Τέσσερις Αλήθειες για την εξαίρεση μελών της Προανακριτικής Επιτροπής

Υπάρχουν τέσσερις αλήθειες, βασισμένες στους κανόνες της λογικής και της δικονομίας, που φωτίζουν με το μόνο ορθό τρόπο το ζήτημα - στην πραγματικότητα πυροτέχνημα - που ήγειρε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε σχέση με την «εξαίρεση» δυο βουλευτών του από τις εν εξελίξει εργασίες της ειδικής κοινοβουλευτικής Επιτροπής.

Πρώτη Αλήθεια:

Η Επιτροπή έχει, κατά το Σύνταγμα (άρθρο 86: είναι αποκλειστικά αρμόδια για «δίωξη, ανάκριση, προανάκριση, προκαταρκτική εξέταση») και κατά τον Κανονισμό της Βουλής (άρθρο 156 παρ. 4: «έχει όλες τις αρμοδιότητες του Εισαγγελέα Πρωτοδικών όταν αυτός ασκεί προκαταρκτική εξέταση»), χαρακτήρα οιονεί «συλλογικού Εισαγγελέα». Στο πλαίσιο μιας τέτοιας λειτουργίας είναι αδιανόητη και παράνομη η συνύπαρξη, σε ένα και το αυτό πρόσωπο, της ιδιότητας μάρτυρα και Εισαγγελέα.

Δεύτερη Αλήθεια:

Το ότι τα συγκεκριμένα πρόσωπα θα κληθούν ως μάρτυρες δεν είναι κάτι το αόριστο ή το διαφιλονικούμενο. Η Επιτροπή, ως συλλογικό όργανο εκφραζόμενο δια του προέδρου της, έχει εκφράσει δεδηλωμένη και οριστική πρόθεση να κληθούν τα συγκεκριμένα πρόσωπα, τα οποία, εξάλλου, όχι μόνο γνώριζαν αυτή την πιθανότητα, αλλά και τη μετέτρεψαν τα ίδια σε βεβαιότητα με πράξεις και δηλώσεις τους. Η ορθή στιγμή να εγερθεί και να λυθεί το κώλυμα είναι αμέσως μόλις δημιουργήθηκε – δηλαδή από τη στιγμή που είναι βέβαιο ότι θα κληθούν ως μάρτυρες, όχι όταν κληθούν ενώπιον της Επιτροπής- ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει εξαρχής ορθά η Επιτροπή έχοντας επιλύσει τα δικονομικά ζητήματα.

Τρίτη Αλήθεια:

Δεν πρόκειται, κατά νομική ακριβολογία, για «εξαίρεση» προσώπων που υποδείχθηκαν από το κόμμα τους ως μέλη της Επιτροπής, αλλά για γένεση κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων (μάρτυρας-Εισαγγελέας) κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί υποχρεωτικό κώλυμα συμμετοχής τους στην Επιτροπή, το οποίο δεν είναι επιτρεπτό να «αρθεί» με επιλογή της θέσης του μέλους έναντι της θέσης του μάρτυρα.

Τέταρτη Αλήθεια:

Το κώλυμα αυτό, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης κοινοβουλευτικής διαδικασίας και κατά τη «συνταγματική δικονομία», όχι με δάνεια από το αστικό ή το ποινικό δίκαιο, αντιμετωπίζεται ως εξής: το άρθρο 156 παρ. 3 του Κανονισμού της Βουλής ορίζει ότι, για τη συγκρότηση και λειτουργία της Επιτροπής του άρθρου 86 του Συντάγματος, εφαρμόζονται οι διατάξεις για τις διαρκείς κοινοβουλευτικές επιτροπές.

Το σχετικό με τις διαρκείς κοινοβουλευτικές επιτροπές άρθρο 35 του Κανονισμού, ορίζει ότι τα μέλη τους «που απουσιάζουν ή κωλύονται με οποιονδήποτε τρόπο να ασκήσουν τα καθήκοντα τους, αναπληρώνονται από άλλους βουλευτές της ίδιας κοινοβουλευτικής ομάδας» (παρ. 2) και «την αντικατάσταση ενεργεί ο Πρόεδρος της Βουλής μετά από απόφαση που εκδίδει ύστερα από πρόταση του Προέδρου της οικείας κοινοβουλευτικής ομάδας» (παρ. 3).

