Αφιέρωμα // Αναθεώρηση Συντάγματος//Η πρακτική της αναθεωρητικής διαδικασίας στα χρόνια της Μεταπολίτευσης

Απόδειξη της ωρίμανσης της ελληνικής πολιτικής ζωής συνιστούν οι τρεις αναθεωρήσεις του Συντάγματος του 1975, οι οποίες διεξήχθησαν με πλήρη τήρηση των όρων του ισχύοντος Συντάγματος ως προς την προβλεπόμενη διαδικασία.

Στην πρώτη αναθεώρηση (1986), που αποσκοπούσε στον περιορισμό των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, η απαιτούμενη πλειοψηφία των 3/5 επιτεύχθηκε χάρη στη σύμπραξη του πρώτου και του τρίτου κόμματος (ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Κ.Κ.Ε. αντίστοιχα), ενώ συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Ν.Δ.). Έτσι, μετά τις εκλογές του 1985, το γεγονός ότι τα πολιτικά κόμματα που υποστήριξαν την αναθεώρηση δεν είχαν την πλειοψηφία των 3/5 (ΠΑ.ΣΟ.Κ.: 161 βουλευτές και Κ.Κ.Ε.: 12 βουλευτές), δεν εμπόδισε τη διαδικασία να ολοκληρωθεί, αφού αρκούσε η απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

Η δεύτερη αναθεώρηση (2001) ήταν εκείνη της ευρύτερης μέχρι σήμερα συναίνεσης, καθώς τα δύο τότε μεγάλα κόμματα (ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Ν.Δ.) είχαν παρεμφερή προσέγγιση σε πολλά άρθρα. Συνολικά, αναθεωρήθηκαν 79 διατάξεις του Συντάγματος, που αφορούσαν στα ατομικά δικαιώματα, τις Ανεξάρτητες Αρχές, τη λειτουργία της Βουλής, την ψήφιση του εκλογικού  νόμου και άλλα σημαντικά θέματα.

Η τρίτη αναθεώρηση (2008) μολονότι ξεκίνησε με προοπτικές ευρείας συναίνεσης, η έντονη αντίθεση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – που ήταν τότε αξιωματική αντιπολίτευση – στην τροποποίηση της διάταξης για τα κρατικά πανεπιστήμια, αντίθεση που σημαδεύθηκε και από εσωκομματικές διαφωνίες, καθώς και η αμφισβήτηση της διαδικασίας ψηφοφορίας στην αρμόδια επιτροπή, οδήγησαν στην αποχώρησή του από τη δεύτερη φάση της αναθεωρητικής διαδικασίας.

Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αποβεί ουσιαστικά ατελέσφορη η διαδικασία και η αναθεώρηση να περιοριστεί σε τρεις μόνο αλλαγές εκ των οποίων η σημαντικότερη ήταν η κατάργηση της απαγόρευσης να ασκούν παράλληλα επάγγελμα οι βουλευτές (άρθρο 57 παρ. 1 του Συντάγματος).

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Υπαρκτός ο κίνδυνος παραγραφής για το έγκλημα των Τεμπών;

Ο Σπύρος Βλαχόπουλος μιλάει για την κατάργηση της ειδικής αποσβεστικής προθεσμίας για υπουργικά αδικήματα με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2019, επισημαίνοντας τον ρόλο που θα πρέπει να έχει η δικαιοσύνη στην οριστική επίλυση των ερμηνευτικών αμφιβολιών ως προς την ισχύ της, παρά τη μη ρητή τροποποίηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών

Περισσότερα

Συνέχιση των Εργασιών της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος: Η τελευταία συνεδρίαση πριν την ψηφοφορία

Την Πέμπτη, 30 Οκτωβρίου 2019 συνεχίσθηκαν οι εργασίες της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην αναθεώρηση του άρθρου 54 παρ. 1 για την καθιέρωση εκλογικού συστήματος απλής αναλογικής και την προσθήκη στο εν λόγω άρθρο παρ. 4 για την ψήφο των αποδήμων, αλλά και ερμηνευτικής δήλωσης για τα όρια απόκλισης από το αναλογικό σύστημα. Επίσης, συζητήθηκε η αναθεώρηση του άρθρου 56 (προσθήκη νέας παραγράφου) προκειμένου να τεθεί όριο βουλευτικών θητειών μετά το οποίο δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα ένας βουλευτής.

Περισσότερα

Η αναθεώρηση του Συντάγματος / Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ (37ο video-podcast)

Στο 37ο Βίντεο-Μάθημα της ειδικής εκπαιδευτικής ενότητας Δεκάλεπτα Μαθήματα για το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, ο Ξενοφών Κοντιάδης αναλύει τα ουσιαστικά και διαδικαστικά όρια που τίθενται στο Σύνταγμα (άρθρο 110) για την αναθεώρησή του. Πώς και από ποιους λαμβάνεται η πρωτοβουλία; Ποια η διαδικασία και τα όργανα που εμπλέκονται; Μπορεί να αναθεωρηθεί και αν ναι, σε ποιο βαθμό το ίδιο το άρθρο 110; Και τέλος, με ποιον τρόπο εμπλέκεται η κοινωνία των πολιτών στον διάλογο της αναθεώρησης;

Περισσότερα

Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου
Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ακαδημίας 43 | Αθήνα | 10672
[+30] 210 36 23 089
info@syntagmawatch.gr

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.