Search
Close this search box.

Όψεις Σταθερότητας: Σχόλιο με αφορμή την επανεκλογή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Ο Νίκος Παπασπύρου σχολιάζει την ψήφο σταθερότητας με αφορμή την επανεκλογή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η επανεκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ψήφος σταθερότητας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ίδια είχε προτάξει για την υποψηφιότητα της τρία επιχειρήματα: πρώτον, γνωρίζει τη δουλειά, δεύτερον, μπορεί να προωθήσει έναν ευρύτερο συμβιβασμό πολιτικών, και τρίτον, να διασφαλίσει σταθερότητα σε στιγμές που η Ευρώπη αμφισβητείται εσωτερικά και αντιμετωπίζει κρίσιμες προκλήσεις διεθνώς. Τα επιχειρήματα, με την κατάλληλη επικοινωνία και χειρισμό προσώπων, έπεισαν την πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι επιφυλάξεις και στρατηγικές πλέον μετατίθεται για το στάδιο συγκρότησης της Επιτροπής (μέλη και αρμοδιότητες), οπότε η Επιτροπή, ως σώμα, θα τεθεί στην ψήφο έγκρισης από το Κοινοβούλιο.

Ο ρόλος του Προέδρου της Επιτροπής είναι ισχυρός. Η ίδια η φον ντερ Λάιεν επέδειξε οργανωτικές ικανότητες, με αποτέλεσμα να ασκήσει πλέον ισχυρή προεδρία. Στηρίχτηκε σε δικό της επιτελείο. Και αντιμετώπισε προκλήσεις που θα τρόμαζαν τους προκατόχους της (πανδημία, ενεργειακό). Αυτό καλό είναι να το έχουμε υπόψη όταν κρίνουμε τους κυβερνώντες.

Ανεξάρτητα όμως από το μίγμα προσωπικής ισχύος και συλλογικότητας, η λογική του μεγάλου συμβιβασμού, που δίνει ζωή στα εσωτερικά της Ένωσης, θέτει όρια. Και έχει παρενέργειες.

Το πρώτο ζήτημα είναι ότι τα πολιτικά όργανα της Ένωσης δεν ενσωματώνουν την πολιτική αντιπαράθεση. Στα κράτη μέλη, όταν επιλέγεται ο κορμός της εκτελεστικής εξουσίας, αντιπαρατίθενται οι βασικές πολιτικές δυνάμεις. Η λαϊκή συμμετοχή έχει αντίκρισμα και η εναλλαγή στην εξουσία λειτουργεί σταθεροποιητικά. Στην Ένωση αντίθετα, η κυβερνησιμότητα διασφαλίζεται από έναν μεγάλο συνασπισμό φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων, λαϊκών, σοσιαλδημοκρατών και ορισμένων φιλελεύθερων. Οι διαφοροποιήσεις χάνονται προς όφελος των άκρων. Ακόμη και η λειτουργικότητα στην πολιτική πάσχει. Ήδη προχθές σχολιάστηκε ότι ο Ιούλιος ήταν μήνας δώρων Χριστουγέννων, με την Πρόεδρο να υπόσχεται πολιτικές σε κάθε τάση, για να διασφαλίσει την εκλογή (It’s Christmas in July (for Commissioners)! Von der Leyen hands out policy gifts ahead of key vote. – POLITICO). Πώς η Ευρώπη θα επιτύχει ανταγωνιστικότητα, θα αντιμετωπίσει την ακρίβεια, και παράλληλα θα μείνει συνεπής στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είναι κάτι που δυσχερώς κατανοούμε.

Το δεύτερο ζήτημα ακούει στο όνομα της διαφάνειας – ιδίως όταν οι συγκερασμοί συμφωνούνται κεκλεισμένων των θυρών. Εδώ πρέπει να ενταχθεί η προχθεσινή απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου να ακυρώσει την άρνηση της Επιτροπής να παράσχει ευρεία πρόσβαση στο πλήρες κείμενο των συμβάσεων για την αγορά εμβολίων κατά της COVID‑19 (Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 17ης Ιουλίου 2024 στην υπόθεση T-689/21, Auken κ.λπ. κατά Επιτροπής). Το Δικαστήριο, όπως ένα σοβαρό δικαστήριο οφείλει, με διάταξή του, διέταξε και έλαβε τα πλήρη κείμενα, θεωρώντας ότι απόρρητο έναντι του Δικαστηρίου δεν νοείται. Εξετάζοντάς τα, σε πολλά σημεία δικαίωσε την Επιτροπή. Σε ορισμένα όμως την κατέκρινε. Ιδίως στην μη  γνωστοποίηση των συμφωνιών να αποζημιώνονταν οι εταιρίες αν εκείνες καταβάλουν αποζημιώσεις λόγω τυχόν ελαττωματικότητας εμβολίου (με αντάλλαγμα  την οικονομικά προσιτή πρόσβαση των κρατών μελών, όταν αυτό καθίστατο διαθέσιμο). Το Δικαστήριο ήταν κοφτό: «το συμφέρον των επιχειρήσεων να αποφύγουν αγωγές αποζημιώσεως, στην περίπτωση κατά την οποία έχουν παρασκευάσει και θέσει σε κυκλοφορία ελαττωματικό προϊόν, δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται ως εμπορικό συμφέρον και, εν πάση περιπτώσει, δεν συνιστά άξιο προστασίας συμφέρον» [ώστε να θεμελιώσει άρνηση ευρείας πρόσβασης] (σκ. 159). Κυβερνησιμότητα χωρίς διαφάνεια είναι επίμεμπτη. Αυτό καλό είναι να το έχουν υπόψη οι κυβερνώντες.

Νίκος Παπασπύρου, Αναπλ. Καθηγητής στη Νομική Σχολή, ΕΚΠΑ.

Αναδημοσίευση (με ελαφρές προσθήκες) από ΤΑ ΝΕΑ (20/7/24).

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Η εκλογική διαδικασία για τα άτομα με αναπηρίες

Η Σύμβαση του Ο.Η.Ε. για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες αναφέρει ότι τα Κράτη Μέρη πρέπει να εγγυώνται στα ΑμεΑ πολιτικά δικαιώματα και τη δυνατότητα να τα απολαμβάνουν σε ίση βάση με τους άλλους και να εξασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, ότι οι εκλογικές διαδικασίες, οι εγκαταστάσεις και τα υλικά είναι κατάλληλα, προσβάσιμα, ευκολονόητα και εύχρηστα. Δυστυχώς, η προσβασιμότητα περιορίζεται στο κατά πόσο ένας κινητικά ανάπηρος με αμαξίδιο μπορεί να μπει σε ένα εκλογικό κέντρο και όχι στην ουσία.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.