Search
Close this search box.
Θεωρητικά, στο ποινικό δίκαιο, «μιλούν τα στοιχεία»-εξυπονοείται «γυμνά», χωρίς ανάγκη ερμηνείας. Να όμως που, σε μια από τις πιο σημαντικές δίκες της νεότερης ελληνικής ιστορίας, τους κόμπους που έκριναν την υπόθεση, και την τιμή της δημοκρατίας, τους έλυσε η ερμηνεία.

Στη δίκη της Χρυσής Αυγής, τα δυο πιο κρίσιμα, από νομική άποψη αλλά και σε σχέση με την τελική έκβαση, ζητήματα που εγέρθηκαν όχι μόνο μπορούσαν από τη φύση τους να δώσουν λαβή για διαφορετικές ερμηνείες, αλλά και οδήγησαν σε εκ διαμέτρου αντίθετες κρίσεις από την Εισαγγελέα και τους δικαστές της έδρας. Πρόκειται, φυσικά, για το χαρακτηρισμό της Χρυσής Αυγής ως «εγκληματικής οργάνωσης» υπό την έννοια του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα και για την αναγνώριση ή όχι δικαιώματος αναστολής στην έκτιση της ποινής εκ μέρους των κατηγορουμένων.

Ως προς το πρώτο, η ερμηνεία αφορούσε το κατά πόσον αποδεδειγμένα εγκληματικές ενέργειες (δολοφονία Φύσσα, βίαιες επιθέσεις κατά Αιγύπτιων ψαράδων και συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ) αποτελούσαν «μεμονωμένες και χωρίς κεντρικό σχεδιασμό» πράξεις, όπως έκρινε η Εισαγγελέας, ή βάσει σχεδίου και εντολών συντονισμένες ενέργειες μια ολόκληρης οργάνωσης, όπως αποφάνθηκαν ομόφωνα οι δικαστές της έδρας. Το άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα κάνει λόγο για «δομημένη και με διαρκή δράση ομάδα από τρία ή περισσότερα πρόσωπα (οργάνωση) που επιδιώκει τη διάπραξη κακουργημάτων». Το αν ο τρόπος λειτουργίας της Χρυσής Αυγής, με τη διττή πολιτική και παραστρατιωτική της οργάνωση, τη «σκληρή» ιεραρχική δομή, την ύπαρξη ταγμάτων Εφόδου, την επιλογή των στόχων με βάση ιδεολογικά χαρακτηριστικά (μετανάστες, συνδικαλιστές, αναρχικοί, αριστεριστές), υπαγόταν ή όχι στην έτσι οριζόμενη «εγκληματική οργάνωση», ανήκε στο δικαστήριο όχι να το «βρει» αλλά να το αξιολογήσει βάσει των στοιχείων που αποκαλύφθηκαν. Και το αξιολόγησε με σεβασμό στον εαυτό του και στα γεγονότα.

Στο ζήτημα της αναστολής, κρίσιμη για τη χορήγηση της ή μη ήταν ιδίως η έννοια της «επικινδυνότητας για διάπραξη άλλων εγκλημάτων» που θέτει το άρθρο 497 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Η ίδια η διάταξη δίνει το ερμηνευτικό κλειδί, αφού κάνει λόγο για κρίση βασισμένη «στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης». Εφόσον είχε ήδη γίνει δεκτό ότι τέτοια χαρακτηριστικά ήταν η οργανωμένη και σε ιδεολογική βάση άσκηση βίας, οι δε κατηγορούμενοι δεν έδειξαν την παραμικρή διάθεση να αποστούν, ακόμα και μετά την καταδίκη τους, από αυτά, η μη χορήγηση της αναστολής αποτελούσε λογική συνέπεια. Ενώ δεν αποτελούσε λογική και ορθή νομικά κρίση η γνώμη της Εισαγγελέως περί πλήρωσης όλων των προϋποθέσεων χορήγησης της αναστολής και μάλιστα, κατά σαφή δικονομική παράβαση, συλλήβδην σε όλους τους κατηγορουμένους πλην του δολοφόνου του Παύλου Φύσσα. 

Χάρη στην έμπρακτη ανάδειξη της σημασίας της ερμηνείας, η ιστορικής σημασίας ποινική αυτή δίκη μπορεί να θεωρηθεί και μάθημα συνταγματικού δικαίου.      

Κώστας Μποτόπουλος
Συνταγματολόγος, Δικηγόρος

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Η δημοσιογραφική ελευθερία και οι εχθροί της (video)

Το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου και το Syntagma Watch συνδιοργάνωσαν, την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2022, δημόσια συζήτηση για τα εμπόδια στην ελεύθερη δημοσιογραφία και την επίδρασή τους στην άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος και την ποιότητα της ενημέρωσης.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.