Το Γερμανικό Σύνταγμα της Βαϊμάρης, ο «πατέρας» των ευρωπαϊκών Συνταγμάτων του 20ου αιώνα, ήταν το πρώτο Σύνταγμα που κατοχύρωσε τα ανθρώπινα δικαιώματα δεύτερης γενιάς (τα κοινωνικά δικαιώματα). Υπήρξε ένα από τα αρτιότερα Συντάγματα που γνώρισε ο 20ος αιώνας, ωστόσο η Δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν κατάφερε να μακροημερεύσει.

Στις 14 Αυγούστου 2019 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την θέση σε ισχύ του Γερμανικού Συντάγματος της Βαϊμάρης, του «πατέρα» των ευρωπαϊκών Συνταγμάτων του 20ου αιώνα. Άλλως, του θεμελιωτή του σύγχρονου συνταγματισμού.

Προσπάθησε να επιτύχει μια σύγκλιση μεταξύ (του σχεδόν άγνωστου μέχρι τότε στην Γερμανία) φιλελευθερισμού και του ρεπουμπλικανισμού. Συντάκτης του ο μεγάλος φιλελεύθερος νομικός και πολιτικός ο Hugo Preuss (1860-1925). Επίσης, ήταν το πρώτο Σύνταγμα που κατοχύρωσε τα ανθρώπινα δικαιώματα δεύτερης γενιάς (τα κοινωνικά δικαιώματα).

Η υπονόμευση μιας 14χρονης Δημοκρατίας

Παρά ταύτα δεν ευτύχησε και δεν κατάφερε να μακροημερεύσει. Το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και το βύθισμα της Γερμανίας στην χιτλερική βαρβαρότητα αποδεικνύει, ότι τα συντάγματα μπορούν απλώς να βοηθήσουν στην εγκαθίδρυση μιας βιώσιμης και ώριμης δημοκρατίας, αλλά δεν μπορούν να την επιβάλλουν και να την εγγυηθούν. Δεν το μπορούν αν οι πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες μιας κοινωνίας δεν είναι ώριμες για κάτι τέτοιο.

Τα Συντάγματα δεν μπορούν, με άλλα λόγια, να κάνουν θαύματα ούτε να θεραπεύσουν σοβαρά ελλείμματά μας.

Και στην Γερμανία του μεσοπολέμου οι πολιτικές δυνάμεις (εκτός από τους σοσιαλδημοκράτες) δεν πίστεψαν κατά βάθος ποτέ στη Δημοκρατία. Ένας ακραίος εθνικισμός (τροφοδοτούμενος από την συνωμοσιολογική «θεωρία της πισώπλατης μαχαιριάς» της Συνθήκης των Βερσαλιών), η οικονομική κατάρρευση των μικρών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων από την οικονομική κρίση του 1929, η ανωριμότητα των κομμάτων, τα οποία λειτουργούσαν με βάση μια διχαστική μαξιμαλιστική κουλτούρα, οι λαϊκιστικοί μεσσιανισμοί της Δεξιάς και της Αριστεράς, η κοντόφθαλμη τακτική των συντηρητικών κρατούντων κύκλων που συμμάχησαν με τον Χίτλερ πιστεύοντας ότι θα τον τιθασεύσουν, όλα αυτά (κατά βάση) κατέστησαν μη βιώσιμη αυτή την 14χρονη Δημοκρατία (που υπήρξε ταυτόχρονα περίοδος με τεράστια πολιτιστική άνθηση) και την υπονόμευσαν.

Όπως έχει προσφυώς λεχθεί ήταν μια Δημοκρατία χωρίς δημοκράτες. Άλλως, μια Δημοκρατία που δεν αγάπησε κανείς.

Χρήστος Ράμμος
Πρόεδρος Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών (Α.Δ.Α.Ε.)
Επίτιμος Αντιπρόεδρος Συμβουλίου Επικρατείας

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Ανεξαρτησία της δικαιοσύνης / Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ (50ο video-podcast)

Στο 50ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα & την ΕΣΔΑ, ο Κωνσταντίνος Γώγος αναλύει το άρθρο 87 του Συντάγματος σχετικά με την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης.

Περισσότερα

Η άμεση εφαρμογή του Συντάγματος στο ζήτημα της αποσβεστικής προθεσμίας

Ο Ι. Κουτσούκος αναλύει την εφαρμογή της κατάργησης της αποσβεστικής προθεσμίας για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά υπουργών από τη Βουλή μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2019, παρά τη μη τροποποίηση του ν. 3126/2003

Περισσότερα

Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου
Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ακαδημίας 43 | Αθήνα | 10672
[+30] 210 36 23 089
info@syntagmawatch.gr

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.