Ερώτημα Πολίτη:
Στις 11/3/2020 ψηφίστηκε ο νόμος 4675 (Φ.Ε.Κ. Τεύχος A 54/11.03.2020). Στο νόμο αυτό υπάρχει η εξής παράγραφος: β) Σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλεται, με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από γνώμη της ΕΕΔΥ, ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΤΗΤΑ του εμβολιασμού με σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου. Με την ανωτέρω απόφαση ορίζονται η ομάδα του πληθυσμού ως προς την οποία καθίσταται υποχρεωτικός ο εμβολιασμός με ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΟ εμβόλιο. Παρακαλώ όπως αν έχετε την καλοσύνη ενημερώστε με σχετικά με τη συνταγματικότητα του νόμου αυτού με βάση και το κείμενό που διάβασα (“Είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός, ώστε να μην κινδυνεύει η δημόσια υγεία;” Τάκης Βιδάλης).
Απάντηση:
Ο εμβολιασμός, ως ιατρική πράξη, προϋποθέτει πάντοτε τη συναίνεση του προσώπου, δεν μπορεί δηλαδή ποτέ να επιβληθεί με αναγκαστική επέμβαση στο σώμα (αρχή της ανθρώπινης αξίας).
«Υποχρεωτικότητα» είναι νοητή, εδώ, μόνον ως μέτρο που απειλεί περιορισμό αποκλειστικά της ελευθερίας της κίνησης για λόγους δημόσιας υγείας, κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ.
Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι, όσοι επιλέξουν να μην εμβολιασθούν, επιτρέπεται να περιορισθούν στην κίνησή τους, με μέτρα όπως π.χ. η καραντίνα.
Τα μέτρα αυτά, όμως, υπόκεινται στην αρχή της αναλογικότητας: δεν δικαιολογούνται (όπως άλλωστε και ο υποχρεωτικός εμβολιασμός που τα ενεργοποιεί), αν τα δεδομένα της πανδημίας υποχωρήσουν.
Αποτελεί ευθύνη ενός κράτους δικαίου να παρακολουθεί διαρκώς αυτά τα δεδομένα (κυρίως με τακτικούς ελέγχους στον πληθυσμό /άμεση και μαζική διάθεση τεστ) και να μην επαναπαύεται σε απαγορεύσεις και «υποχρεωτικότητες».
Τάκης Βιδάλης
Συνταγματολόγος