Συμπέρασμα

Συνεπώς, α) τη διαπίστωση του κωλύματος αποφασίζει κατ’ αποκλειστικότητα η ίδια η Επιτροπή, β) η αντικατάσταση μετά από αυτή την απόφαση είναι υποχρεωτική και μη ελέγξιμη, γ) την αντικατάσταση διενεργεί ο Πρόεδρος της Βουλής, μετά από πρόταση του αρχηγού της κοινοβουλευτικής ομάδας των αντικαθιστάμενων, δ) τυχόν μη αναπλήρωση δεν δημιουργεί κώλυμα συνέχισης της λειτουργίας της Επιτροπής. Προσπάθεια υπονόμευσης της λειτουργίας και του έργου της Επιτροπής, επ’ αφορμή νόμιμης κίνησης διαδικασίας αντικατάστασης μελών της, θα συνιστούσε απείθεια – όχι μόνο έναντι της Επιτροπής, αλλά και έναντι του Κοινοβουλίου. Δεν θα ήταν η πρώτη φορά αλλά θα ήταν, ίσως, η πιο διαφωτιστική.

Κώστας Μποτόπουλος
Συνταγματολόγος

*Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 6 Νοεμβρίου 2019.

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Brexit: Η αναστολή των εργασιών της Βουλής, το δημοψήφισμα και η λήψη αποφάσεων για ζητήματα εθνικής στρατηγικής

Ο θεσμός της αναστολής των εργασιών της Βουλής, μπορεί μεν να υφίσταται, αλλά βυθίζει τη Βρετανία σε μία σοβαρότατη συνταγματική κρίση, η οποία θα δούμε πώς θα εξελιχθεί. Είναι και παραμένει ανοικτό το ερώτημα αν συμφέρει ή όχι το Brexit με ή χωρίς συμφωνία. Η πρωτοβουλία για αναστολή των εργασιών της Βουλής σκοπεύει να εμποδίσει τη συζήτηση και τη λήψη απόφασης από τη Βουλή πάνω στην κρίσιμη αυτή στάθμιση, για την οποία είναι αρμόδια.

Περισσότερα

Κοινοβούλιο με κενές έδρες: Η προδιαγεγραμμένη κατάληξη μιας αδιέξοδης πορείας

Ο Σπ. Βλαχόπουλος αναλύει τη θεσμική κρίση που προκαλεί η απόφαση του ΑΕΔ για την έκπτωση τριών βουλευτών των Σπαρτιατών, αφήνοντας τη Βουλή με 297 έδρες και τους ψηφοφόρους τους χωρίς εκπροσώπηση, και αναδεικνύει τις αντιφατικές δικαστικές κρίσεις και τα αδιέξοδα της λογικής απαγόρευσης κομμάτων και υποψηφίων.

Περισσότερα

Αφιέρωμα // Αλλαγή Εκλογικού Συστήματος // Το ζήτημα της εκλογικής μεταρρύθμισης

Η αλλαγή του εκλογικού νόμου ήταν μία από τις βασικές προεκλογικές εξαγγελίες του κυβερνώντος κόμματος. Ο εκλογικός νομοθέτης μπορεί να επαναφέρει το σύστημα bonus, όχι όμως απροϋπόθετο. Η αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή από 3% σε 4% ή το πολύ σε 5%, είναι οριακά ανεκτή από συνταγματική άποψη. Τα περί αυξήσεως του αριθμού των βουλευτών Επικρατείας σε είκοσι αποτελούν προφανώς εσφαλμένες πληροφορίες. Το άρθρο 51 παρ. 4 του Συντάγματος δεν «δημιουργεί» ex novo ένα δικαίωμα που δεν το είχαν οι Έλληνες του εξωτερικού, αλλά απλώς θέλει να διευκολύνει την άσκησή του (π.χ. με την επιστολική ψήφο).

Περισσότερα

Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου
Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ακαδημίας 43 | Αθήνα | 10672
[+30] 210 36 23 089
info@syntagmawatch.gr

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.