Search
Close this search box.

Τα Συντάγματα του 1925, 1926 και 1927 – Το Σύνταγμα του 1952

Αναδημοσίευση
Το Σύνταγμα του 1925 βασίστηκε στο Σύνταγμα του 1864/1911, ωστόσο διαφοροποιήθηκε από αυτό σε πολλά βασικά σημεία. Το Σύνταγμα του 1927 ίσχυσε μόλις οκτώ χρόνια. Το Σύνταγμα του 1952 υιοθέτησε κατά βάση ρυθμίσεις των Συνταγμάτων του 1911 και του 1927.

Ο Βασιλεύς Αλέξανδρος είχε πεθάνει το 1920. Στον θρόνο είχε ανέβει πάλι ο Κωνσταντίνος Α’, βάσει δημοψηφίσματος. Ο Πλαστήρας που είχε επικρατήσει με το επαναστατικό κίνημα, του ζήτησε τη διάλυση της Γ’ Εθνικής Συνέλευσης, την παραίτηση του Κωνσταντίνου και την προκήρυξη εκλογών.

Η Δ’ Εθνική Συνέλευση εργάσθηκε προς την κατεύθυνση της ψήφισης Συντάγματος. Οι εργασίες βραδυπόρησαν. Τον Μάιο του 1925 ο Θεόδωρος Πάγκαλος εγκαθίδρυσε με πραξικόπημα δικτατορία. Η δικτατορική κυβέρνηση του  Πάγκαλου δημοσίευσε το Σύνταγμα, επιφέροντας αυθαίρετα ορισμένες τροποποιήσεις και διέλυσε την Εθνική Συνέλευση, χωρίς να προκηρύξει εκλογές.

Το Σύνταγμα του 1925 βασίσθηκε μεν στο Σύνταγμα του 1864/1911, πλην όμως διαφοροποιήθηκε από αυτό σε πολλά βασικά σημεία.

Η εφαρμογή του Συντάγματος του 1927 – Η επαναφορά του Συντάγματος του 1911 – Η δικτατορία του Ι. Μεταξά – Η Κατοχή

Το Σύνταγμα του 1927 ίσχυσε μόλις οκτώ χρόνια. Οι εκλογές του 1932 και του 1933 ανέδειξαν νικητή το Λαϊκό Κόμμα και Πρωθυπουργό τον αρχηγό του, Παναγή Τσαλδάρη. Ο στρατηγός Πλαστήρας επιχείρησε πραξικόπημα, το οποίο απέτυχε, επακολούθησε δε, η απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου. Η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση πολιορκίας και η Κυβέρνηση ιδιοποιήθηκε συντακτική εξουσία.

Μετά τον θάνατο του Δεμερτζή, Πρωθυπουργός διορίσθηκε ο Ιωάννης Μεταξάς, η ανάδειξη του οποίου επικυρώθηκε από τη Βουλή που προήλθε από τις εκλογές του Ιανουαρίου 1936.

Η κρίση των Δεκεμβριανών (1944) τελείωσε τυπικώς με τη Συμφωνία της Βάρκιζας του Μαρτίου 1945, η οποία κυρώθηκε με συνταγματική πράξη. Η συντακτική αυτή πράξη προέβλεψε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την επίλυση του πολιτειακού ζητήματος και την ανάδειξη Συντακτικής Βουλής.

Το Σύνταγμα του 1952

Μετά τις εκλογές του Μαρτίου του 1946, Πρωθυπουργός ανέλαβε ο Κ. Τσαλδάρης. Ευθύς αμέσως διεξήχθη δημοψήφισμα, το αποτέλεσμα του οποίου ήταν υπέρ της ανόδου του βασιλέα Γεωργίου με πλειοψηφία 68,40%.

Το Σύνταγμα υιοθέτησε κατά βάση ρυθμίσεις των Συνταγμάτων του 1911 και του 1927. Υπήρξε συντηρητικό, αφού επανέλαβε παλαιές ρυθμίσεις και απέφυγε να ενσωματώσει νέες, ανταποκρινόμενες στις διεθνείς εξελίξεις, όπως π.χ. ρυθμίσεις για κοινωνικά δικαιώματα.

 Το 1963, επί Κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή και με πρωτεργάτη τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, κατατέθηκε πρόταση Αναθεώρησης του Συντάγματος του 1952 με κεντρικά σημεία:

  • την κατοχύρωση ορισμένων δικαιωμάτων
  • την απαγόρευση της καταχρηστικής άσκησης των δικαιωμάτων
  • τη σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου με βασική αρμοδιότητα την κήρυξη εκτός νόμου πολιτικών κομμάτων με αντιδημοκρατική δράση
  • τη δυνατότητα έκδοσης πράξεων νομοθετικού περιεχομένου για την αντιμετώπιση επειγουσών περιπτώσεων
  • την επιτάχυνση του νομοθετικού έργου της Βουλής
  • τον προσδιορισμό της θέσης της Ελλάδας στη διεθνή κοινότητα

Η Βουλή διαλύθηκε και προκηρύχθηκαν εκλογές για το τέλος Μαΐου 1967. Οι εκλογές όμως δεν πρόλαβαν να διενεργηθούν. Η δημοκρατία καταλύθηκε με το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.

Πηγή: Σπυρόπουλος, Κ. Φίλιππος (2006): Εισαγωγή στο Συνταγματικό Δίκαιο, Αθήνα-Κομοτηνή: Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα.

Σου άρεσε το άρθρο, αλλά σου δημιούργησε νέες απορίες;

Έχεις και άλλα ερωτήματα που σε απασχολούν σε σχέση με το Σύνταγμα, τους Θεσμούς, τα δικαιώματα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας;

Σχετικά Άρθρα

Τι σημαίνει κήρυξη της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας;

Ο θεσμός της κατάστασης πολιορκίας σε μέρος ή στο σύνολο της επικράτειας μπορεί να εφαρμοστεί τόσο σε περίπτωση εσωτερικής απειλής όσο και σε περίπτωση πολέμου και εξωτερικής απειλής της χώρας. Ο εκτελεστικός του Συντάγματος νόμος (566/1977) τίθεται σε εφαρμογή εφόσον υπάρξει απόφαση της Βουλής, που λαμβάνεται μετά από πρόταση της Κυβέρνησης και με την αυξημένη πλειοψηφία των 180 βουλευτών.

Περισσότερα

Θέλεις να μαθαίνεις

πρώτος τα νέα μας;

Αν σε ενδιαφέρει να ενημερώνεσαι άμεσα για τις νέες δημοσιεύσεις και τις δράσεις του Syntagma Watch, τότε εγγράψου στο newsletter μας!

Αυτός ο ιστότοπος για τη διευκόλυνση της λειτουργίας του και προκειμένου να σας παρέχει μια προσωποποιημένη εμπειρία χρησιμοποιεί cookies. Για να ενημερωθείτε για τη χρήση των cookies και τις σχετικές ρυθμίσεις μπορείτε να επιλέξετε εδώ

JOIN THE CLUB!

It’s easy: all we need is your email & your eternal love. But we’ll settle for your email.