Ερώτημα Πολίτη: Μπορείτε να μου πείτε σε τι διαφέρει το κοινωνικό κράτος από το προνοιακό κράτος; (Στην πολιτική επιστήμη γίνεται αναφορά στο ότι το προνοιακό αποτελείται από δημόσιες υπηρεσίες που συνεργάζονται και προβαίνουν στην παροχή αγαθών, άλλα στην πραγματικότητα και το κοινωνικό κράτος δεν αποτελείται από ένα πλέγμα υπηρεσιών;)
Απάντηση: Οι όροι κράτος πρόνοιας (Welfare State, Wohlfahrtsstaat, Etat-Providence) και κοινωνικό κράτος (Social State, Sozialstaat, Etat-Social) χρησιμοποιούνται συχνά ως ταυτόσημοι, όμως ορθότερο είναι να αναδεικνύεται το διαφορετικό εννοιολογικό τους περιεχόμενο.
Το κράτος πρόνοιας αποτελεί εκείνη τη μορφή κράτους που συμπεριλαμβάνει μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του την αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης και παρεμβαίνει στον οικονομικό χώρο προκειμένου να αναδιανήμει στους πολίτες ένα μερίδιο του εθνικού εισοδήματος και να εγγυηθεί ένα ελάχιστο επίπεδο αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης.
Από την άλλη πλευρά, το κοινωνικό κράτος αποτελεί ένα υποσύνολο, μια συγκεκριμένη μορφή θεσμικής οργάνωσης του κράτους πρόνοιας, που αναπτύχθηκε ιδίως σε χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης και συναρτάται με ιδιαίτερα οργανωτικά και κανονιστικά χαρακτηριστικά. Δόκιμη εμφανίζεται η προσέγγισή του ως έννοιας γένους έναντι του όρου κοινωνικό κράτος, ο οποίος εκφράζει μια συγκεκριμένη συνταγματική, νομοθετική και διοικητική-οργανωτική τυποποίηση των παροχικών και ρυθμιστικών μηχανισμών του κράτους.
Ξενοφών Κοντιάδης
Καθηγητής στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου
Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου
