MEPOΣ TPITO – Oργάνωση και λειτουργίες της Πολιτείας > TMHMA Γ΄ – Bουλή > KEΦAΛAIO ΠPΩTO – Aνάδειξη και συγκρότηση της Bουλής
TΜΗΜΑ Γ΄
ΒΟΥΛΗ
Το Γ΄ Τμήμα του Τρίτου Μέρους του Συντάγματος της Ελλάδας είναι αφιερωμένο στη Βουλή, άλλως, όπως εναλλακτικά αποκαλείται, Κοινοβούλιο ή εθνική αντιπροσωπεία. Πρόκειται για το μοναδικό όργανο του κράτους που απολαμβάνει στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία μας ευθεία, δηλαδή άμεση, λαϊκή νομιμοποίηση. Οι σχετικοί συνταγματικοί ορισμοί κατανέμονται σε έξι κεφάλαια και καταλαμβάνουν όλα τα βασικά ζητήματα που συναπαρτίζουν και, κατά βάση, οριοθετούν τις διακριτές φάσεις στη ζωή της Βουλής με αφετηρία την εκλογή των μελών της και πέρας τη συμπλήρωση της τετραετούς θητείας της, όχι όμως και της διάλυσής της. Στο ρυθμιστικό πεδίο των επιμέρους διατάξεων ρυθμίζονται, κατά σειρά, η ανάδειξη και η συγκρότηση της Βουλής (άρθρα 51-54), τα θετικά προσόντα εκλογιμότητας και οι συνέπειες της στέρησής τους, τα κωλύματα εκλογιμότητας, τα κοινοβουλευτικά ασυμβίβαστα, ο έλεγχος του κύρους και η εκδίκαση των γενικών βουλευτικών εκλογών (άρθρα 55-58), τα καθήκοντα και τα δικαιώματα των βουλευτών (άρθρα 59-63), η οργάνωση και η λειτουργία της Βουλής (άρθρα 64-72), η άσκηση της νομοθετικής της αρμοδιότητας (άρθρα 73-77) και, τέλος, τα ειδικά θέματα της φορολογίας και της δημοσιονομικής διαχείρισης (άρθρα 78-80).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΚΩΛΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΑ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ
Το Δεύτερο Κεφάλαιο του Γ΄ Τμήματος είναι αφιερωμένο στο παθητικό εκλογικό δικαίωμα, άλλως στο δικαίωμα του εκλέγεσθαι. Πρόκειται για τη δεύτερη, ισότιμη, συνιστώσα της πολιτικής συμμετοχής και το μέσο για την πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας. Στα τέσσερα άρθρα που συνθέτουν τη ρυθμιζόμενη ύλη καθορίζονται, εν πρώτοις, οι φορείς του δικαιώματος. Είναι όσοι διαθέτουν τα προβλεπόμενα, περιοριστικά, θετικά προσόντα εκλογιμότητας (άρθρο 55). Περιορισμοί στην άσκησή του εισάγονται, επίσης συνταγματικά, με τα κωλύματα εκλογιμότητας και τα κοινοβουλευτικά ασυμβίβαστα. Τα πρώτα συνδέονται ευθέως με θέση ή με ιδιότητα, η κατοχή των οποίων δεν επιτρέπει την ανακήρυξη υποψηφίου και ιδίως την εκλογή, εάν κατά κανόνα δεν προηγηθεί παραίτηση και σε ορισμένες περιπτώσεις ανεξαρτήτως της υποβολής της (άρθρο 56). Από τα κωλύματα εκλογιμότητας διακρίνονται, πρωτίστως χρονικά, τα κοινοβουλευτικά ασυμβίβαστα. Τούτη τη φορά πρόκειται εν γένει για θέσεις, ιδιότητες, έργα ή δραστηριότητες, κυρίως επιχειρηματικές, η ανάληψη των οποίων δεν επιτρέπει στον αιρετό να διατηρήσει παράλληλα το αξίωμά του και τον υποχρεώνει, εντός τακτής και αποκλειστικής προθεσμίας, να επιλέξει (άρθρο 57). Με ειδικούς ορισμούς κατοχυρώνεται, τέλος, ο έλεγχος και η εκδίκαση του κύρους των γενικών βουλευτικών εκλογών από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο με την άσκηση ένστασης ενστάσεις που αναφέρεται είτε σε εκλογικές παραβάσεις σχετικά με την ενέργειά τους είτε σε έλλειψη των νομίμων προσόντων από ήδη εκλεγμένους (άρθρο 58).
