Search
Close this search box.

Γιατί αυτοδιοικούνται οι Δήμοι;

Η τοπική αυτοδιοίκηση, λειτουργεί ως «σχολείο δημοκρατίας» τόσο για τους πολίτες όσο και για τα πολιτικά στελέχη που εκπαιδεύονται στη διαχείριση των κοινών σε μια μικρότερη και διαυγέστερη τοπική κλίμακα. Το μεγαλύτερο όμως κέρδος από την αυτοδιοίκηση των δήμων ίσως είναι η αποσυγκέντρωση της εξουσίας.

Όταν γνωριζόμαστε με κάποιο άλλο πρόσωπο, γρήγορα φτάνουμε στην ερώτηση «που μένεις;». Η απόσταση,  τα χαρακτηριστικά, η φήμη του τόπου κατοικίας του μας βοηθά να πλησιάσουμε, να υποθέσουμε τις συνθήκες ζωής και να καταλάβουμε τον άνθρωπο που μόλις συναντήσαμε. Κινούμαστε διαρκώς, ταξιδεύουμε πολύ, μαθαίνουμε και επικοινωνούμε μέσα από έναν παγκόσμιο ιστό, όμως η καθοριστική σημασία του τόπου κατοικίας μας και των συνθηκών του για τη ζωή μας παραμένει και ίσως αυτό να το αντιλαμβανόμαστε ακόμη περισσότερο σήμερα, όπου έχουμε τόσες δυνατότητες σύγκρισης ανάμεσα σε πολλούς και διαφορετικούς τόπους.

Σημασία και λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης

Η σημασία που έχει η ιδιαιτερότητα του κάθε τόπου δεν μπορεί να εκφραστεί ικανοποιητικά στο πλαίσιο του σύγχρονου κράτους, ακόμη κι αν αυτό είναι μια φιλελεύθερη και ευνομούμενη δημοκρατική πολιτεία. Η αρχή της πλειοψηφίας,  η ομογενοποιητική προσέγγιση της κρατικής γραφειοκρατίας, η οργάνωση των πολιτικών κομμάτων και των ισχυρότερων φορέων της κοινωνίας των πολιτών σε εθνικό επίπεδο, τείνουν να παρακάμπτουν τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Έτσι, η ανάδειξη αιρετών αρχών στους δήμους  προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα να έχουν υπόλογες στους ίδιους τοπικές ηγεσίες που διαχειρίζονται τα ιδιαίτερα προβλήματά τους και μπορούν να ανταποκρίνονται άμεσα στις ανάγκες και τα αιτήματα των τοπικών κοινωνιών, καθώς και να τις εκπροσωπούν σε άλλους φορείς και κέντρα εξουσίας.

Η τοπική αυτοδιοίκηση,  λειτουργεί επίσης ως «σχολείο δημοκρατίας» τόσο για τους πολίτες όσο και για τα πολιτικά στελέχη που εκπαιδεύονται στη διαχείριση των κοινών σε μια μικρότερη και διαυγέστερη τοπική κλίμακα. Επιπλέον, οι δήμοι αποτελούν μια πολύτιμη δεξαμενή στελεχών για τα πολιτικά κόμματα, τα οποία μπορούν να αξιοποιήσουν πολιτικούς που έχουν δοκιμαστεί στον απαιτητικό στίβο της τοπικής διακυβέρνησης.

Η αυτοδιοίκηση των δήμων

Ίσως όμως το μεγαλύτερο κέρδος από την αυτοδιοίκηση των δήμων να είναι η αποσυγκέντρωση της εξουσίας. Ήδη το 19o αιώνα, ο μεγάλος θεωρητικός της δημοκρατίας Alexis de Toqueville είχε επισημάνει την ανάγκη εξισορρόπησης της κεντρικής εξουσίας μέσα από την ενίσχυση της δημοτικής λειτουργίας. Την ώρα όπου τα σημερινά κράτη διαχειρίζονται ένα πολύ μεγάλο μέρος του εθνικού πλούτου και παρεμβαίνουν σχεδόν παντού, την ώρα όπου η εκάστοτε πλειοψηφία της Εθνικής Αντιπροσωπείας, δηλαδή της νομοθετικής λειτουργίας, ταυτίζεται πολιτικά με την εκάστοτε κυβέρνηση, δηλ. την εκτελεστική λειτουργία, η τοπική αυτοδιοίκηση προβάλλει ως ένα ιδιαίτερα πολύτιμο θεσμικό αντίβαρο που διασφαλίζει και εκφράζει τον σύνθετο χαρακτήρα μιας σύγχρονης δημοκρατικής πολιτείας.

Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας
Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης)
Τακτικό μέλος της Ομάδας Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης (Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές, Στρασβούργο)

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Μπορεί το κράτος να απαλλοτριώσει την ιδιοκτησία μου;

Απαλλοτρίωση είναι η πράξη ενός οργάνου του κράτους ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την οποία αποφασίζει ότι ένα ακίνητο κάποιου προσώπου είναι απαραίτητο να το πάρει αναγκαστικά το κράτος ή ο δήμος, για να υλοποιήσει ένα σκοπό δημόσιας ωφέλειας που προβλέπεται στο νόμο. Η πράξη αυτή έχει ισχύ υπό προϋποθέσεις, καθώς υπάρχουν άρθρα του Συντάγματος που προστατεύουν τα ατομικά μας δικαιώματα.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.