Search
Close this search box.
Ήταν ορθή η απόφαση να μην παραστεί κανένα μέλος της κυβέρνησης από τα υπουργικά έδρανα στη συζήτηση για τη σύσταση της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης στην υπόθεση «σκευωρία περί της Novartis»; Από συνταγματική άποψη, όχι: η επίκληση του σεβασμού της διάκρισης των εξουσιών δεν ευσταθεί.

Ο σεβασμός αυτός, θεμελιώδης πράγματι για τη λειτουργία του πολιτεύματος, δεν εκφράζεται μέσα από την κοινοβουλευτική παρουσία ή την κοινοβουλευτική χωροταξία, αλλά μέσα από την ορθή άσκηση των εκατέρωθεν αρμοδιοτήτων.

Ο ρόλος της Βουλής

Σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος, η Βουλή έχει την πρωτοβουλία κίνησης και παίρνει και την απόφαση για ενδεχόμενη άσκηση δίωξης κατά διατελούντος ή διατελέσαντος Υπουργού για ποινικά κολάσιμες πράξεις που διενήργησε κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα μέλη της Βουλής που έχουν θέση/θώκο στην κυβέρνηση δεν συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία και ότι, ενόψει της κρισιμότητας και της επισημότητας της εν λόγω διαδικασίας, η ορθή θέση/χώρος για την παρουσία τους δεν είναι τα έδρανα του υπουργικού συμβουλίου.

Αντίθετα, από τη στιγμή που δεν ισχύει στο συνταγματικό μας σύστημα – παρότι έχει προταθεί, δεν υιοθετήθηκε ούτε κατά την υπό εξέλιξη αναθεωρητική διαδικασία – το ασυμβίβαστο μεταξύ υπουργικών και βουλευτικών καθηκόντων, οι βουλευτές-υπουργοί κατά την εκτέλεση των κοινοβουλευτικών τους καθηκόντων δεν παύουν να είναι υπουργοί και να μπορούν – σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις να πρέπει – να παρίστανται από τα υπουργικά έδρανα.

Η διάκριση των εξουσιών απαιτεί στην προκείμενη περίπτωση μη καθοδήγηση της διαδικασίας από πλευράς κυβέρνησης. Απαγορεύονται, έστω και αν στο παρελθόν έχουν λάβει χώρα, συμμετοχή κυβερνητικών στελεχών στην προδικασία, πριν φτάσει ο φάκελος στη Βουλή, γνώση «εκ των έσω» των στοιχείων και σχετικές «διαρροές», προαναγγελίες περί της βασιμότητας των κατηγοριών ή των αποτελεσμάτων της κοινοβουλευτικής εξέτασης, πιέσεις ή συζητήσεις με δικαστές. Το πού εντός Κοινοβουλίου θα καθίσουν τα μέλη της κυβέρνησης όταν θα έλθει η ώρα της κοινοβουλευτικής διαδικασίας είναι εντελώς άλλης φύσης ζήτημα, που ούτε δημιουργεί ούτε αποτρέπει διάκριση των λειτουργιών.

Δυνητικές Εντυπώσεις

Όμως και πολιτικά η παραπάνω απόφαση απειλεί να έχει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα: θα μπορούσε να δημιουργήσει εντυπώσεις ότι η κυβέρνηση έχει ή θέλησε να κρύψει κάτι.

Στην προκείμενη δε περίπτωση, θα μπορούσε να κάνει να περάσει σε δεύτερη μοίρα η διαφορά θεσμικής αντιμετώπισης συναφών ζητημάτων – η παρούσα κυβέρνηση, αντίθετα από την προηγούμενη, δεν παρενέβη καθόλου στη διαδικασία και άφησε ορθά την πρωτοβουλία και την απόφαση στη Βουλή – και να δώσει επιχειρήματα στην αξιωματική αντιπολίτευση ότι η κυβέρνηση δεν τής αποδίδει, καθώς και στην ιδιαίτερη διαδικασία του άρθρου 86 του Συντάγματος, την πρέπουσα θεσμική σημασία και ότι φοβάται να υποστηρίξει ανοιχτά το συνταγματικό διάβημα και τη βασιμότητα της συγκεκριμένης παραπομπής.

Σε σχέση με τη λειτουργία του Συντάγματος, η τήρηση των κανόνων έχει πρώτιστη σημασία, αλλά και η διαχείριση των συμβόλων είναι κρίσιμη.

Κώστας Μποτόπουλος
Συνταγματολόγος  

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Αφιέρωμα// Αναθεώρησή Συντάγματος// Έναρξη της Β’ φάσης της αναθεωρητικής διαδικασίας

Ξεκίνησαν την Τετάρτη οι εργασίες της Επιτροπής Αναθεώρησης και αμέσως διαφάνηκε, μεταξύ άλλων, ότι εξακολουθεί να υπάρχει αγεφύρωτη διάσταση απόψεων μεταξύ συμπολίτευσης και αξιωματικής αντιπολίτευσης ως προς τα άρθρα που αφορούν στις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας. Αντίθετα, σε ό,τι αφορά το ζήτημα του όρκου, φαίνεται να υπάρχει σύγκλιση απόψεων μεταξύ των κομμάτων. Προς το παρόν βέβαια υπάρχει διαφωνία ως προς το εάν θα είναι μόνο πολιτικός ο όρκος.

Περισσότερα

Ο θεσμός της προσυπογραφής και η σχέση μεταξύ Προέδρου της Δημοκρατίας και Κυβέρνησης

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο ανώτατος άρχοντας, είναι «πολιτικά ανεύθυνος» με την έννοια ότι για τις πράξεις του την πολιτική ευθύνη φέρει η κυβέρνηση. Αυτό επιτυγχάνεται με τον θεσμό της προσυπογραφής. Στο πλαίσιο αυτό, ένα κρίσιμο ερώτημα που τίθεται αναφορικά με την απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης για το διορισμό της δικαστικής ηγεσίας είναι το εξής: η αρμοδιότητα του ΠτΔ προς έκδοση της πράξης που του προτείνει και προσυπογράφει το υπουργικό συμβούλιο είναι υποχρεωτική για αυτόν ή αντίθετα είναι πράξη διακριτικής ευχέρειας, την οποία μπορεί κατά την κρίση του να αρνηθεί;

Περισσότερα

Η συγκρότηση κοινοβουλευτικής ομάδας στη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου

Ποια η διαδικασία για τη συγκρότηση κοινοβουλευτικής ομάδας εν μέσω της βουλευτικής περιόδου; Τι ορίζουν το Σύνταγμα και ο Κανονισμός της Βουλής; Ο Θανάσης Ξηρός απαντά, με αφορμή την πρόσφατη αποχώρηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.