Search
Close this search box.
Με αφορμή το σχέδιο της Κυβέρνησης για μόνιμη αστυνομική παρουσία εντός των πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου- Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου, Ξενοφώντας Κοντιάδης, εξετάζει τη συνταγματικότητα αλλά και την ενδεχόμενη αποτελεσματικότητα μίας τέτοιας κίνησης και αντιπροτείνει εναλλακτική.

Η βία και η ανομία στα πανεπιστήμια έχουν ξεπεράσει εδώ και χρόνια κάθε όριο. Με την ανοχή κυβερνήσεων, πανεπιστημιακών αρχών και της ίδιας της αστυνομίας έχουν κατ’ επανάληψη τελεστεί εγκληματικές πράξεις μέσα σε πανεπιστημιακούς χώρους, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ενίοτε και ως ορμητήριο για τον «εξοπλισμό» συλλογικοτήτων, για τις οποίες η άσκηση βίας αποτελεί εγγενές στοιχείο της δράσης τους, ή για τη διακίνηση ναρκωτικών. Η κοινωνία παρακολουθεί εμβρόντητη όσα συμβαίνουν, με αποκορύφωμα την πρόσφατη διαπόμπευση του Πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Την περασμένη εβδομάδα δημοσιοποιήθηκε ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για τη σύσταση μίας νέας υπηρεσίας της ΕΛΑΣ, που θα αναλάβει τη φύλαξη των πανεπιστημίων. Τα πρόσωπα που θα τη στελεχώσουν πρόκειται να επιλεγούν με ταχείες διαδικασίες. Οι αστυνομικοί στα πανεπιστήμια πρόκειται να είναι ένστολοι, με κλομπ και χειροπέδες αλλά χωρίς πιστόλι, και θα ανήκουν οργανικά στην ΕΛΑΣ, αξιωματικοί της οποίας θα τεθούν επικεφαλής. Άρα η επιχειρησιακή δράση, η διεύθυνση και η εποπτεία της νέας υπηρεσίας θα ανήκουν στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και στον αρχηγό της ΕΛΑΣ, ανεξάρτητα αν θα εμφανίζονται να συνεργάζονται με τις πρυτανικές αρχές.

Ως πρώτη αντίδραση, η αποφασιστική αντιμετώπιση του χρόνιου προβλήματος της βίας στα πανεπιστήμια προκαλεί ανακούφιση στην πανεπιστημιακή κοινότητα και την κοινωνία. Όμως, ο μηχανισμός που φαίνεται να επιλέγει η κυβέρνηση δεν είναι ο ενδεδειγμένος. Θεωρείται αδιανόητο σε οποιοδήποτε κράτος της ηπειρωτικής Ευρώπης να περιπολούν μέσα στα πανεπιστήμια αστυνομικοί για προληπτικούς λόγους.

Ας θυμηθούμε τα λόγια δύο κορυφαίων συνταγματολόγων και πανεπιστημιακών δασκάλων. Κατά τον Αριστόβουλο Μάνεση, σύμφωνα με παλιά ευρωπαϊκή παράδοση, η τήρηση της τάξης και ασφάλειας στους πανεπιστημιακούς χώρους «ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη των αρχών που διοικούν το Ίδρυμα. Συγκεκριμένα, χωρίς τη θέληση της Συγκλήτου τα αστυνομικά όργανα δεν μπορούν να εισδύσουν και να επέμβουν παρά μόνο σε περίπτωση που τελείται αξιόποινη πράξη, η οποία στρέφεται κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας». Εξάλλου, όπως επεσήμανε ο Δημήτρης Τσάτσος, «το κράτος δεν μπορεί να επιβάλει στον χώρο του Ιδρύματος τις γενικές περί τάξεως και ασφάλειας αντιλήψεις των αρμόδιων αρχών, εκτός αν επικρέμαται κίνδυνος ζωής».

Ωστόσο, εξίσου αδιανόητο είναι να μείνουν απροστάτευτα τα πανεπιστήμια. Τη σοβαρότερη απειλή δεν αποτελεί σήμερα η αστυνομία, αλλά όσοι με πράξεις βίας περιορίζουν την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, εκβιάζουν την ακαδημαϊκή κοινότητα και παραβιάζουν το πανεπιστημιακό άσυλο. Ούτε όμως η διαρκής παρουσία αστυνομικής δύναμης στο εσωτερικό των πανεπιστημίων είναι συμβατή με την ακαδημαϊκή ελευθερία. Έχει αποδειχθεί, άλλωστε, ότι η ΕΛΑΣ δεν διαθέτει την απαιτούμενη «κουλτούρα». Χρειάζεται μία άλλη λύση, που έχει διατυπωθεί εδώ και χρόνια, δηλαδή η αυτοπροστασία των πανεπιστημίων με την πρόβλεψη σχετικού θεσμικού πλαισίου και τη διάθεση των αναγκαίων πόρων από το Υπουργείο Παιδείας.

Η βία πρέπει να σταματήσει χωρίς να οδηγηθούμε σε μόνιμη αστυνομική παρουσία στα πανεπιστήμια. Η πρόταση της κυβέρνησης, αν προχωρήσει, δεν θα φέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, θα διχάσει την ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία, ενδεχομένως μάλιστα θα κηρυχθεί αντισυνταγματική από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η στελέχωση των πανεπιστημίων με ειδικά εκπαιδευμένο σώμα φυλάκων, χρηματοδοτούμενο και εποπτευόμενο από το Υπουργείο Παιδείας, που θα συντονίζεται από τις πρυτανικές αρχές και θα μπορεί να καλεί άμεσα την αστυνομία αν τελούνται εγκληματικές πράξεις, αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση.

Ξενοφών Κοντιάδης
Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου

Πηγή: Αναδημοσίευση από το Βήμα της Κυριακής 13/12/2020

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Νέα κυκλοφορία: Η συνταγματική ανθεκτικότητα στη δοκιμασία των κρίσεων. Κρίση ασφάλειας, οικονομική κρίση, πανδημία και Σύνταγμα, Ξενοφών Κοντιάδης – Αλκμήνη Φωτιάδου

Σκοπός του νέου, εξαιρετικά επίκαιρου e-book του Ξενοφώντα Κοντιάδη και της Αλκμήνης Φωτιάδου είναι να αναδείξει την αλληλουχία και τη συναρμογή των θεματικών της ανθεκτικότητας του Συντάγματος και της συνταγματικής αλλαγής υπό το πρίσμα των τριών πλανητικών κρίσεων.

Περισσότερα

Η ΣτΕ Ολ. 1681/2022 και η συνταγματικότητα της απαγόρευσης των υπαίθριων συναθροίσεων τις ημέρες της επετείου του Πολυτεχνείου: Ένας ακόμα κρίκος στην αναδυόμενη «νομολογία της πανδημίας» *

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση ΣτΕ για την απαγόρευση συναθροίσεων λόγω της πανδημίας.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.