MEPOΣ TPITO – Oργάνωση και λειτουργίες της Πολιτείας > TMHMA Γ΄ – Bουλή > KEΦAΛAIO ΠPΩTO – Aνάδειξη και συγκρότηση της Bουλής
TΜΗΜΑ Γ΄
ΒΟΥΛΗ
Το Γ΄ Τμήμα του Τρίτου Μέρους του Συντάγματος της Ελλάδας είναι αφιερωμένο στη Βουλή, άλλως, όπως εναλλακτικά αποκαλείται, Κοινοβούλιο ή εθνική αντιπροσωπεία. Πρόκειται για το μοναδικό όργανο του κράτους που απολαμβάνει στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία μας ευθεία, δηλαδή άμεση, λαϊκή νομιμοποίηση. Οι σχετικοί συνταγματικοί ορισμοί κατανέμονται σε έξι κεφάλαια και καταλαμβάνουν όλα τα βασικά ζητήματα που συναπαρτίζουν και, κατά βάση, οριοθετούν τις διακριτές φάσεις στη ζωή της Βουλής με αφετηρία την εκλογή των μελών της και πέρας τη συμπλήρωση της τετραετούς θητείας της, όχι όμως και της διάλυσής της. Στο ρυθμιστικό πεδίο των επιμέρους διατάξεων ρυθμίζονται, κατά σειρά, η ανάδειξη και η συγκρότηση της Βουλής (άρθρα 51-54), τα θετικά προσόντα εκλογιμότητας και οι συνέπειες της στέρησής τους, τα κωλύματα εκλογιμότητας, τα κοινοβουλευτικά ασυμβίβαστα, ο έλεγχος του κύρους και η εκδίκαση των γενικών βουλευτικών εκλογών (άρθρα 55-58), τα καθήκοντα και τα δικαιώματα των βουλευτών (άρθρα 59-63), η οργάνωση και η λειτουργία της Βουλής (άρθρα 64-72), η άσκηση της νομοθετικής της αρμοδιότητας (άρθρα 73-77) και, τέλος, τα ειδικά θέματα της φορολογίας και της δημοσιονομικής διαχείρισης (άρθρα 78-80).
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
Στο Πρώτο Κεφάλαιο του Γ΄ Τμήματος του Συντάγματος της Ελλάδας περιλαμβάνονται οι διατάξεις που διέπουν, όπως αναφέρεται στον τίτλο του, την ανάδειξη και τη συγκρότηση της Βουλής. Συγκεκριμένα, καθορίζονται ο αριθμός των βουλευτών και η σχέση αντιπροσώπευσης, η πλειονότητα των αρχών που διέπουν την ψήφο και την ψηφοφορία, καθώς επίσης η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των εκτός επικρατείας Ελλήνων πολιτών (άρθρο 51 Σ.), κατοχυρώνεται η θεμελιώδης εκλογική αρχή της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης (άρθρο 52 Σ.), ορίζεται η διάρκεια της θητείας των βουλευτών και της βουλευτικής περιόδου, προβλέπεται δε, κατ’ εξαίρεση, η παράταση της τελευταίας και η αναβίωση της διαλυθείσας Βουλής, καθώς επίσης καθορίζεται η τύχη έδρας που κενώνεται κατά το τελευταίο έτος της βουλευτικής περιόδου (άρθρο 53 Σ.), ανατίθεται στον κοινό νομοθέτη να ορίσει, κατά σειρά, το εκλογικό σύστημα και τις (βασικές) εκλογικές περιφέρειες, να οργανώσει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος για τους εκλογείς που κατοικούν εκτός της χώρας και την εκλογή των βουλευτών επικρατείας –συγκεκριμενοποιώντας και τον αριθμό τους–, εξουσιοδοτείται τέλος ο κανονιστικός νομοθέτης να προβλέψει τον αριθμό των βουλευτών σε κάθε (βασική) εκλογική περιφέρεια με κριτήριο τον νόμιμο πληθυσμό της, όπως προκύπτει από την τελευταία απογραφή (άρθρο 54 Σ.).
ΑΡΘΡΟ 51
1. O αριθμός των βουλευτών ορίζεται με νόμο, δεν μπορεί όμως να είναι μικρότερος από διακόσιους ούτε μεγαλύτερος από τριακόσιους.
2. Oι βουλευτές αντιπροσωπεύουν το Έθνος.
3. Oι βουλευτές εκλέγονται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία από τους πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει. O νόμος δεν μπορεί να περιορίσει το εκλογικό δικαίωμα παρά μόνο αν δεν έχει συμπληρωθεί κατώτατο όριο ηλικίας ή για ανικανότητα δικαιοπραξίας ή ως συνέπεια αμετάκλητης ποινικής καταδίκης για ορισμένα εγκλήματα.
**4. Oι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια.
**5. Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
