Υπαρκτός ο κίνδυνος παραγραφής για το έγκλημα των Τεμπών

Ο Ξ. Κοντιάδης γράφει για τον κίνδυνο παραγραφής των αδικημάτων που σχετίζονται με την τραγωδία των Τεμπών και το ενδεχόμενο συγκάλυψης ευθυνών των μελών της κυβέρνησης, από τη μη κατάργηση της σχετικής διάταξης του ν. 3126/2003 παρά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2019

Τον Νοέμβριο του 2019 αναθεωρήθηκε το άρθρο 86 του Συντάγματος με ευρύτατη πλειοψηφία 274 ψήφων, τη μεγαλύτερη από κάθε άλλη διάταξη που τροποποιήθηκε. Με την αναθεώρηση καταργήθηκε η σύντομη αποσβεστική προθεσμία που προβλεπόταν για την ποινική δίωξη μελών και πρώην μελών της κυβέρνησης και υφυπουργών για αδικήματα κατά την τέλεση των καθηκόντων τους. Συγκεκριμένα, η καταργηθείσα διάταξη προέβλεπε ότι «η Βουλή μπορεί να ασκήσει την κατά την παράγραφο 1 αρμοδιότητά της [δηλ. την ποινική δίωξη των υπουργών] μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος».

Ωστόσο, πέντε χρόνια μετά δεν έχει καταργηθεί η αντίστοιχη διάταξη του άρθρου 3 Ν. 3126/2003, που αποτελεί εκτελεστικό του Συντάγματος νόμο, κατά την οποία «το αξιόποινο των πράξεων των υπουργών, που αναφέρονται στο άρθρο 1 παρ. 1, εξαλείφεται με το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση της αξιόποινης πράξης, εάν ως τότε η Βουλή δεν έχει αποφασίσει να ασκήσει ποινική δίωξη κατά του υπουργού, σύμφωνα με όσα ορίζονται στον νόμο αυτόν». Αυτό συνεπάγεται ότι αν ασκηθούν διώξεις κατά υπουργών για αδικήματα που σχετίζονται με την υπόθεση των Τεμπών μετά το τέλος της τρέχουσας συνόδου της Βουλής, δηλαδή μετά τον Ιούνιο, αυτοί θα μπορούν να επικαλεστούν την ευνοϊκή για αυτούς ρύθμιση του νόμου για να υποστηρίξουν ότι έχει εξαλειφθεί το αξιόποινο.

Τίθεται κατ’ αρχάς το ερώτημα αν η αποσβεστική προθεσμία που προβλέπεται στον νόμο συνεχίζει να ισχύει μετά την κατάργηση της αντίστοιχης συνταγματικής ρύθμισης ή έχει καταργηθεί σιωπηρά. Η γνώμη μου, όπως και άλλων συνταγματολόγων (ενδεικτικά Χ. Τσιλιώτης και Ι. Κουτσούκος με άρθρα τους στην ιστοσελίδα syntagmawatch.gr), είναι ότι η νομοθετική ρύθμιση της αποσβεστικής προθεσμίας έχει καταργηθεί από τη στιγμή που καταργήθηκε στο Σύνταγμα. Άλλωστε η βούληση του αναθεωρητικού νομοθέτη ήταν σαφής ως προς την κατάργηση της προνομιακής αυτής μεταχείρισης των υπουργών.

Ωστόσο, κατά τον αντίλογο η μη εφαρμογή νόμου που μειώνει ή εξαλείφει το αξιόποινο αντίκειται στο άρθρο 7 του Συντάγματος και στην ΕΣΔΑ. Συνεπώς, θα κληθεί το Ειδικό Δικαστήριο να κρίνει τι ισχύει στο πλαίσιο μιας αντιδικίας και άρα η επίλυση της ερμηνευτικής διαφωνίας παραμένει αβέβαιη.

Το δεύτερο ερώτημα είναι γιατί ο κοινός νομοθέτης δεν κατάργησε την επίμαχη ρύθμιση του νόμου, ώστε να εναρμονιστεί με το αναθεωρημένο Σύνταγμα. Ήταν αμέλεια; Ήταν σκόπιμο ώστε να διατηρηθεί το «παράθυρο διαφυγής» για μέλη της κυβέρνησης; Επισημαίνεται πάντως και η αμέλεια της αντιπολίτευσης να φέρει στη Βουλή σχετική πρόταση. Την απάντηση οφείλει να δώσει η κυβέρνηση.

Το τελευταίο ερώτημα είναι τι μπορεί να γίνει τώρα για να διασφαλιστεί ότι η παραπομπή και η δίκη μελών της κυβέρνησης δεν θα σκοντάψει στην αποσβεστική προθεσμία. Η απάντηση είναι ότι θα πρέπει οπωσδήποτε η παραπομπή τους να ολοκληρωθεί από τη Βουλή στην παρούσα σύνοδο, δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο. Τυχόν περαιτέρω κωλυσιεργίες, σε συνάρτηση με την «αμέλεια» να καταργηθεί η επίμαχη νομοθετική ρύθμιση, επισύρουν μομφή για συγκάλυψη ευθυνών.

Ξενοφών Κοντιάδης

Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου, Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου

Πηγή: Αναδημοσίευση από την ΕφΣυν, 15.2.2025

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Ελάχιστα ρεαλιστική πολιτικά η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του ΠτΔ

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης σχολιάζει το ζήτημα του συνταγματοπολιτικού ρόλου του ΠτΔ που ανακύπτει σε κάθε συζήτηση για πιθανή αναθεώρηση του Συντάγματος και εξετάζει κατά πόσο θα ήταν εφικτή η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του.

Περισσότερα

Ένας πρώτος απολογισμός της συνταγματικής αναθεώρησης

Η αναθεώρηση του 2019 θα μείνει στην ιστορία ως πολιτικά άχρωμη, αλλά θεσμικά χρήσιμη. Για πρώτη φορά η επικοινωνιακή απήχηση ενός αναθεωρητικού διαβήματος στην κοινωνία ήταν τόσο ισχνή. Φταίει και το ίδιο το περιεχόμενο της τρέχουσας αναθεωρητικής πρωτοβουλίας, αφού με εξαίρεση την ψήφο των αποδήμων καμία αναθεωρητική πρόταση δεν φαίνεται να αγγίζει τις προσδοκίες της κοινωνίας.

Περισσότερα

Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου
Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ακαδημίας 43 | Αθήνα | 10672
[+30] 210 36 23 089
info@syntagmawatch.gr

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.