H απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου για την ακύρωση της εκλογής τριών βουλευτών των Σπαρτιατών βρίθει αντιφάσεων και ερμηνευτικών αστοχιών. Το κυριότερο σφάλμα της είναι η κρίση του ότι τρεις κενωθείσες έδρες δεν πρέπει να πληρωθούν, είτε με την αναδιανομή των εδρών στα λοιπά κόμματα με γνώμονα τα εκλογικά υπόλοιπα είτε, όπως θα ήταν το ορθότερο, με τη διεξαγωγή αναπληρωματικών εκλογών στις επίδικες εκλογικές περιφέρειες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 53 παρ. 2 του Συντάγματος «βουλευτική έδρα που κενώθηκε μέσα στο τελευταίο έτος της περιόδου δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή, όταν απαιτείται κατά το νόμο, εφόσον οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από το ένα πέμπτο του όλου αριθμού των βουλευτών». Δεν χρειάζεται να είναι κανείς συνταγματολόγος για να αντιληφθεί ότι αφού η συμπληρωματική εκλογή δεν απαιτείται το τελευταίο έτος της βουλευτικής περιόδου, πριν από αυτό το χρονικό όριο αποτελεί αυτονόητη επιταγή, με γνώμονα άλλωστε τη δημοκρατική και την αντιπροσωπευτική αρχή.
Επίσης, το ζήτημα επιλύεται σαφώς στο εκλογικό νόμο (άρθ. 104), όπου η πρόβλεψη για την πλήρωση εδρών που έχουν κενωθεί είναι σαφής: «1. Οι βουλευτικές έδρες που κενώνονται για οποιοδήποτε λόγο κατά τη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου σε κάποια εκλογική περιφέρεια, πληρώνονται από τους αναπληρωματικούς του ίδιου συνδυασμού στην ίδια εκλογική περιφέρεια, που τυχόν έχουν ανακηρυχθεί, οι οποίοι καλούνται από τον Πρόεδρο της Βουλής για την πλήρωση έδρας που κενώθηκε κατά τη σειρά της ανακήρυξης τους. 2. Αν δεν υπάρχουν αναπληρωματικοί που προβλέπει η προηγούμενη παράγραφος ή ο αριθμός τους έχει εξαντληθεί, προκηρύσσεται αναπληρωματική εκλογή στην εκλογική περιφέρεια, στην οποία κενώθηκαν οι βουλευτικές έδρες».
Το ερώτημα είναι τι γίνεται τώρα ως προς τις απαιτούμενες πλειοψηφίες. Η απάντηση προκύπτει από τον Κανονισμό της Βουλής (άρθ. 74), κατά τον οποίο «όπου το Σύνταγμα ή ο Κανονισμός απαιτεί την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών για τη λήψη απόφασης, η πλειοψηφία αυτή υπολογίζεται με βάση το συνολικό αριθμό των εδρών της Bουλής». Με πιο απλά λόγια, στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες που προβλέπεται λήψη απόφασης με απόλυτη πλειοψηφία, ο απαιτούμενος αριθμός των ψήφων παραμένει 151.
Ένα επιπλέον ζήτημα συναρτάται με το γεγονός ότι πλέον οι Σπαρτιάτες μένουν με δύο βουλευτές, άρα δεν διαθέτουν κοινοβουλευτική ομάδα. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι δεν θα εκπροσωπούνται στη Διάσκεψη των Προέδρων, η οποία κατά το Σύνταγμα είναι αρμόδια για την επιλογή των μελών των ανεξάρτητων αρχών. Έτσι διευκολύνεται η κυβερνώσα πλειοψηφία να ορίσει νέους προέδρους στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και στην Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, των οποίων οι επιφανείς πρόεδροι Κ. Μενουδάκος και Χ. Ράμμος παραιτήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες.
Ξενοφών Κοντιάδης
Συνταγματολόγος, Καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
