», οι θιασώτες της οποίας φιλοδοξούν να αναζωογονήσουν την ιδέα ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα και υποχρέωση στη συν-διαμόρφωση της συλλογικής ζωής.
Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!
It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.
