Search
Close this search box.

Τα Συνταγματικά Ζητήματα της περασμένης εβδομάδας (13-19 Μαΐου 2019)

Πόση ανοχή πρέπει να δείχνει η δημοκρατία στους εχθρούς της; Γιατί δεν μπορεί ένα κανάλι να αρνηθεί να δώσει χρόνο στη Χρυσή Αυγή; Πού βασίζεται η νομική ρύθμιση της άμβλωσης σε ένα φιλελεύθερο κράτος δικαίου;

Την εβδομάδα που πέρασε δύο θέματα με συνταγματικές πτυχές απασχόλησαν τα ΜΜΕ.

Η Χρυσή Αυγή στις τηλεοπτικές οθόνες

Η εικόνα εκπροσώπων της Χρυσής Αυγής στις τηλεοπτικές οθόνες δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα στους τηλεθεατές με δημοκρατικό ήθος. Πόση ανοχή πρέπει να δείχνει η δημοκρατία στους εχθρούς της; Γιατί δεν μπορεί ένα κανάλι να αρνηθεί να δώσει χρόνο στη Χρυσή Αυγή;

Η απάντηση προκύπτει από το συνδυασμό νομικών κανόνων και πραγματικών γεγονότων που οδηγούν σε ένα παράδοξο αδιέξοδο. Στη χώρα μας το Σύνταγμα δεν επιτρέπει την  απαγόρευση πολιτικού κόμματος. Τα τηλεοπτικά κανάλια υποχρεούνται να δίνουν χρόνο στα πολιτικά κόμματα ενόψει των εκλογών. Η ῾ελευθερία έκφρασης᾽ των καναλιών που θα επέτρεπε να μην προβάλουν κάποιες απόψεις υποχωρεί θεμιτά μπροστά στην πληροφόρηση του εκλογικού σώματος που υπηρετεί τη δημοκρατική αρχή.

Η Χρυσή Αυγή είναι πολιτικό κόμμα μέχρι να αποδειχθεί αν πρόκειται για εγκληματική οργάνωση. Για να αποδειχθεί αυτό πρέπει να ολοκληρωθεί η δίκη της, η οποία προχωράει με αργόσυρτους ρυθμούς. Έτσι, ενώ έχουν έρθει στο φως από τις καταθέσεις στοιχεία που ταιριάζουν με τη δράση εγκληματικής οργάνωσης, απόφαση δεν έχει εκδοθεί.

Ο σεβασμός στο Σύνταγμα και στο κράτος δικαίου επιβάλλουν την αναμονή και την τήρηση κανόνων. Αν το περιεχόμενο του λόγου που εκπέμπεται από την τηλεόραση θα είναι καθεαυτό μισαλλόδοξο, μπορεί ίσως να περιοριστεί. Από την άλλη πλευρά τα συνδηλούμενα και μόνο της εικόνας των εκπεμπόμενων μπορεί να προσβάλλουν, δεν είναι όμως νομικά ρυθμίσιμα.

Έτσι, η μόνη διέξοδος φαίνεται να είναι προς το παρόν η αισιοδοξία που διαπνέει το αμερικανικό μοντέλο προστασίας της ελευθερίας του λόγου: η απάντηση στον ῾κακό λόγο᾽ είναι ο περισσότερος λόγος, που οδηγεί (ίσως)  στην επικράτηση του καλού. 

Αμβλώσεις 2019

Στην Ελλάδα το θέμα της άμβλωσης δεν προκάλεσε ποτέ τα ακραία πάθη που προκαλεί σταθερά στις ΗΠΑ. Η έγκριση στην πολιτεία της Αλαμπάμα νομοσχεδίου που απαγορεύει τις αμβλώσεις χωρίς εξαιρέσεις, ούτε σε περιπτώσεις αιμομιξίας ή βιασμού, επιτρέποντάς τες μόνο αν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη ζωή της μητέρας ή το έμβρυο έχει κάποια θανατηφόρα ανωμαλία, λειτουργεί ως υπόμνηση ότι τα δικαιώματα δεν είναι ποτέ δεδομένα.

Η νομική ρύθμιση της άμβλωσης σε ένα φιλελεύθερο κράτος δικαίου βασίζεται σε μια διεξοδική στάθμιση δικαιωμάτων και συμφερόντων. Η ζωή της κυοφορούσας υπερτερεί πάντα έναντι της ενδεχόμενης ζωής του κυοφορούμενου.

Η ιδιωτικότητα και η αυτονομία της κυοφορούσας προστατεύονται απόλυτα στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης και περιορίζονται σταδιακά όταν το κυοφορούμενο καθίσταται βιώσιμο. Κρίσιμη σημασία έχει η υπέρμετρη σωματική και ψυχική επιβάρυνση που επιφέρει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

Η ελευθερία μιας γυναίκας που κυοφορεί χωρίς τη θέλησή της εκμηδενίζεται με την απαγόρευση της άμβλωσης. Η μη εξαίρεση σε περιπτώσεις βιασμού ή αιμομιξίας δεν πρέπει να σοκάρει: είναι συνεπής με την αντίληψη ότι το κυοφορούμενο αποτελεί ζωή από τη σύλληψη του, ο λόγος της σύλληψης είναι αδιάφορος. Όμως, το κυοφορούμενο δεν αποτελεί ζωή, αλλά ενδεχόμενη ζωή και η συναίνεση στο σεξ δεν αποτελεί συναίνεση σε εγκυμοσύνη.

Η επιστροφή στη συζήτηση πάνω στα σταθμιζόμενα δικαιώματα αποτελεί επικίνδυνη οπισθοδρόμηση.

Αλκμήνη Φωτιάδου
Συνταγματολόγος, Διδάκτωρ Νομικής Σχολής, Δικηγόρος

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Εμβολιασμός και Σύνταγμα

Υπό συνθήκες πανδημίας, το κράτος θα μπορούσε να επιβάλει τον εμβολιασμό, με όρους γενικής υποχρέωσης όλου του πληθυσμού; Θα μπορούσε να υποχρεώσει ο εργοδότης, χωρίς προηγούμενη κρατική ρύθμιση, τους εργαζόμενους σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις να εμβολιαστούν, ασκώντας το διευθυντικό δικαίωμα; Ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου- Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου, Ξενοφώντας Κοντιάδης, εξετάζει τις συνταγματικές όψεις του ζητήματος και απαντά στα σύνθετα ερωτήματα που εγείρονται.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.