Search
Close this search box.

Αφιέρωμα //Αλλαγή Εκλογικού Συστήματος// Τα προβλήματα του νέου εκλογικού νόμου

Είναι επιβεβλημένο να διευκολυνθεί η δυνατότητα ψήφου για τις εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων που έχουν μεταναστεύσει τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Όμως, η συλλήβδην παροχή του δικαιώματος αυτού σε όλους τους ομογενείς δεν θα αποτελούσε θετική εξέλιξη για τη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος.

Όσοι επιχειρούν να αποσυνδέσουν τη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο από το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα εφαρμοστεί παραγνωρίζουν το γεγονός ότι

ιδανικό εκλογικό σύστημα, ανεξαρτήτως πολιτικών και κομματικών συνθηκών, δεν υπάρχει. Από την άλλη πλευρά, το εκλογικό σύστημα θα επηρεάσει άμεσα το πολιτικό και κομματικό περιβάλλον και, κατά συνέπεια, ο σχεδιαστής του πρέπει εξ’ αρχής να αποσαφηνίσει τους στόχους που επιδιώκει.

Μέχρι την εκλογική αναμέτρηση της 7ης Ιουλίου η πολιτική σκηνή στην Ελλάδα χαρακτηριζόταν από την αποσυσπείρωση του εκλογικού σώματος και την αποδόμηση του προϋπάρχοντος κομματικού συστήματος, μετά από τις δίδυμες εκλογές του 2012. Η νέα δομή του κομματικού συστήματος δεν δικαιολογούσε τη ρύθμιση του εκλογικού νόμου που προέβλεπε πριμοδότηση 50 εδρών για το πρώτο κόμμα.

Αλλά και μετά την ανάδυση ενός νέου τύπου δικομματισμού στις πρόσφατες εκλογές, όπου η δύναμη των δύο πρώτων κομμάτων υπερβαίνει το 70% των ψήφων, δεν θα ήταν σκόπιμο να επιστρέψουμε στο προηγούμενο μοντέλο ενίσχυσης της κυβερνησιμότητας. Ορθολογικότερη εμφανίζεται η επιλογή να συναρτάται ο αριθμός των επιπλέον εδρών που λαμβάνει το πρώτο κόμμα με την εκλογική του δύναμη.

Οι σκέψεις για υιοθέτηση του γερμανικού συστήματος και για παροχή δικαιώματος ψήφου στους Έλληνες του εξωτερικού

Μια πρόταση που έχει υποστηριχθεί επίμονα αφορά την υιοθέτηση του λεγόμενου γερμανικού συστήματος. Όμως, η ενίσχυση της τοπικής αντιπροσώπευσης είναι σε δυσαρμονία με την πρόταση των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών. Οι μονοεδρικές περιφέρειες ενδέχεται να οδηγήσουν σε μη εκλογή υποψηφίων με πολύ υψηλή δημοφιλία και, πάντως, στην υποαντιπροσώπευση των μικρότερων κομμάτων στις μονοεδρικές, οι οποίες αποτελούν το εγγύτερο προς τον ψηφοφόρο πεδίο έκφρασης της πολιτικής του βούλησης.

Εξίσου περίπλοκος είναι ο σχεδιασμός των ρυθμίσεων για την παροχή δικαιώματος ψήφου στους Έλληνες του εξωτερικού. Σκοπεύει η κυβέρνηση, όπως δημοσιοποιήθηκε, να δώσει δικαίωμα ψήφου σε όλους τους ομογενείς που θα εγγραφούν σε εκλογικούς καταλόγους, ανεξαρτήτως αν έχουν διατηρήσει ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα, δηλαδή σε 2 εκατομμύρια Έλληνες της Ευρώπης, της Αμερικής, της Αυστραλίας και των υπολοίπων ηπείρων; Μήπως θα πρέπει να τεθούν σαφή κριτήρια ακόμη και για τους Έλληνες εξωτερικού που είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους;

Κρίσιμο είναι, επίσης, εάν από τους ψηφοφόρους του εξωτερικού θα εκλέγονται βουλευτές «εξωτερικού» ή η ψήφος τους θα προσμετράται σε επίπεδο εκλογικών περιφερειών. Η δεύτερη περίπτωση φαίνεται πως είναι εγγύτερη στις σχετικές συνταγματικές ρυθμίσεις.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι επιβεβλημένο να διευκολυνθεί η δυνατότητα ψήφου για τις εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων που έχουν μεταναστεύσει τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά το ξέσπασμα της κρίσης.

Όμως, η συλλήβδην παροχή του δικαιώματος αυτού σε όλους τους ομογενείς δεν θα αποτελούσε θετική εξέλιξη για τη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος.

Μόνο όσοι Έλληνες του εξωτερικού είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και επιβεβαιώσουν τη βούλησή τους να παραμείνουν εγγεγραμμένοι σε αυτούς θα ήταν ορθότερο να απολαμβάνουν το δικαίωμα της εξ’ αποστάσεως ψήφου.

Σε κάθε περίπτωση, για όλα τα προηγούμενα ζητήματα η κυβέρνηση οφείλει να αποφύγει τις επείγουσες διαδικασίες και να δώσει χρόνο για δημόσιο διάλογο, επιδιώκοντας τις ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις.

Ξενοφών Κοντιάδης,
Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου,
Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Αφιέρωμα //Αλλαγή Εκλογικού Συστήματος// Ψήφος Αποδήμων: Το Σύνταγμα, ο Νόμος, η Πράξη

Η πρόβλεψη για την, δια της νομοθετικής οδού, ρύθμιση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος «από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια» υπάρχει ήδη από το Σύνταγμα του 1975, στο άρθρο 51 παρ. 4. Ο σχετικός νόμος δεν ψηφίστηκε, ως τώρα, ποτέ. Δεν ήρθε καν στη Βουλή σχετικό νομοσχέδιο.

Περισσότερα

Συνταγματικοί προβληματισμοί σε μία καταρχήν θετική ρύθμιση για την ψήφο των εκτός επικρατείας Ελλήνων

Η επίτευξη ευρύτατης συναίνεσης για την διευκόλυνση της ψήφου των εκτός επικρατείας εκλογέων είναι μία δύσκολη υπόθεση ενόψει της ατυχούς ρύθμισης του άρθρου 51 παρ. 4 εδ. β΄ του Συντάγματος. Αναγνωρίζουμε τον κρίσιμο ρόλο του ΚΚΕ για την επίτευξη της απαραίτητης πλειοψηφίας και των όρων που πρόβαλε για την υπερψήφιση της νέας ρύθμισης. Δυστυχώς, οι όροι αυτοί είναι συνταγματικώς προβληματικοί.

Περισσότερα

Είναι υποχρεωτική η ψήφος στις Ευρωεκλογές;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αφήνει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να αποφασίσουν αν οι εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι υποχρεωτικές ή όχι, με τον όρο όμως ό,τι ισχύει για τους δικούς τους πολίτες, να ισχύει και για τους λεγόμενους ενωσιακούς πολίτες.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.

Subscribe

* indicates required
Email Format

Please select all the ways you would like to hear from Syntagma Watch:

You can unsubscribe at any time by clicking the link in the footer of our emails. For information about our privacy practices, please visit our website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.