Search
Close this search box.
Το Γερμανικό Σύνταγμα της Βαϊμάρης, ο «πατέρας» των ευρωπαϊκών Συνταγμάτων του 20ου αιώνα, ήταν το πρώτο Σύνταγμα που κατοχύρωσε τα ανθρώπινα δικαιώματα δεύτερης γενιάς (τα κοινωνικά δικαιώματα). Υπήρξε ένα από τα αρτιότερα Συντάγματα που γνώρισε ο 20ος αιώνας, ωστόσο η Δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν κατάφερε να μακροημερεύσει.

Στις 14 Αυγούστου 2019 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την θέση σε ισχύ του Γερμανικού Συντάγματος της Βαϊμάρης, του «πατέρα» των ευρωπαϊκών Συνταγμάτων του 20ου αιώνα. Άλλως, του θεμελιωτή του σύγχρονου συνταγματισμού.

Προσπάθησε να επιτύχει μια σύγκλιση μεταξύ (του σχεδόν άγνωστου μέχρι τότε στην Γερμανία) φιλελευθερισμού και του ρεπουμπλικανισμού. Συντάκτης του ο μεγάλος φιλελεύθερος νομικός και πολιτικός ο Hugo Preuss (1860-1925). Επίσης, ήταν το πρώτο Σύνταγμα που κατοχύρωσε τα ανθρώπινα δικαιώματα δεύτερης γενιάς (τα κοινωνικά δικαιώματα).

Η υπονόμευση μιας 14χρονης Δημοκρατίας

Παρά ταύτα δεν ευτύχησε και δεν κατάφερε να μακροημερεύσει. Το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και το βύθισμα της Γερμανίας στην χιτλερική βαρβαρότητα αποδεικνύει, ότι τα συντάγματα μπορούν απλώς να βοηθήσουν στην εγκαθίδρυση μιας βιώσιμης και ώριμης δημοκρατίας, αλλά δεν μπορούν να την επιβάλλουν και να την εγγυηθούν. Δεν το μπορούν αν οι πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες μιας κοινωνίας δεν είναι ώριμες για κάτι τέτοιο.

Τα Συντάγματα δεν μπορούν, με άλλα λόγια, να κάνουν θαύματα ούτε να θεραπεύσουν σοβαρά ελλείμματά μας.

Και στην Γερμανία του μεσοπολέμου οι πολιτικές δυνάμεις (εκτός από τους σοσιαλδημοκράτες) δεν πίστεψαν κατά βάθος ποτέ στη Δημοκρατία. Ένας ακραίος εθνικισμός (τροφοδοτούμενος από την συνωμοσιολογική «θεωρία της πισώπλατης μαχαιριάς» της Συνθήκης των Βερσαλιών), η οικονομική κατάρρευση των μικρών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων από την οικονομική κρίση του 1929, η ανωριμότητα των κομμάτων, τα οποία λειτουργούσαν με βάση μια διχαστική μαξιμαλιστική κουλτούρα, οι λαϊκιστικοί μεσσιανισμοί της Δεξιάς και της Αριστεράς, η κοντόφθαλμη τακτική των συντηρητικών κρατούντων κύκλων που συμμάχησαν με τον Χίτλερ πιστεύοντας ότι θα τον τιθασεύσουν, όλα αυτά (κατά βάση) κατέστησαν μη βιώσιμη αυτή την 14χρονη Δημοκρατία (που υπήρξε ταυτόχρονα περίοδος με τεράστια πολιτιστική άνθηση) και την υπονόμευσαν.

Όπως έχει προσφυώς λεχθεί ήταν μια Δημοκρατία χωρίς δημοκράτες. Άλλως, μια Δημοκρατία που δεν αγάπησε κανείς.

Χρήστος Ράμμος
Πρόεδρος Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών (Α.Δ.Α.Ε.)
Επίτιμος Αντιπρόεδρος Συμβουλίου Επικρατείας

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Δημοκρατία και Νέοι

Πώς διαμορφώνεται η συνταγματική και πολιτική κουλτούρα κάθε πολιτείας; Μπορεί τελικά να διδαχθεί η δημοκρατία; Η εξοικείωση με τη διαφορετικότητα, η υπεύθυνη και ελεύθερη απόφαση, η κατανόηση της ουσίας των ατομικών δικαιωμάτων και των ορίων της δημοκρατίας προϋποθέτουν μια παιδαγωγική διαδικασία.

Περισσότερα

Αφιέρωμα// Αναθεώρηση του Συντάγματος // Εξελίξεις από τη συνέχιση των εργασιών της Επιτροπής Αναθεώρησης

Την Πέμπτη, 9 Οκτωβρίου 2019 συνεχίσθηκαν οι εργασίες της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος μετά από διακοπή μίας εβδομάδας. Η συνεδρίαση αφιερώθηκε στα άρθρα για τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Από τη συζήτηση και τις τοποθετήσεις των κομμάτων διαφάνηκε ότι υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων μεταξύ συμπολίτευσης και αξιωματικής αντιπολίτευσης ως προς τα λεγόμενα κοινωνικά δικαιώματα και συγκεκριμένα τα άρθρα 21 και 22.

Περισσότερα

Βιβλιοπαρουσίαση: Πανεπιστημιακές παραδόσεις για την Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία, την Ελευθερία και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα του Ανθρώπου

Μόλις κυκλοφόρησε, από τις εκδόσεις Gutenberg, το νέο βιβλίο του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας και Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Προκοπίου Παυλοπούλου, με τίτλο “Το μετέωρο βήμα της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας” (σελ. 270).

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.