Αφιέρωμα // Αναθεώρηση Συντάγματος//Η πρακτική της αναθεωρητικής διαδικασίας στα χρόνια της Μεταπολίτευσης

Απόδειξη της ωρίμανσης της ελληνικής πολιτικής ζωής συνιστούν οι τρεις αναθεωρήσεις του Συντάγματος του 1975, οι οποίες διεξήχθησαν με πλήρη τήρηση των όρων του ισχύοντος Συντάγματος ως προς την προβλεπόμενη διαδικασία.

Στην πρώτη αναθεώρηση (1986), που αποσκοπούσε στον περιορισμό των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, η απαιτούμενη πλειοψηφία των 3/5 επιτεύχθηκε χάρη στη σύμπραξη του πρώτου και του τρίτου κόμματος (ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Κ.Κ.Ε. αντίστοιχα), ενώ συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Ν.Δ.). Έτσι, μετά τις εκλογές του 1985, το γεγονός ότι τα πολιτικά κόμματα που υποστήριξαν την αναθεώρηση δεν είχαν την πλειοψηφία των 3/5 (ΠΑ.ΣΟ.Κ.: 161 βουλευτές και Κ.Κ.Ε.: 12 βουλευτές), δεν εμπόδισε τη διαδικασία να ολοκληρωθεί, αφού αρκούσε η απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

Η δεύτερη αναθεώρηση (2001) ήταν εκείνη της ευρύτερης μέχρι σήμερα συναίνεσης, καθώς τα δύο τότε μεγάλα κόμματα (ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Ν.Δ.) είχαν παρεμφερή προσέγγιση σε πολλά άρθρα. Συνολικά, αναθεωρήθηκαν 79 διατάξεις του Συντάγματος, που αφορούσαν στα ατομικά δικαιώματα, τις Ανεξάρτητες Αρχές, τη λειτουργία της Βουλής, την ψήφιση του εκλογικού  νόμου και άλλα σημαντικά θέματα.

Η τρίτη αναθεώρηση (2008) μολονότι ξεκίνησε με προοπτικές ευρείας συναίνεσης, η έντονη αντίθεση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – που ήταν τότε αξιωματική αντιπολίτευση – στην τροποποίηση της διάταξης για τα κρατικά πανεπιστήμια, αντίθεση που σημαδεύθηκε και από εσωκομματικές διαφωνίες, καθώς και η αμφισβήτηση της διαδικασίας ψηφοφορίας στην αρμόδια επιτροπή, οδήγησαν στην αποχώρησή του από τη δεύτερη φάση της αναθεωρητικής διαδικασίας.

Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αποβεί ουσιαστικά ατελέσφορη η διαδικασία και η αναθεώρηση να περιοριστεί σε τρεις μόνο αλλαγές εκ των οποίων η σημαντικότερη ήταν η κατάργηση της απαγόρευσης να ασκούν παράλληλα επάγγελμα οι βουλευτές (άρθρο 57 παρ. 1 του Συντάγματος).

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Ναι στην αναθεώρηση του άρθρου 90 παρ. 5 Σ αλλά με προσοχή

Ο Χαράλαμπος Τσιλιώτης αναλύει την πρόταση αναθεώρησης του άρθρου 90 παρ. 5 του Συντάγματος για τη μεταφορά της επιλογής των Προέδρων και Αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων από το Υπουργικό Συμβούλιο στη Βουλή, και τις συνταγματικές και δικαιοπολιτικές επιφυλάξεις που εγείρει

Περισσότερα

Η θεσμικοπολιτική «σύγκρουση» του Κωνσταντίνου Καραμανλή με τα Ανάκτορα επί βασιλείας του Παύλου Α΄, με αφετηρία το εγχείρημα της αναθεώρησης του Συντάγματος του 1952: Η «βαθεία τομή», 1961-1963

Ο Προκόπιος Παυλόπουλος παρουσιάζει το χρονικό της θεσμικοπολιτικής σύγκρουσης Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανακτόρων, με αφετηρία την πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος του 1952, καθώς και τα κυριότερα σημεία αυτής της αναθεωρητικής πρωτοβουλίας, η ολοκλήρωση της οποίας θα είχε συνδράμει στην αποφυγή της δημοκρατικής απονομιμοποίησης της χώρας.

Περισσότερα

Νομοθετική διαδικασία και Αναθεώρηση του Συντάγματος: ούτε κωλυσιεργία, ούτε διεκπεραίωση

Ο Νίκος Παπασπύρου αναλύει πως θα μπορούσε να προωθηθεί η ταχύρρυθμη διεξαγωγή του νομοθετικού έργου στην επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, ώστε να διασφαλίζονται η ορθολογικότητα και η διαφάνεια, τονίζοντας ωστόσο ότι μόνο τα ισχυρά θεσμικά αντανακλαστικά μπορούν να εγγυηθούν την ύπαρξη ορθολογικού κοινοβουλευτισμού.

Περισσότερα

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!