Σύμφωνα με το άρθρο 65 παρ. 4 του Συντάγματος και 11 του Κανονισμού της Βουλής, οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Βουλής είναι οι ακόλουθες:
- διεύθυνση των εργασιών της Βουλής,
- διασφάλιση ανεμπόδιστης/απρόσκοπτης διεξαγωγής των εργασιών της,
- πειθαρχικός έλεγχος επί βουλευτών,
- πιστή τήρηση του Κανονισμού της Βουλής,
- κατάρτιση ημερήσιας διάταξης,
- κήρυξη έναρξης και λύσης των συνεδριάσεων,
- διεύθυνση της συζήτησης,
- απαγγελία αποφάσεων.
Στο άρθρο 11 παρ. 1 του Κανονισμού τού αποδίδεται επίσης “κάθε αρμοδιότητα που πηγάζει από την αυτονομία της Βουλής”. Στο άρθρο 14 του Κανονισμού περί της Διάσκεψης των προέδρων (συλλογικό όργανο της Βουλής) αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ως αρμοδιότητα, “η απόφαση για τη διεξαγωγή οργανωμένης συζήτησης πάνω σε οποιοδήποτε θέμα”.
Στο άρθρο 54 παρ. 3 του Κανονισμού ορίζεται ότι “σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η Βουλή μπορεί, μετά από πρόταση του Προέδρου της, να ορίσει ώρα έναρξης μιας ή περισσότερων συνεδριάσεων διαφορετική” από την ειδικά καθοριζόμενη, ενώ στο άρθρο 57 δίδεται η δυνατότητα “στην Ολομέλεια της Βουλής, ύστερα από αίτηση της κυβέρνησης ή πρόταση που υπογράφεται από 15 τουλάχιστον βουλευτές” να αποφασίσει το σώμα να συνέλθει σε “μυστική συνεδρίαση”.
Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι:
- Δεν υφίσταται ρητή διάταξη περί διακοπής των εργασιών της Βουλής, ούτε εξειδικεύονται οι λόγοι για τους οποίους θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο.
- Δεν ανήκει στις ρητώς απονεμόμενες αρμοδιότητες του Προέδρου της Βουλής η ως άνω διακοπή.
- Στον Πρόεδρο της Βουλής ανήκει γενική αρμοδιότητα για τη “διεξαγωγή των εργασιών της Βουλής”, που μπορεί να ερμηνευθεί ΄”όχι για τη μη διεξαγωγή”.
- Η περίπτωση της πανδημίας και ασθενείας βουλευτών εξ αυτής δύσκολα συνδέεται με την “αυτονομία της Βουλής”, ώστε να μπορεί να θεωρεί ότι εμπίπτει στο πεδίο αυτόνομης δράσης του Προέδρου. Από την άλλη, όμως, δεν μπορεί να αποκλεισθεί ότι, αναλόγως των διαστάσεων και των συνεπειών της, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ειδικά μέτρα και όσον αφορά στη λειτουργία της Βουλής.
Επομένως:
- Ατομική απόφαση του Προέδρου της Βουλής δεν φαίνεται να μπορεί να δικαιολογηθεί με βάση το ισχύον πλαίσιο, ο ρόλος του όμως παραμένει κρίσιμος.
- Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αδύνατη η διακοπή των εργασιών της Βουλής για “σπουδαίο” ή “εξαιρετικό” λόγο, στον οποίο θα μπορούσε να ανήκει μια πανδημία σαν την παρούσα, αλλά ότι, εν αμφιβολία, θα ήταν σκόπιμο να είναι απόρροια απόφασης συλλογικού οργάνου.
- Αυτό θα μπορούσε να είναι είτε η Διάσκεψη των Προέδρων, με εισαγωγή ερωτήματος από τον Πρόεδρο, είτε απόφαση της Ολομέλειας, πάλι με εισαγωγή από τον Πρόεδρο, σε συνεννόηση και με την κυβέρνηση, εφόσον πρόκειται για μεγάλης διάρκειας ή μόνιμη διακοπή.
- Για αλλαγή/σμίκρυνση ωραρίου, θέματα ορισμού, ή μη ορισμού, ημερήσιας διάταξης, μη παρουσία κοινού, παρουσία συγκεκριμένου αριθμού βουλευτών υπάρχουν οι συγκεκριμένες διατάξεις που αναφέρθηκαν, καθώς και η γενική αρμοδιότητα (διεξαγωγή οργανωμένης συζήτησης) της Διάσκεψης των Προέδρων.
Κώστας Μποτόπουλος
Συνταγματολόγος, Δικηγόρος
